اصحاب اعراف
اصحاب اعراف؛ تعبیری قرآنی که در مورد انتسابشان به گروهی خاص در میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد.
معنای اعراف
اعراف جمع عُرف است، یعنی بلندی، پشته، برجستگی، چنانکه عُرف الدیک یعنی تاج خروس، و عرُف الفرس یعنی یال اسب.
استعمال اعراف در قرآن
هفتمین سوره قرآن مجید اعراف نام دارد، به این مناسبت که در آیات 46 تا 49 ذکر اعراف و اصحاب اعراف آمده است:«و بین آنان حایلی است و بر روی اعراف(=بلندیها) مردانی هستند که همگان را به سیمایشان میشناسند؛ و بهشتیان را ندا دهند که سلام بر شما باد، اینان هنوز وارد آن(بهشت) نشدهاند، اما امید میبرند و چون چشمان آنان به جانب دوزخیان افتد گویند پروردگارا ما را در زمره(این) قوم ستمکار میاور و اهل اعراف مردانی را که به نشانههایشان میشناسند ندا دهند و گویند مال اندوزی شما و تکبر ورزیدنتان به کارتان نیامد. آیا هم اینان بودند که شما سوگند یاد میکردید که خداوند مشمول رحمت خو قرارشان نمیدهد؟( و خطاب به آنان گویند) وارد بهشت شوید، نه بیمی بر شماست و نه اندوهگین شوید»
دیدگاه مفسران در مورد اعراف
اغلب مفسیران عامه(اهل سنت) وخاصه (شیعه) برانند که اعراف دیواری است بین بهشت و دوزخ، همان دیواری که در سوره حدید آیه 13 از آن یاد شده است: «بین آنان (بهشتیان و دوزخیان) دیواری زده شده است که دری دارد و در درون سوی آن رحمت(بهشت) و در بیرون سوی آن عذاب(دوزخ) است» بعضی از مفسران اعراف را صراط دانستهاند مفسران درباره اصحاب اعراف که چه کسانی هستند چند وجه یاد کردهاند از جمله:
1) عدهای از فرشتگان
2) کسانی که سیئات و حسنات آنان برابر است
3) فقها و علمای صالح
4) شهداء و جهادگران به ویژه آنانکه با حکم الهی ولی بدون اجازه پدر و مادرشان به جهاد رفتهاند
5) عباس، حمزه، علیبن ابی طالب(ع)، جعفر طیار ذوالجناحین
6) عادلان و داوران روز قیامت که در مورد اعمال مردمان گواهی میدهند و از هر امتی هستند
7) قوم انبیاء
8) صاحبان صغایر که مرتکب کبایر هم نشدهاند
9) مهمترین قولی که مجمع علیه مفسران شیعه است از حضرت علی(ع) نقل شده است که فرمود: ما اصحاب اعرافیم و یاران خود را با علامت و سیمایشان میشناسیم موید این قول روایتی است که علی(ع) را قسیم النار و الجنة میداند.( نیز مقاله اعراف در دایره المعارف تشیع)
ارجاعات
این مدخل برگرفته از دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.