سقط جنین
سقط جنین؛ خروج حاصل باروری زن زودتر از موعد مقرر به‌شرط سلب حیات از آن. اگر آن چیزی که در رحِم مادر است(جنین) زودتر از موعد طبیعی از رحم خارج گردد(به هر نحو ممکن و با هر دلیلی) به‌گونه‌ای که در بیرون از رحِم قادر به ادامه حیات نباشد سقط جنین رخ داده-است[۱].
تعریف
اگر آن چیزی که در رحِم مادر است(جنین) زودتر از موعد طبیعی از رحم خارج گردد(به هر نحو ممکن و با هر دلیلی) به-گونه‌ای که در بیرون از رحِم قادر به ادامه حیات نباشد سقط جنین رخ داده-است[۲]. در کشورهای مختلف رویکردهای متفاوتی نسبت به این مسئله است؛ در قانون جمهوری اسلامی ایران موضوع سقط‌جنین، تنها درصورتی‌که ادامه بارداری برای مادر تهدید جانی داشته‌باشد یا آنکه به سبب ناقص‌الخلقه بودن یا عقب‌ماندگی ذهنی جنین مادر درطول زندگی به حرج افتد، اگر قبل از چهارماهگی بوده و مدارک لازم و تأییدیه پزشک معتمد نیز موجود باشد، امکان انجام عمل سقط‌جنین هست[۳].
سقط‌جنین در قرآن و روایات
خداوند متعال در آیات 12 تا 14 سوره مبارکه مؤمنون خلقت جنین را به‌تصویر کشیده و خویش را برای این آفرینش خود تحسین کرده‌است[۴] که بیانگر جایگاه ویژه آن نزد باری تعالی است. از طرف دیگر در آیاتی همچون آیات 8 و 9 سوره تکویر[۵] یا آیه 12 سوره ممتحنه[۶] و آیه 137 انعام[۷] از سنت ناپسند قتل فرزندان نزد اعراب گلایه کرده و آن را محکوم می-کند[۸]، از طرف دیگر خودِ جنین نیز به‌نحوی فرزند انسان محسوب می‌گردد و براساس قرائن اشاره‌شده می‌توان ناپسند بودن عمل سقط جنین را نزد باری تعالی نتیجه گرفت. با بررسی مجموعه روایات شیعی نیز می‌توان به ناپسند بودن موضوع سقط‌جنین نزد ائمه معصومین علیهم‌السلام پی برد. در روایتی امام رضا(ع) بر ناپسند بودن این عمل تأکید کرده[۹]؛ همچنین امام کاظم(ع) نیز زنی که بدون اطلاع شوهرش جنین خود را سقط کرده‌است را مذمت کرده و او را بر پرداختن دیه به پدر فرزند براساس وضعیت جنین واداشته-است[۱۰]، بنابراین درکنار نهی‌های قرآنی، از جانب ائمه هدی نیز نهی از سقط‌جنین وارد شده‌است که گواه ناپسند بودن آن است.
سقط‌جنین در فقه اسلامی
علاوه برآنکه سقط جنین عملی حرام نزد فقها انگاشته می‌شود، ایشان برای مرتکبین آن جزا درنظر گرفته‌اند که باتوجه به وضعیت جنین متفاوت است. هرگاه جنین صرفا نطفه باشد دیه آن بیست مثقال شرعى طلا(۲۰ دینار) است؛ اگر به‌صورت خون بسته‌شده باشد، چهل مثقال(۴۰ دینار)؛ اگر مضغه باشد، شصت مثقال(۶۰ دینار)؛ اگر به صورت استخوان باشد بدون گوشت باشد، هشتاد مثقال(۸۰ دینار)؛ اگر جنین کامل باشد و هنوز روح و حرکت نداشته باشد، صد مثقال طلا (۱۰۰ دینار) و اگر روح در آن دمیده شده باشد، هزار مثقال (۱۰۰۰ دینار) در مذکر و پانصد مثقال (۵۰۰ دینار) در مؤنث باید دیه پرداخت شود[۱۱].
آمار
بر اساس آمارهای وزارت بهداشت در سال 1391 تعداد ۲۲۰ هزار سقط‌جنین در کشور رخ‌داده که تنها 100هزار از آن آمار به‌صورت مجاز رخ داده‌است. نکته نگران‌کننده آنکه آمارها حاکی از آن است که تقاضای سقط‌جنین میان مادران در طول سال‌ها افزایش یافته‌است و این امر باتوجه به کاهش میزان نرخ افزایش جمعیت موضوعی نگران‌کننده است که باید برای آن چاره‌ای اندیشید[۱۲]. از طرف دیگر قوانین و مقررات سخت-گیرانه در این زمینه و فشارهای فرهنگی آن اقبال بانوان باردار را به سقط جنین غیرقانونی برده-است[۱۳]. به‌نظر می‌رسد مناسب است تا مسئولان مربوطه باتوجه به کاهش میزان ازدواج و ولادات و درمقابل افزایش اقبال به سقط جنین، حمایت از خانواده‌ها را در دستور کار خود قرارداده تا از آسیب‌های این حوزه کاسته شود و اقبال افراد به‌سمت ازدواج و فرزندآوری بیشتر شود[۱۴].
منابع
ایکنا
پاورقی‌ها
- ↑ آشنايی دقيق از قانون سقط جنين و آيين‌نامه اجرايی آن برای پزشكان ضروری است
- ↑ آشنايی دقيق از قانون سقط جنين و آيين‌نامه اجرايی آن برای پزشكان ضروری است
- ↑ وقتی هدیه خداوند پس داده می‌شود/ فشار روحی مادر؛ از نتایج سقط جنین
- ↑ وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ ﴿۱۲﴾ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ ﴿۱۳﴾ ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ ﴿۱۴﴾
- ↑ وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ ﴿٨﴾ بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ ﴿٩﴾
- ↑ يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا .... وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ ... فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ
- ↑ وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ...
- ↑ هشدارهای قرآن در رابطه با سقط جنین/ شدیدترین مجازات برای بزرگ‌ترین گناه)
- ↑ آمار سقط جنین چندین برابر فوتی‌های کرونا است(اسحاق بن عمار می‌گوید: به ابوالحسن(ع) عرض کردم، زن از باردارشدن می‌ترسد و دارو می‌نوشد تا آنچه در شکم دارد، بیفتد. امام فرمود: این کار را نباید کرد. گفتم: نطفه‌ای بیش نیست، فرمودند: نخستین چیزی که آفریده می‌شود، نطفه است)
- ↑ هشدارهای قرآن در رابطه با سقط جنین/ شدیدترین مجازات برای بزرگ‌ترین گناه (شخصی از ابوجعفر درباره زن آبستنى پرسید که بدون آگاهى همسرش دارویى نوشیده و بچهاش را انداخته است. امام فرمود: اگر داراى استخوان بوده و گوشت بر آن‌ها روییده، پرداخت دیه بر زن واجب است و باید آن را به شوهرش بپردازد و اگر به هنگامى‌که بچه را انداخته، علقه یا مضغه بوده، باید چهل دینار یا یک بنده، به پدر بچه تسلیم کند. آن شخص پرسید: پس آیا زن در این دیه، از فرزندش ارث نمی‌برد؟ فرمود: نه، زیرا خودش بچه را کشته، پس ارث هم نمىبرد)
- ↑ آمار سقط جنین چندین برابر فوتی‌های کرونا است
- ↑ نهی قرآن از سقط جنین به دلیل مشکلات اقتصادی/ اشاره‌ای به قانون مجازات اسلامی برای سقط جنین
- ↑ افزایش سقط جنین غیر بهداشتی در نتیجه ممنوعیت‌های شرعی، قانونی و فرهنگی
- ↑ ضرورت حمایت از خانواده‌ها برای کاهش آمار سقط جنین