استقامت

'استقامت؛ پایداری و ایستادگی برای رسیدن به خواسته. این پایداری در مسیر عدالت و از هرگونه افراط و تفریط به دور است. نمونه¬هایی از استقامت، پایداری در راه دین خدا، استقامت در برابر سختی¬ها و مشکلات و ایستادگی در برابر ارتکاب به گناه است. در واقع، کسانی استقامت می ورزند که از خدا و پیامبر(ص) اطاعت می¬کنند و در مسیر حق و صراط مستقیم قدم می¬گذارند. در این مورد می توان به پیامبران، صدیقان، شهیدان اشاره کرد که الگوی قرآنی استقامت هستند.

استقامت در لغت

واژه استقامت از ريشه «ق‌ـ‌و‌ـ‌م» است و براى آن معانى مختلفى مانند اعتدال، ثبات و مداومت استمرار، پايدارى، ايستادن، درست شدن و قيمت‌نهادن را بازگو كرده‌اند. از میان معانی گفته شده برای استقامت، اعتدال شهرت بيشترى دارد.^[۱] در نتیجه، استقامت به معنای ایستادگی با حالت اعتدال است که افراط و تفریط در آن راه ندارد.^[۲]

استقامت در قرآن کریم

استقامت در قرآن به معنای پايدارى و ایستادگی در مسیر حق در مبارزه با باطل است تا آنجا که با پافشاری می¬تواند به خواسته خود برسد یا بر خواسته خود پایدار و ثابت بماند.^[۳] این نوع از ایستادگی تنها از راه عدالت به دست می¬ آید و مسیر عدالت همان صراط مستقیم است.^[۴] در نتیجه، اگر فردی بخواهد در راه درست پایداری کند، باید در مسیر عدالت پافشاری و مقاومت کند.^[۵]^[۶]

اقسام استقامت در قرآن

استقامت در قرآن انواع مختلفی دارد و برخی از آنها عبارتند از: پایدارى در راه ایمان به خدا،^[۷] استقامت در برابر کفر و شرک، استقامت در راه ولایت^[۸]، پایداری بر عهد و پیمان، استقامت در تهذیب نفس، استقامت در تنگدستی^[۹] استقامت در راه دانش،^[۱۰] ایستادگی در برابر ارتکاب به گناه، استقامت در مقابل ناملایمات و سختی-ها^[۱۱] استقامت اقتصادی،^[۱۲] و استقامت در مقابل استکبار.^[۱۳]

الگوهای استقامت در قرآن

در برخی از آیات قرآن کریم به الگوهای استقامت اشاره شده است. از جمله این الگوها، نعمت یافتگان از طرف خداوند، پیروان خدا و رسول، پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحان هستند.^[۱۴]

منابع

ایکنا دانشنامه اسلامی

دانشنامه حوزه

دایره المعارف قرآن کریم

فرهنگنامه قرآن.

ویکی فقه.

پاورقی ها

↑ . دانشنامه اسلامی؛دانشنامه حوزه؛ دایره المعارف قرآن کریم؛ فرهنگنامه قرآن.
↑ . دایره المعارف قرآن کریم؛ ویکی فقه.
↑ . دانشنامه اسلامی؛ استقامت؛ از مؤلفه‌های مهم در تحقق اهداف و موفقیت‌های جامعه؛رابطه مستقیم سنت استقامت در راه خدا با فزونی نعمت‌ها
↑ . استقامت در اهداف، اصلاح روش‌ها؛ ویکی فقه.
↑ . إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ‏؛ «كسانى كه ميگويند پروردگار ما خداست و بر اين عقيده و ايمان پايدار مى‏مانند (هنگام مرگ) فرشتگان بر آنان نازل ميشوند و ميگويند هيچ نترسيد و غمگين نشويد و به بهشتى كه شما را وعده داده‏اند، شاد باشيد» (فصلت/30)
↑ . فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ؛پس بدانسان كه بر تو امر شده است (مردم را بدين اسلام و كلمه توحيد) دعوت كن (و در امر رسالت) صبور و پايدار باش و از خواستها و تمايلات آنان پيروى مكن و بگو، من بكتابى كه خدا فرستاده ايمان دارم و مأمورم كه در ميان شما بعدل و عدالت حكم كنم. خداى واحد آفريننده ما و شماست. اعمال ما براى ما و اعمال شما براى شماست (پس از ابلاغ رسالت و اتمام حجت) هيچ دليل و گفتگويى ميان ما و شما باقى نيست و خدا (روز قيامت براى داورى) همه ما را جمع خواهد كرد و بازگشت همه بسوى اوست» (شوری/15).
↑ . ایمان و استقامت بر آن شرط داشتن آرامش روحی است،رابطه مستقیم سنت استقامت در راه خدا با فزونی نعمت‌ها؛ استقامت میوه درخت ایمان است.
↑ . استقامت و داشتن یقین؛ از محورهای اصلی در تعیین رهبری امت؛
↑ . استقامت؛ از مؤلفه‌های مهم در تحقق اهداف و موفقیت‌های جامعه؛
↑ . استقامت و پشتكار رمز موفقيت عالمان دينی است
↑ . ایمان و استقامت بر آن شرط داشتن آرامش روحی است؛ استقامت در برابر مشكلات، سربلندی در امتحان الهی است؛«صبر» استقامت و پايداری نفس در جزع و فزع نكردن هنگام مصيبت است. ؛ استقامت در تبليغ با رفتار و كردار؛ صبر و استقامت؛ از شاخص‌های بندگی.
↑ . استقامت و اخلاص؛ رموز موفقیت جامعه؛ استقامت، تنها راه مقابله با محاصره اقتصادی است.
↑ . استقامت؛ درس دیروز شهدا برای مقاومت امروز ما در مقابل استکبار؛ استقامت، الگویی کامل برای رهایی جهان از ظلم و بی‌عدالتی است
↑ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً؛ «كسى كه خدا و پيامبر او را اطاعت كند، همنشين كسانى خواهد بود كه خدا بر آنان نعمت بخشيده است. (و عبارتند) از: پيامبران و راستان و شهدا و نيكوكاران كه دوستان بسيار خوبى هستند» (نساء/69).

[1] . دانشنامه اسلامی؛دانشنامه حوزه؛ دایره المعارف قرآن کریم؛ فرهنگنامه قرآن.

[2] . دایره المعارف قرآن کریم؛ ویکی فقه.

[3] . دانشنامه اسلامی؛ استقامت؛ از مؤلفه‌های مهم در تحقق اهداف و موفقیت‌های جامعه؛رابطه مستقیم سنت استقامت در راه خدا با فزونی نعمت‌ها

[4] . استقامت در اهداف، اصلاح روش‌ها؛ ویکی فقه.

[5] . إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ‏؛ «كسانى كه ميگويند پروردگار ما خداست و بر اين عقيده و ايمان پايدار مى‏مانند (هنگام مرگ) فرشتگان بر آنان نازل ميشوند و ميگويند هيچ نترسيد و غمگين نشويد و به بهشتى كه شما را وعده داده‏اند، شاد باشيد» (فصلت/30)

[6] . فَلِذلِكَ فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ كَما أُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ قُلْ آمَنْتُ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ كِتابٍ وَ أُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ رَبُّنا وَ رَبُّكُمْ لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ لا حُجَّةَ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ اللَّهُ يَجْمَعُ بَيْنَنا وَ إِلَيْهِ الْمَصِيرُ؛پس بدانسان كه بر تو امر شده است (مردم را بدين اسلام و كلمه توحيد) دعوت كن (و در امر رسالت) صبور و پايدار باش و از خواستها و تمايلات آنان پيروى مكن و بگو، من بكتابى كه خدا فرستاده ايمان دارم و مأمورم كه در ميان شما بعدل و عدالت حكم كنم. خداى واحد آفريننده ما و شماست. اعمال ما براى ما و اعمال شما براى شماست (پس از ابلاغ رسالت و اتمام حجت) هيچ دليل و گفتگويى ميان ما و شما باقى نيست و خدا (روز قيامت براى داورى) همه ما را جمع خواهد كرد و بازگشت همه بسوى اوست» (شوری/15).

[7] . ایمان و استقامت بر آن شرط داشتن آرامش روحی است،رابطه مستقیم سنت استقامت در راه خدا با فزونی نعمت‌ها؛ استقامت میوه درخت ایمان است.

[8] . استقامت و داشتن یقین؛ از محورهای اصلی در تعیین رهبری امت؛

[9] . استقامت؛ از مؤلفه‌های مهم در تحقق اهداف و موفقیت‌های جامعه؛

[10] . استقامت و پشتكار رمز موفقيت عالمان دينی است

[11] . ایمان و استقامت بر آن شرط داشتن آرامش روحی است؛ استقامت در برابر مشكلات، سربلندی در امتحان الهی است؛«صبر» استقامت و پايداری نفس در جزع و فزع نكردن هنگام مصيبت است. ؛ استقامت در تبليغ با رفتار و كردار؛ صبر و استقامت؛ از شاخص‌های بندگی.

[12] . استقامت و اخلاص؛ رموز موفقیت جامعه؛ استقامت، تنها راه مقابله با محاصره اقتصادی است.

[13] . استقامت؛ درس دیروز شهدا برای مقاومت امروز ما در مقابل استکبار؛ استقامت، الگویی کامل برای رهایی جهان از ظلم و بی‌عدالتی است

[14] وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً؛ «كسى كه خدا و پيامبر او را اطاعت كند، همنشين كسانى خواهد بود كه خدا بر آنان نعمت بخشيده است. (و عبارتند) از: پيامبران و راستان و شهدا و نيكوكاران كه دوستان بسيار خوبى هستند» (نساء/69).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]