انس با قرآن

از قرآن پدیا

انس با قرآن؛ به معنای پیمودن مسیر زندگی با قرآن است؛ به نحوی که انسان در ظاهر و باطن پیرو دستورات قرآن باشد و با آن در طی فرآیندی، به رشد و آرامش دست یابد. انسان می تواند این فرآیند را با نگاه کردن، شنیدن آیات قرآن و یا ایجاد مدلی قرآنی برای زندگی طی نماید و آثار مطلوب اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را با پیوند خوردن و تمسک به قرآن ایجاد نماید.

انس با قرآن

انس با قرآن به معنای همنشینی و تمسک جستن[۱] با قرآن است.[۲] با این همنشینی، تمام زندگی خود را به قرآن پیوند می زند و اسباب آرامش روحی[۳]، زندگی بدون ترس و اضطراب[۴] و زیاد شدن ایمان[۵] را برای خود فراهم می کند. به بیان دیگر، قرآن در زندگی فردی و اجتماعی و تمام ابعاد زندگیش ورود می کند[۶] و انسان با دیدن احکام و معارف الهی، وحشت زده و تعجب انگیز عمل نمی کند و نسبت به آن آشنایی کاملی دارد.[۷] البته، مأنوس شدن با قرآن دارای فرآیندی است که افراد می توانند از سطحی ترین حالت تا عالی ترین مراتب آن را براساس تلاش و ظرفیت خود طی نمایند.[۸] یکی از مراتبی که قرآن بر آن تأکید دارد، گوش فرا دادن آیات قرآن[۹] است که باید با سکوت شنونده همراه باشد. نوع دیگر از مراتب، خواندن قرآن است که سه نوع خواندن از جمله؛ قرائت، تلاوت و ترتیل در آیات قرآن معرفی شده است.[۱۰]

قرائت به معنای خواندن ظاهر آیات است که ممکن است فهم قرآن در آن لحاظ نشود و خواننده به خواندن ظاهری آن اکتفا کند. خواندن با استعاذه[۱۱]، خواندن بخش بخش و به آرامی[۱۲]، خواندن بخش آسان قرآن[۱۳]، خواندن آن برای خود و دیگران[۱۴] از ویژگی های قرائت قرآن می باشد. نوع دیگر خواندن قرآن، تلاوت قرآن است که به طور معمول، با فهم قرآن، پاک شدن درون و یاد دادن[۱۵] قرآن به افراد دیگر همراه است.[۱۶] نوع دیگر تلاوت، همان ترتیل خوانی[۱۷]است که هر حرف و یا واژه ای از قرآن، با تجوید ادا می شوند.[۱۸] مرتبه دیگر انس با قرآن، تدبر در آیات قرآن است که به معنای فهم و درک عمیق آیات[۱۹] و تطبیق آیات به نحوی که آیات با یکدیگر تفسیر شوند و معنای حقیقی آن دریافته شود. این نوع تفکر عمیق و اندیشه در آیات، ویژه افراد خردمند و اندیشمند[۲۰] است که بدون تعلقات و پیش فرض و با ذهنی پاک به سمت قرآن می روند.[۲۱]عمل به قرآن و ورود آن به زندگی روزمره انسان و اجرای دستورات آن یکی از عالی ترین مراتب انس با قرآن برشمرده می شوند. برای عملی و کاربردی سازی قرآن در زندگی باید وجود قرآن به عنوان عضو همیشگی در زندگی احساس شود تا افراد با برنامه منظم، زندگی خود را براساس آن محکم ساماندهی کنند.[۲۲]

آثار انس با قرآن در زندگی

تمسک جستن به آیات قرآن از نگاه کردن و شنیدن آیات تا تلاوت و عمل آن در زندگی، آثار مثبتی در زندگی انسان دارد.[۲۳] یکی از آثار آن، طی کردن رشد و بالندگی[۲۴] است. علاوه بر این، درمان ناهنجاری‌ها، آسیب‌های اجتماعی، انحرافات خانوادگی[۲۵]، صبر در برابر سختی ها و مشکلات[۲۶]و مسئولیت پذیری انسان و بهبود جایگاه فردی و اجتماعی[۲۷] در نتیجه انس با قرآن ایجاد می شود.

منابع

ایکنا

دانشنامه پژوهه.

ویکی پرسش

ویکی فقه

ارجاعات

  1. . فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ؛ «پس به آنچه به سوى تو وحى شده است چنگ دَرْزَنْ، كه تو بر راهى راست قرار دارى». (زخرف/43)
  2. . تعابیر «انس با قرآن» و «تدبر در قرآن» اشتباه است.
  3. . راه رسیدن به رشد معنوی مأنوس شدن با قرآن است؛ انس با قرآن باعث آرامش روحی انسان می‌شود.
  4. .ویکی پرسش.
  5. . إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إِيماناً وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ‏؛ «مؤمنان، همان كسانى‏اند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد، و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد، و بر پروردگار خود توكّل مى‏كنند» (أنفال/2).
  6. . حقیقت انس با قرآن و برکات ماه رمضان
  7. .دانشنامه پژوهه.
  8. . ویکی فقه؛ طرحی برای انس دائم مردم با قرآن.
  9. . وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏؛ «و چون قرآن خوانده شود، گوش بدان فرا داريد و خاموش مانيد، اميد كه بر شما رحمت آيد». (أعراف/204).
  10. . تلاوت از مراحل اولیه و تدبر از مراحل عالی انس با قرآن است.
  11. . فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجِيمِ‏؛ «پس چون قرآن مى‏خوانى از شيطانِ مطرود به خدا پناه بر» (نحل/98)
  12. . وَ قُرْآناً فَرَقْناهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلى‏ مُكْثٍ وَ نَزَّلْناهُ تَنْزِيلًا؛ «و قرآنى [با عظمت را] بخش بخش [بر تو] نازل كرديم تا آن را به آرامى بر مردم بخوانى، و آن را به تدريج نازل كرديم». (أسراء/106)
  13. . فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ عَلِمَ أَنْ سَيَكُونُ مِنْكُمْ مَرْضى‏ وَ آخَرُونَ يَضْرِبُونَ فِي الْأَرْضِ يَبْتَغُونَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ آخَرُونَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَاقْرَؤُا ما تَيَسَّرَ مِنْه‏؛ «[اينك‏] هر چه از قرآن ميسّر مى‏شود بخوانيد. [خدا] مى‏داند كه به زودى در ميانتان بيمارانى خواهند بود، و [عدّه‏اى‏] ديگر در زمين سفر مى‏كنند [و] در پى روزى خدا هستند، و [گروهى‏] ديگر در راه خدا پيكار مى‏نمايند. پس هر چه از [قرآن‏] ميسّر شد تلاوت كنيد».(مزمل/20).
  14. . فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ‏؛ «پس، چون آن را برخوانديم [همان‏گونه‏] خواندن آن را دنبال كن» (قیامه/18).
  15. . لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ إِنْ كانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِين‏؛ «به يقين، خدا بر مؤمنان منت نهاد [كه‏] پيامبرى از خودشان در ميان آنان برانگيخت، تا آيات خود را بر ايشان بخواند و پاكشان گرداند و كتاب و حكمت به آنان بياموزد، قطعاً پيش از آن در گمراهى آشكارى بودند» (آل عمران/164).
  16. . اثرات انس با قرآن آثار بر روح، جسم و معاش انسان
  17. . أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا؛ «يا بر آن [نصف‏] بيفزاى و قرآن را شمرده شمرده بخوان». (مزمل/4)
  18. . طهارت ظاهر و باطن، شرط انس با قرآن است
  19. . بالاترين مرحله انس با قرآن تدبر در آن است
  20. . كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ‏؛ [اين‏] كتابى مبارك است كه آن را به سوى تو نازل كرده‏ايم تا در [باره‏] آيات آن بينديشند، و خردمندان پند گيرند. (ص/29)
  21. . نمونه‌هايی از اُنس اوليای خدا با قرآن؛ تعابیر «انس با قرآن» و «تدبر در قرآن» اشتباه است
  22. . جوانی بهترین فصل برای انس با قرآن است؛ دلدادگی به خدا و وعده‌های الهی از نشانه‌های انس با قرآن است.
  23. . فهم؛ مهم‌ترین نتیجه انس عمیق با قرآن
  24. . لا إِكْراهَ فِي الدِّينِ قَدْ تَبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏ لَا انْفِصامَ لَها وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ‏؛ «در دين هيچ اجبارى نيست. و راه از بيراهه به خوبى آشكار شده است. پس، هر كس به طاغوت كفر ورزد و به خدا ايمان آورد، به يقين، به دستاويزى استوار، كه آن را گسستن نيست، چنگ زده است و خداوند شنواىِ داناست« (بقره/256).
  25. .انس با قرآن در جامعه علاج ناهنجاری‌هاست + صوت.
  26. . انس با قرآن زمینه ارتقاء معرفت و بصیرت انسان را فراهم می کند.
  27. . انس با قرآن افزایش مسئولیت‌پذیری را در پی دارد؛ نگاهی به مزایای اُنس با قرآن کریم.