بعل

بعل؛ بتی یاد شده در قرآن.

معرفی

در دایرة المعارف فارسی «بعل» سامی به معنای صاحب خداوند آمده است. نویسنده مقاله بعل در دايرة المعارف اسلامی (ترجمه) عربی نیز لغت بعل را سامي الأصل میداند؛ اما احمد محمد شاکر در تعلیق خود بر مقاله «بعل» عربی بودن آن را مدعی شده و حجت او گفته راغب اصفهانی است لفظ بعل در قرآن مجید به معنایی که منظور این مقاله است فقط یک بار آمده است: و همانا الیاس از پیامبران بود چنین بود که به قومش گفت آیا پروا نمیکنید؟ آیا بعل را می پرستید و بهترین آفریدگاران را رها میکنید؟ (صافات، ۱۲۳ - ۱۲۵).

مفسران قدیم از جمله طبری بعل را به سه وجه تفسیر کرده اند. نخست اینکه نام بتی باشد که قوم الیاس می پرستیدند. دوم آنکه نام زنی باشد که مورد پرستش قوم الیاس بوده است. سوم آنکه بعل به معنی صاحب و مالک باشد. چنان که مردم یمن میگویند بعل الثور و از آن صاحب گاو اراده میکنند (اعلام قرآن خزائلی).

هر یک از خدایان محلی اقوام سامی قدیم و مخصوصاً ساکنان سوریه و فلسطین «بعل» نامیده میشد و از خدایان بزرگ دین بابلی بود. مأموریت الیاس (ع) آن بود که بعل پرستی را که ایزابل زن آخاب در اسرائیل رواج داده بود از میان بردارد.

منابع

این مدخل برگرفته از دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.