اطعام

اطعام؛ غذا دادن به دیگران. در فرهنگ اسلامی نمونه¬هایی از اطعام مانند اطعام به نیازمندان و یتیمان وجود دارد. این اطعام به صورت واجب و مستحب است و انجام آن آثار خوب دنیوی و اخروی به دنبال دارد.

اطعام در قرآن کریم

اطعام به معنای غذا دادن یکی از دستورهای اسلامی است که شخص به انگیزه‌های متفاوت می‌تواند انجام دهد.^[۱] در قرآن کریم درباره اطعام به نیازمندان سفارش های بسیاری شده است. درواقع، اسلام برای ايجاد تعادل اقتصادى در جامعه، صاحبان ثروت را ملزم كرده است كه بخشى از اموال خود را براى تأمين هزينه زندگى و رفع‌ گرسنگى نيازمندان اختصاص دهند.^[۲]

قرآن در مواردی به وجوب اطعام مساکین به عنوان کفاره برخی گناهان یا جایگزین کردن برخی از اعمال، اشاره کرده است.^[۳] نمونه دیگر از اطعام واجب، اطعام مسکین در عوض تراشیدن موی سر است که قبل از قربانی لازم است.^[۴] علاوه بر این، اطعام از گوشت قربانى حج به بينوايان نیز در قرآن مورد اعتنا و توجه است.^[۵] در مواردی نیز اطعام مستحب است.^[۶] نوعی از این اطعام به وسیله اهل بیت(ع) انجام شده است که اطعام خالصانه و خداپسندانه است.^[۷]^[۸] امروزه، اطعام مستحب به صورت اطعام به فقیران در ماه رمضان،^[۹] اعیادی همانند عید غدیرخم^[۱۰] و مراسم عزاداری محرم^[۱۱] نمایانگر است.

آثار اطعام در زندگی انسان

اطعام به افراد نیازمند اگر همراه با خلوص نیت و به خاطر رضای پروردگار باشد، آثار خوب دنیوی و اخروی دارد.^[۱۲] آثار دنیوی آن عبارتند از: افزايش همدلی و همزبانی در ميان افراد جامعه،^[۱۳] زيادشدن روزى، رفع بلاها و بيماري-ها^[۱۴] و آثار اخروی آن، رضایت و لقای خداوند و ورود به بهشت است.^[۱۵]

منابع

ارجاعات

↑ . آثار و برکات دنیوی و اخروی اطعام/ اکرام نیازمندان؛ از صفات ابرار و نیکان؛ اطعام، یکی از هنجارهای اسلامی است.
↑ . ویکی فقه.
↑ . فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً ذلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ‏؛ «و آن كس كه [بر آزادكردن بنده‏] دسترسى ندارد، بايد پيش از تماس [با زن خود] دو ماه پياپى روزه بدارد؛ و هر كه نتواند، بايد شصت بينوا را خوراك بدهد. اين [حكم‏] براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و اين است حدود خدا. و كافران را عذابى پردرد خواهد بود. (مجادله/4).
↑ . وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ بِهِ أَذىً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ‏؛ و براى خدا حجّ و عمره را به پايان رسانيد، و اگر [به علت موانعى‏] بازداشته شديد، آنچه از قربانى ميسّر است [قربانى كنيد]؛ و تا قربانى به قربانگاه نرسيده سر خود را مَتراشيد؛ و هر كس از شما بيمار باشد يا در سر ناراحتيى داشته باشد [و ناچار شود در احرام سر بتراشد] به كفّاره [آن، بايد] روزه‏اى بدارد، يا صدقه‏اى دهد، يا قربانيى بكند؛..» (بقره/196).
↑ . وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَكُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيها خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْها صَوافَّ فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَكُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ كَذلِكَ سَخَّرْناها لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ‏؛ «و شتران فربه را براى شما از [جمله‏] شعاير خدا قرار داديم: در آنها براى شما خير است. پس نام خدا را بر آنها- در حالى كه برپاى ايستاده‏اند- ببريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل‏] و به بينوا [ى غير سائل‏] بخورانيد. اين گونه آنها را براى شما رام كرديم، اميد كه شكرگزار باشيد» (حج/36)
↑ . ویکی حج، ویکی علوم اسلامی.
↑ . دانشنامه اسلامی، ویکی فقه، امامت پدیا، ویکی پدیا، لزوم اهتمام به اطعام نیازمندان بعد از اتمام ماه رمضان.
↑ . إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً؛ «ما براى خشنودى خداست كه به شما مى‏خورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏خواهيم» (انسان/9).
↑ . گسترده شدن سفره افطار در طول هفته اطعام نيازمندان و تكريم ايتام؛اطعام محرومین و توزیع افطاری در اولویت قرار گیرد.
↑ . سنت حسنه اطعام علوی در عید غدیرخم ترویج یابد؛ صدقه و اطعام؛ بهترین اعمال در عید غدیر.
↑ . بايد سامان‌دهی اطعام در محرم‌ نهادينه شود؛اطعام ایام عزاداری در فرهنگ اسلامی جمعی است/ کسب برکت از نذری امام حسین(ع).
↑ . اکرام و اطعام نیازمندان، باعث ایجاد مودت در جامعه می‌شود؛ اطعام، به‌صورت یک فرهنگ و اخلاق اسلامی در جامعه نهادینه شود.
↑ . اطعام و افطاری موجب نزدیکی دل‌ها می‌شود.
↑ . دانشنامه پژوهه.
↑ [https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3915310/%D8%B5%D8%AF%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1 . صدقه و اطعام؛ بهترین اعمال در عید غدیر؛ آثار و برکات دنیوی و اخروی اطعام/ اکرام نیازمندان؛ از صفات ابرار و نیکان. ]

[1] . آثار و برکات دنیوی و اخروی اطعام/ اکرام نیازمندان؛ از صفات ابرار و نیکان؛ اطعام، یکی از هنجارهای اسلامی است.

[2] . ویکی فقه.

[3] . فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ شَهْرَيْنِ مُتَتابِعَيْنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَتَمَاسَّا فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَإِطْعامُ سِتِّينَ مِسْكِيناً ذلِكَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ‏؛ «و آن كس كه [بر آزادكردن بنده‏] دسترسى ندارد، بايد پيش از تماس [با زن خود] دو ماه پياپى روزه بدارد؛ و هر كه نتواند، بايد شصت بينوا را خوراك بدهد. اين [حكم‏] براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و اين است حدود خدا. و كافران را عذابى پردرد خواهد بود. (مجادله/4).

[4] . وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ بِهِ أَذىً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ‏؛ و براى خدا حجّ و عمره را به پايان رسانيد، و اگر [به علت موانعى‏] بازداشته شديد، آنچه از قربانى ميسّر است [قربانى كنيد]؛ و تا قربانى به قربانگاه نرسيده سر خود را مَتراشيد؛ و هر كس از شما بيمار باشد يا در سر ناراحتيى داشته باشد [و ناچار شود در احرام سر بتراشد] به كفّاره [آن، بايد] روزه‏اى بدارد، يا صدقه‏اى دهد، يا قربانيى بكند؛..» (بقره/196).

[5] . وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَكُمْ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيها خَيْرٌ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْها صَوافَّ فَإِذا وَجَبَتْ جُنُوبُها فَكُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا الْقانِعَ وَ الْمُعْتَرَّ كَذلِكَ سَخَّرْناها لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ‏؛ «و شتران فربه را براى شما از [جمله‏] شعاير خدا قرار داديم: در آنها براى شما خير است. پس نام خدا را بر آنها- در حالى كه برپاى ايستاده‏اند- ببريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل‏] و به بينوا [ى غير سائل‏] بخورانيد. اين گونه آنها را براى شما رام كرديم، اميد كه شكرگزار باشيد» (حج/36)

[6] . ویکی حج، ویکی علوم اسلامی.

[7] . دانشنامه اسلامی، ویکی فقه، امامت پدیا، ویکی پدیا، لزوم اهتمام به اطعام نیازمندان بعد از اتمام ماه رمضان.

[8] . إِنَّما نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزاءً وَ لا شُكُوراً؛ «ما براى خشنودى خداست كه به شما مى‏خورانيم و پاداش و سپاسى از شما نمى‏خواهيم» (انسان/9).

[9] . گسترده شدن سفره افطار در طول هفته اطعام نيازمندان و تكريم ايتام؛اطعام محرومین و توزیع افطاری در اولویت قرار گیرد.

[10] . سنت حسنه اطعام علوی در عید غدیرخم ترویج یابد؛ صدقه و اطعام؛ بهترین اعمال در عید غدیر.

[11] . بايد سامان‌دهی اطعام در محرم‌ نهادينه شود؛اطعام ایام عزاداری در فرهنگ اسلامی جمعی است/ کسب برکت از نذری امام حسین(ع).

[12] . اکرام و اطعام نیازمندان، باعث ایجاد مودت در جامعه می‌شود؛ اطعام، به‌صورت یک فرهنگ و اخلاق اسلامی در جامعه نهادینه شود.

[13] . اطعام و افطاری موجب نزدیکی دل‌ها می‌شود.

[14] . دانشنامه پژوهه.

[15] [https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3915310/%D8%B5%D8%AF%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1 . صدقه و اطعام؛ بهترین اعمال در عید غدیر؛ آثار و برکات دنیوی و اخروی اطعام/ اکرام نیازمندان؛ از صفات ابرار و نیکان. ]

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]