سوره فاطر
سوره فاطر؛ سی و پنجمین سوره قرآن کریم «فاطر» نام دارد. این سوره با ۴۵ آیه در جزء ۲۲ جای گرفته است. سوره فاطر، سوره ای مکی است که در ترتیب نزول، چهل و سومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است.
معرفی سوره
این سوره را از آن جهت «فاطر» نامگذاری کرده‌اند که این واژه در اولین آیه این سوره آمده است. «فاطر» به معنای خالق آسمان و زمین است. همچنین فاطر را به معنای خلقت و آفرینش بدون هیچ‌گونه سابقه و نمونه‌ای دانسته‌اند. برخی نیز فاطر را آفریدن ابتکاری یا ایجاد و اختراع ترجمه کرده‌اند. سوره فاطر مردم را از فریب ظواهر دنیا، فتنه‌ها و وسوسه‌های شیطان بر حذر می‌دارد و مردم را فقیر و خدا را بی‌نیاز می‌خواند. این سوره برای اینکه انسان خداوند را بشناسد و سپاسگزار او باشد، برخی از نعمت‌های الهی را بیان می‌کند، مثل نعمت باران، نعمت همسرگزینی و قرار گرفتن دو دریای شور و شیرین در کنار یکدیگر برای استفاده مردم از آنها. این سوره با ذکر مسئله معاد و بعضی از ویژگی‌های قیامت، به پشیمانی کافران و آرزوی بازگشت آنان به دنیا برای جبران گذشته اشاره دارد. همچنین در آیاتی از این سوره، از مشرکان و خدایانِ دروغین و ناتوانشان سخن به میان آمده و تلاوت قرآن، اقامه نماز و انفاقِ پنهانی و آشکار، تجارت بی‌زیان معرفی کرده است.[۱]
محتوای سوره
- بخش مهمى از آيات اين سوره پيرامون نشانه‌هاى عظمت خداوند در عالم هستى و دلایل توحيد سخن مى‌گويد.
- بخش ديگرى از آن از ربوبيت پروردگار و تدبير او نسبت به عموم جهان و خصوص انسان و آفرينش انسان از خاك و مراحل تكامل او بحث مى‌كند.
- بخش ديگر پيرامون معاد و نتایج اعمال در آخرت و رحمت گسترده الهى در اين جهان و سنت تخلف ناپذير او درباره مستكبران است؛
- قسمتى از آيات آن نيز اشاره به مسئله رهبرى انبيا و مبارزه مستمرشان با دشمنان لجوج و سرسخت و دلدارى پيامبر اکرم(ص) در اين زمينه است.
- سرانجام بخشى از آن بيان مواعظ و اندرزهاى الهى در زمينه‌هاى مختلف است كه مكمل بحث‌هاى گذشته، است.
بعضى از مفسران تمام اين سوره را در يك حلقه خلاصه كرده‌اند و آن مسئله قاهر بودن خداوند در تمام زمينه‌هاست.[۲]