شفتی، فرهاد
فرهاد شفتی؛ قرآن‌پژوه، دارای دکترای مطالعات اسلامی از دانشگاه ادینبروی اسکاتلند و دانشیار دانشگاه گلاسکوی اسکاتلند.
دیدگاه‌ها
کثرتگرایی دینی
وی در مجموعه جلساتی که به صورت وبینار برگزار شد، به طرح چند پرسش درباره قرآن پرداخته است و بر محلی بودن مخاطبان قرآن و اینکه پیروان ادیان لزوماً نباید مسلمان شوند و دست از آئین خود بردارند تا به پیامبر(ص) ایمان بیاورند و نیز بر کثرتگرایی قرآن تأکید دارد. وی معتقد است خاتمیت پیامبر، خود مؤید کثرتگرایی دینی است و عمده دلایل کثرتگرایی نیز عقلی می‌باشد[۱]؛ تا جایی که او عقیده دارد قرآن با انحصارگرایی دینی مقابله کرده و نه تنها از قرآن، کثرتگرایی برداشت می‌شود بلکه او در متن قرآن چیزی جز رویکرد کثرتگرایی نمی‌بیند[۲].
این نظریه وی با نقد‌های متعددی مواجه شده و وی را به نگاه گزینشی به آیات قرآن و تفسیر آنها با جدا کردن از زنجیره دیگر آیات متهم کرده‌اند[۳].
حقیقت قرآن
وی عقیده دارد قرآن حقیقتی وحیانی متأثر از نفس پیامبر(ص) است. او دراین باره می‌گوید: «یک نظریه درباره ماهیت وحی این است که پیامبر(ص) فقط یک پستچی نبوده بلکه نفس پیامبر(ص) بر روی آن تاثیر گذاشته است، یعنی حقیقتی بر نفس پیامبر نازل شده است و کلمات وحی تحت تاثیر نفس او و میعادگاه پیامبر با امر متعالی بوده است؛ بنابراین کلمات این طور نبوده است که حضرت محمد(ص)، حقیقتی به دلشان بیاید و بعدا بنشینند و بگویند من چگونه سر فرصت آن را به جمله و آیه تبدیل کنم؛ خود کلمات هم با کنترل خداوند بر لسان ایشان جاری شده است»[۴]. در واقع او معتقد است که قرآن حاصل برخورد حقیقتی الهی با فهم انسان است[۵].
دفاع از پیامبری حضرت محمد (ص)
این قرآن‌پژوه درباره دلیل پیامبری حضرت محمد (ص) بیان می‌دارد: «براساس خوانشی که من از قرآن دارم که در آن اخلاق و تزکیه وجود دارد به من کمک می‌کند تا انسانی قوی‌تر شوم و پستی من کمتر شود همچنین بر مبنای فهم من از وحی، در قرآن تناقض نمی‌بینم، از طرف دیگر به تاریخ مسلمین می‌نگرم، مولوی، ملاصدرا و بایزید و علامه طباطبایی و ... با قرآن رشد کرده و به جایی رسیدند و برای من که خدا را عمل‌گرا می‌دانم همین کفایت می‌کند تا محمد را به عنوان پیامبر او قبول کنم زیرا عمل کردن به کتاب او و غور در آن به من و جمع کثیری از دیگران از نظر اخلاق و تزکیه کمک کرده است و همین برای پیامبری او قابل دفاع است. حالا اگر روزی و روزگاری کسی به من نشان دهد و مرا قانع کند که محمد(ص)، پیامبر نبوده تجدید نظر خواهم کرد»[۶].
منابع
ایکنا
ارجاعات
- ↑ خاتمیت مؤید کثرتگرایی دینی/ عمده دلایل کثرت‌گرایان، عقلی است
- ↑ آیا همه اهل کتاب باید مسلمان شوند؟/ مبارزه قرآن با ذهنیت انحصارگرا
- ↑ تأملی در سخنان فرهاد شفتی درباره «کثرتگرایی در قرآن»
- ↑ قرآن حقیقتی وحیانی متأثر از نفس پیامبر(ص) است
- ↑ قرآن حاصل برخورد حقیقتی الهی با فهم انسان است
- ↑ چه نیازی به ارتباط با امر متعالی داریم؟/ تأثیر عمل به قرآن برای رشد اخلاق و تزکیه