دیوان‌سالاران، مدیران، ویراستار
۴٬۸۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '¬' به ''
Parsaeiyan (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ' به ' می') |
Parsaeiyan (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '¬' به '') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div style="text-align:justify">[[پرونده:دو کودک در حال آموزش قرآن.jpg|جایگزین=دو کودک در حال آموزش قرآن|بندانگشتی|دو کودک در حال آموزش قرآن]]تربیت دینی؛ نهادینه کردن | <div style="text-align:justify">[[پرونده:دو کودک در حال آموزش قرآن.jpg|جایگزین=دو کودک در حال آموزش قرآن|بندانگشتی|دو کودک در حال آموزش قرآن]]تربیت دینی؛ نهادینه کردن آموزه‌های دینی در انسان. بر اساس قرآن کریم، انسان بر فطرتی خداجوی و توحیدی آفریده شده و می‌توان او را بر این اساس تربیت و آموزه‌های دینی را در او نهادینه ساخت. تربیت دینی دارای شاخصه‌ها و مؤلفه‌هایی همچون شناخت و بصیرت است و بر محورهایی همچون محبت و کرامت شکل گرفته است. تربیت دینی دارای سه سطح است که با شش روش می‌توان آن را در فرد پیاده سازی کرد. در تربیت دینی باید توجه داشت که آموزش‌ها متناسب با رشد کودک انجام شود، اعتقادات زیر بنا باشند، فضای دین داری در عصر جدید و تفاوت آن با ابتدای اسلام مورد توجه قرار گیرند و از علوم جدید در این تربیت بهره گرفته شود. | ||
== تعریف == | == تعریف == | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== شاخصه‌ها و مؤلفه‌های تربیت دینی == | == شاخصه‌ها و مؤلفه‌های تربیت دینی == | ||
از مهمترین | از مهمترین شاخصه‌ها و مؤلفه‌ها می‌توان به: شناخت و بصیرت، تفکر و تعقل، کرامت انسانی، عزت نفس، محبت و مهرورزی اشاره کرد.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/4005250/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 تبیین شاخص‌های پنج‌گانه تربیت دینی کودکان]</ref> به عبارت دیگر هر نوع تربیت دینی که فاقد این امور باشد دارای نقص است. | ||
== محورهای اصلی و فرعی تربیت دینی == | == محورهای اصلی و فرعی تربیت دینی == | ||
تعلیم و تربیت اسلامی مبتنی بر دو اصل کلی و مهم است؛ محبت و کرامت و حرمت متربی. هر نوع تربیتی که این دو اصل را نداشته باشد موفق نخواهد بود و تربیت دینی محسوب | تعلیم و تربیت اسلامی مبتنی بر دو اصل کلی و مهم است؛ محبت و کرامت و حرمت متربی. هر نوع تربیتی که این دو اصل را نداشته باشد موفق نخواهد بود و تربیت دینی محسوب نمی‌گردد. لذا قرآن کریم خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید: «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ؛ پس به [ بركتِ ] رحمت الهى ، با آنان نرمخو [ و پُر مِهر ] شدى ، و اگر تندخو و سختدل بودى قطعاً از پيرامون تو پراكنده مىشدند (آلعمران/ 159). | ||
از محورهای فرعی تربیت دینی | از محورهای فرعی تربیت دینی می‌توان به امنیت و تأمین امنیت متربی اشاره کرد؛ به این معنا که متربی باید همواره از جانب مربی احساس آرامش داشته باشد وگرنه شرایط تربیتی بهم می‌خورد.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/4003811/%D9%85%D8%AD%D8%A8%D8%AA-%D9%88-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9-%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C محبت و حفظ کرامت کودک؛ اصول مهم تربیت دینی | ||
]</ref> | ]</ref> | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== روش‌های تربیت دینی == | == روش‌های تربیت دینی == | ||
تربیت دینی به | تربیت دینی به روش‌های مختلفی امکان پذیر است که شش روش زیر از مهمترین آنهاست: | ||
1.اولین روش تربیت دینی در اسلام که در قرآن نیز مورد توجه است را | 1.اولین روش تربیت دینی در اسلام که در قرآن نیز مورد توجه است را می‌توان تکریم کودکان دانست. تکریم کودکان از سوی مربی آنها را به سوی او می‌کشاند و ناخودآگاه سجایای اخلاقی او را در آنها نهادینه می‌کند. | ||
2.روش دوم احسان در مقابل احساس است. اگر یک انسان بزرگتر از یک خردسال رفتار انسانی ببیند با انجام دادن رفتار مشابه نسبت به کودک باعث تقویت آن رفتار در کودک می‌شود. | 2.روش دوم احسان در مقابل احساس است. اگر یک انسان بزرگتر از یک خردسال رفتار انسانی ببیند با انجام دادن رفتار مشابه نسبت به کودک باعث تقویت آن رفتار در کودک می‌شود. | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== بایسته‌های تربیت دینی == | == بایسته‌های تربیت دینی == | ||
در مسئله تربیت دینی نکاتی ضروری وجود دارند که توجه به آنها الزامی است. در ادامه به برخی از آنها اشاره | در مسئله تربیت دینی نکاتی ضروری وجود دارند که توجه به آنها الزامی است. در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود. | ||
=== توجه به تناسب تربیت دینی و میزان رشد کودک === | === توجه به تناسب تربیت دینی و میزان رشد کودک === | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
اگر مبنا را نظریه پیاژه در نظر گیریم، کودکان از حدود ۲ تا ۷ سالگی از لحاظ رشد شناختی در مرحله «پیش عملیاتی» هستند. از ویژگی‌های اساسی این دوره شناختی آن است که کودک خودمحور (ego centre) است؛ یعنی نمی‌تواند موضوعات را از زاویه دید دیگران ببیند یا نظر دیگران را به‌خوبی درک کند؛ در یک لحظه نمی‌تواند حواس خود را به بیش از یک چیز متمرکز کند؛ نمی‌تواند رابطه کل و جز را متوجه شود؛ پدیده‌های طبیعی مانند کوه و دریا و همه چیز را ساخته انسان می‌داند و هنوز منطق و قوانین منطقی را به درستی درک نکرده است. برای مثال برای لحاظ کردن ویژگی‌های این دوره شناختی باید در نظر داشت که نمی‌توان از روش‌های آموزش مستقیم در آموزش دینی فرزندان بهره برد. پرداختن به مفاهیم انتزاعی و منطقی مانند معاد و توحید را باید به دوره‌ای موکول کرد که فرزندان ما این مفاهیم را بتوانند درک کنند. آموزش در این سن باید در گفت‌وگوی روزمره با والدین انجام شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3928252/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D8%B1%D8%B4%D8%AF . بایسته‌های تربیت دینی کودکان در مراحل مختلف رشد]</ref> | اگر مبنا را نظریه پیاژه در نظر گیریم، کودکان از حدود ۲ تا ۷ سالگی از لحاظ رشد شناختی در مرحله «پیش عملیاتی» هستند. از ویژگی‌های اساسی این دوره شناختی آن است که کودک خودمحور (ego centre) است؛ یعنی نمی‌تواند موضوعات را از زاویه دید دیگران ببیند یا نظر دیگران را به‌خوبی درک کند؛ در یک لحظه نمی‌تواند حواس خود را به بیش از یک چیز متمرکز کند؛ نمی‌تواند رابطه کل و جز را متوجه شود؛ پدیده‌های طبیعی مانند کوه و دریا و همه چیز را ساخته انسان می‌داند و هنوز منطق و قوانین منطقی را به درستی درک نکرده است. برای مثال برای لحاظ کردن ویژگی‌های این دوره شناختی باید در نظر داشت که نمی‌توان از روش‌های آموزش مستقیم در آموزش دینی فرزندان بهره برد. پرداختن به مفاهیم انتزاعی و منطقی مانند معاد و توحید را باید به دوره‌ای موکول کرد که فرزندان ما این مفاهیم را بتوانند درک کنند. آموزش در این سن باید در گفت‌وگوی روزمره با والدین انجام شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3928252/%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AD%D9%84-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D8%B1%D8%B4%D8%AF . بایسته‌های تربیت دینی کودکان در مراحل مختلف رشد]</ref> | ||
نزول قرآن در طول 23 سال را | نزول قرآن در طول 23 سال را می‌توان توجه به تناسب میزان رشد افراد از سوی خداوند دانست تا تربیت دینی افراد به درستی شکل گیرد. بر این اساس خداوند از ابتدا انبوهی از احکام مانند خمس، زکات، حج و نماز را بر افراد لازم نساخت. قرآن هنگامی که می‌خواست شراب را حرام اعلام کند، در چند مرحله این کار را انجام داد؛ زیرا مردم آن دوره به استفاده از شراب و فروش و کسب درآمد از آن معتاد بودند و جداکردن آنها از این اعتیاد به یکباره ممکن نبود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3949048/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA . تربیت دینی بدون در نظر گرفتن توان مخاطب توفیقی ندارد / لزوم آشنایی فقیه با اصول تربیت]</ref> و <ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/4021239/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF چگونگی تربیت دینی در عصر مدرن/ والدین همراه امین فرزندان باشند]</ref> | ||
=== زیربنا بودن اعتقادات === | === زیربنا بودن اعتقادات === | ||