امیر معزی، محمدعلی
محمدعلی امیرمعزی (۱۹۵۶م)؛ اسلام‌شناس و قرآن‌شناسِ ایرانی و استاد دانشگاهِ مقیم در فرانسه، مدیر مطالعات در مدرسه عملی پژوهش‌های عالی سوربن.
تحصیلات
محمد علی امیرمعزّی در سال ١٣٣۴ در خانواده ای فرهنگی-دینی به دنیا آمد. او تحصیلاتِ ابتدایی خود را در مدرسه فرانسوی‌زبان رازی گذراند. درسال آخر دبیرستان، وی توانست با هانری کُربن دیدار کند؛ دیداری که منجر به تشویق او به آمدن به فرانسه و ادامه تحصیل در رشته اسلام‌شناسی در پاریس شد. پس از اخذ دیپلم در سال 1974، تحصیلات خود را در دانشسرای عملی پژوهش‌های عالی سوربن شروع کرد و به مدت دوسال در درس‌های کُربن شرکت کرد. او در کنار تحصیل در حوزه اسلام پژوهی شروع به یادگیری زبان عرب در انستیتوی زبان‌های شرقی کرده و زبان پهلوی، یونانی و لاتین هم کمی آموخت و توانست فارغ‌التحصیل زبان عربی از انجمن ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی شود. امیرمعزی دکتری خاورشناسی و مطالعات ادیان را در سال ۱۹۹۱ میلادی / ١٣٧٠ خورشیدی از دانشگاه سوربن پاریس گرفت.[۱]
سوابق علمی-اجرایی
وی یکی از ویراستاران اصلی (به کمک دیگران) در قاموس قرآن است که توسط انتشارات روبر لافون در ۲۰۰۷ منتشر شد. معزی همچنین سر ویراستار و یکی از ۲۸ نویسندۀ قرآنِ تاریخ‌نگاران (۲۰۱۹) است. معزی تاکنون جوایز بسیاری را در جشنواره های مختلف دریافت کرده است[۲] از جمله جوایز ایشان عبارتند از:
- جایزه‌ی بزرگِ بخش تاریخ از انستیتو جهان عرب برای کتاب قرآن مورخان (۲۰۲۰)
- جایزه‌ی تاریخِ ادیان از بینادِ پیر آنتوآن برنهایم اعطا شده توسط فرهنگستان کتیبه‌شناسی و زبان‌های باستانی فرانسه برای کتاب قرآن صامت، قرآن ناطق (۲۰۱۸)
- جایزه‌ی «برترین پژوهشگر علوم انسانی» از بنیاد فرهنگ مدیترانۀ ایتالیا (۲۰۱۶)
- «شوالیه‌ی نخلِ آکادمیک» فرانسه (۲۰۰۲ و ۲۰۱۵)
- جایزه‌ی «بهترین کتاب» اسلام‌شناسیِ سال ۲۰۱۱ از بنیاد میراث ایران در نیویورک برای کتاب حجت خدا: باطنی‌گری شیعه از طریق مجموعه‌ی کُلینی در قرون ۱۹ و ۲۰
- جایزه‌ی لوکو از بنیاد فرانسه برای سرویراستاری فرهنگ قرآن (۲۰۰۸)
- جایزه‌ی بهترین پایان‌نامه‌ی دکتری در اسلام‌شناسی از بنیاد محوی در ژنو (۱۹۹۲)
آثار
از معزی افزون بر مقالات، آثار متعددی به لاتین و فارسی دردسترس است، از جمله این آثار عبارتند از:
- تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی، محمدعلی امیرمعزی، ترجمه نورالدین الله‌دینی، نشر نامک، چاپ اول ١٣٩٨
- راهنمای ربانی در تشیع نخستین: سرچشمه‌های عرفانی در اسلام، محمدعلی امیرمعزی، ترجمه نورالدین الله دینی، نشر نامک، چاپ اول ١٣٩٣
- یک متن و تاریخی رازآمیز، ترجمه مجید منتظرمهدی، هفت آسمان، ١١، ۴٢، ١٣٨٨، صفحات ٣۵-۵۶
دیدگاه‌ها
از نظر ایشان یک تشیع ظاهری داریم، یک تشیع باطنی. تشیع ظاهری از قرن چهارم به این سمت، خصوصا با برآمدن مکتب بغداد ترویج پیدا کرد و پس از آن غلبه با این نسخه از تشیع است. ایشان در مورد این نوع تشیع، تعبیر تشیع غیر اصلی و ثانوی را به کار می‌برد و گاهی با عنوان تشیع متکلمان از آن یاد می‌کند و در عنوان کلی تعبیر الهیات را نسبت به آن به کار می‌برد. این تشیع در برابر آن تشیع باطنی قرار دارد که از نظر امیرمعزی تشیع واقعی و اصلی و اولیه است.تشیع باطنی تشیعی است که در عصر حضور ائمه مطرح شده است و از آن با عنوان تشیع امامان یاد می‌کنیم. اسمی که امیرمعزی برای این تشیع انتخاب می‌کند «امامالوژی» است، یعنی امام‌شناسی یا امامیات؛ به این معنا که در این الهیاتی که اسمش امامالوژی است امام در کانون معارف دینی قرار می‌گیرد. اگر در الهیات، خدا محور و مرکز است و مباحث حول وجود خدا است، در اینجا امام محور می‌شود. اگر می‌خواهید خدا را بشناسید باید از طریق امام بشناسید.[۳][۴]
منابع
خبرگزاری ایکنا
ویکی پدیا
ایران کتاب