ویراستار
۲٬۲۹۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ریشه «اخذ»''' (ˀH̬D̠)؛ گرفتن، حیازت، مجازات و عقوبت کردن. از این ریشه، فعل أخذ و مفاهیم اتّخاذ و مؤاخذۀ ساخته شده است. | |||
== معنای لغوی == | |||
به معنای گرفتن، حیازت و تسلط یافتن است. مصاديق اخذ و كيفيت آن در قرآن مختلف است، ولى در همه آنها معنى اولى ملحوظ ميباشد؛ مثل: اخذ پيمان، اخذ بعذاب، اخذ زمين زينت خود را از روئيدنيها، اخذ چيزى با دست، اخذ خُلق يعنى متخلق شدن بخلقى و نظائر اينها (قاموس قرآن، ج1، ص34). | |||
== ساخت‌های صرفی در قرآن == | |||
أخَذَ – یَأخُذُ (فعل مجرد) | |||
خُذ (فعل امر) | |||
أخذ (مصدر) | |||
آخِذ (اسم فاعل) | |||
أخذَۀ (مصدر مرّه: فَعلَۀ) | |||
اُخِذَ – یُأخَذُ (فعل مجهول) | |||
اتّخذَ (باب افتعال) | |||
إتّخاذ (مصدر افتعال) | |||
مُتَّخِذ (اسم فاعل) | |||
آخَذَ - یُؤاخِذُ (باب مفاعله) | |||
== ریشه‌شناسی == | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| rowspan="2" |'''زبان''' | | rowspan="2" |'''زبان''' | ||
| خط ۱۶: | خط ۴۱: | ||
|- | |- | ||
|'''آفروآسیایی باستان''' | |'''آفروآسیایی باستان''' | ||
|*ˀah̬uǯ | |||
|أخُژ | |||
| | | | ||
|گرفتن | |||
|take | |||
| | | | ||
|Orel, 7 (No. 25) | |||
|Orel, | |||
|- | |- | ||
|'''سامی باستان''' | |'''سامی باستان''' | ||
|*ˀVh̬ud̠ | |||
|أخُذ | |||
| | | | ||
| | |گرفتن | ||
| | |take | ||
| | | | ||
|Orel, | |Orel, | ||
| خط ۳۵: | خط ۶۰: | ||
|'''عبری''' | |'''عبری''' | ||
|אָחַז | |אָחַז | ||
| | |آحَذ | ||
|āḥaz | |āḥaz | ||
|'''فعل.''' گرفتن، نگه‌داشتن، در اختیار گرفتن، | |'''فعل.''' گرفتن، نگه‌داشتن، در اختیار گرفتن، | ||
| خط ۴۴: | خط ۶۹: | ||
|'''آرامی''' | |'''آرامی''' | ||
|אָחַז | |אָחַז | ||
| | |آحَذ | ||
|āḥaz | |āḥaz | ||
|فشار دادن، قبض کردن، نگه‌داشتن، گرفتن؛ روی دادن | |فشار دادن، قبض کردن، نگه‌داشتن، گرفتن؛ روی دادن | ||
| خط ۶۳: | خط ۸۸: | ||
|ah̬āzu(m) | |ah̬āzu(m) | ||
|اَخاذو | |اَخاذو | ||
اَخاذوم | |||
| | | | ||
|گرفتن، ازدواج کردن، یادگیری | |گرفتن، ازدواج کردن، یادگیری | ||
| خط ۷۱: | خط ۹۸: | ||
|- | |- | ||
|'''حبشی''' | |'''حبشی''' | ||
| | |ah̬azaˀ | ||
|اَخَزَ | |اَخَزَ | ||
| | | | ||
|گرفتن، قاپیدن، نگه‌داشتن، قبض کردن، به‌چنگ آوردن، در اختیار گرفتن، کنترل کردن، تسلط | |گرفتن، قاپیدن، نگه‌داشتن، قبض کردن، به‌چنگ آوردن، در اختیار گرفتن، کنترل کردن، تسلط یافت، ... | ||
|take, catch, hold, seize, grasp, possess, control, dominate, … | |take, catch, hold, seize, grasp, possess, control, dominate, … | ||
| | | | ||
| خط ۹۹: | خط ۱۲۶: | ||
Zammit, 69-70 | Zammit, 69-70 | ||
|} | |} | ||
== منابع == | |||
ایکنا | |||
نرم‌افزار جامع‌التفاسیر | |||
[[منابع ریشه شناسی]] | |||
== ارجاعات == | |||