سوره احزاب
سی و سومین سوره قرآن کریم احزاب نام دارد. این سوره با ۷۳ آیه در جزءهای ۲۱ و ۲۲ قرار دارد. سوره احزاب که جزو سوره‌های مدنی است، در ترتیب نزول، نودمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.
معرفی سوره
نامگذاری این سوره به احزاب از این رو است که آیات ۹ و ۲۵ این سوره، درباره جنگ احزاب است و کلمه «احزاب» در آیه‌های ۲۰ و ۲۲ آمده و مقصود از آن، گروه‌های کافری است که با قبایل مهم برای از بین بردن اسلام و پیامبر اکرم(ص) متحد شده و جنگ احزاب را آغاز کردند. حوادث مطرح شده در این سوره بین سال دوم و پنجم هجرت روی داده است که به سبب نوپا بودن حکومت اسلامی در مدینه، مسلمانان دوران سختی داشتند و مشرکان، یهودیان و منافقان به آنان آسیب می‌رساندند. در این میان پیامبر اکرم(ص) از یک سو برای تثبیت قوانین اجتماعی و مبارزه با رسوم جاهلی و از سوی دیگر در برابر تلاش مشترک مشرکان، یهودیان و منافقان علیه حکومت اسلامی ایستادگی می‌کردند.
در این سوره همچنین در مورد پیامبر و کیفیت تعامل با آن حضرت مطالبی مطرح شده و جایگاه همسران پیامبر را بیان می‌کند و در مورد انتظاراتی که از آنان می‌رود، سخن می‌گوید؛ مانند ترک دنیاطلبی، پیشی گرفتن از دیگران در عمل به اوامر الهی و پرهیز از گناه و خارج نشدن از خانه و نیز حرمت ازدواج با همسران پیامبر را اعلام می‌کند. از دیگر نکاتی که در این سوره ذکر شده، تساوی مردان و زنان در کسب فضائل و برتری‌های معنوی است.[۱]
محتوای سوره
آیات مشهور سوره احزاب
آیه اُولو الأرحام النَّبِی أَوْلَیٰ بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنفُسِهِمْ ۖ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَىٰ بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَىٰ أَوْلِیَائِکُمْ مَعْرُوفًا ۚ کَانَ ذَٰلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا
پیامبر(ص) نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آن‌ها مؤمنان محسوب می‌شوند و خویشاوندان نسبت به یکدیگر از مؤمنان و مهاجران در آنچه خدا مقرّر داشته اولی هستند، مگر اینکه بخواهید نسبت به دوستانتان نیکی کنید(و سهمی از اموال خود را به آن‌ها بدهید) این حکم در کتاب(الهی) نوشته شده است.
آیه ششم سوره احزاب، همسران پیامبر(ص) را مادران مؤمنان معرفی کرده است. گفته شده هدف آیه بیان ارث بردن مسلمانان از خویشاوندان حقیقی خود(نه برادارن دینی) و بیان وجوب اِکرام به همسران پیامبر(ص) و حرام‌بودن ازدواج با آنان است.
آیه تأسی
لَّقَدْ کانَ لَکمْ فِی رَ‌سُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ قطعاً برای شما در اقتدا به رسول خدا سرمشقی نیکو است. این آیه پیامبر(ص) را به عنوان بهترین الگو برای جامعه اسلامی معرفی کرده و از مسلمانان می‌خواهد تا از سنت صالحه ایشان پیروی نمایند. تأسی از پیامبر(ص) به عنوان یک وظیفه دائمی برای مسلمانان دانسته شده است و کسانی می‌توانند از این الگو بهره‌مند شوند، که به رحمت خداوند و روز قیامت ایمان داشته و یک لحظه از یاد خدا غافل نمی‌شوند.
آیه تطهیر
إِنَّمَا یرِ‌یدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّ‌جْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَ‌کمْ تَطْهِیرً‌ا
خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان پیامبربزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند. این بخش از آیه ۳۳، به آیه تطهیر مشهور است. در منابع شیعه و سنی آمده است که این آیه در شأن اصحاب کساء نازل شد. در این آیه تصریح شده است که خداوند پاکی اهل بیت از گناه و پلیدی را اراده کرده است. عالمان دینی شیعه برای اثبات عصمت امامان به این آیه استدلال می‌کنند.[۲]
فضایل سوره
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده: اگر سوره احزاب را بر پوست اهویی بنویسند و در ظرف کوچک شیشه‌ای قرار دهند و در منزل بگذارند، خواستگاران دختر او و خواهران و بستگان او زیاد شوند و میل و رغبت دیگران به دختر زیاد شود هر چند فقیر و درمانده باشد.
منابع
خبرگزاری ایکنا