نیل ساز، نصرت

نیل‌ساز، نصرت (زاده 1341 شمسی)؛ دارای دکترای تخصصی در رشته علوم قرآن و حدیث و دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس است.                                

زندگی‌نامه

نصرت نيل ساز، متولد 1341 شمسی در شهر اهواز است. وی دورۀ كارشناسي علوم قرآن و حدیث را در دانشگاه تهران، در سال 1378 به پايان رسانید و در همان سال، با كسب رتبه نخست در آزمون سراسري ورود به مقطع ارشد، در همان دانشگاه تهران پذيرفته شد. ایشان در سال 1381 از مقطع ارشد فارغ التحصيل شد. در همان سال در آزمون دكتري دانشگاه تربيت مدرس، در همان رشته علوم قرآن و حدیث شركت کرده و با کسب رتبه نخست در آزمون کتبی، وارد دانشگاه تربیت مدرس شد. او در سال 1386 از رساله دكتري خود با اخذ نمره 20 دفاع كرد. اين رساله در نمايشگاه بين المللي قرآن در سال 1387 نیز حائز رتبه نخست شد.

خانم دکتر نیل ساز از سال 1387 عضو هیئت علمی در گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس است. زمینۀ پژوهشی اصلی وی مطالعات قرآنی و حدیثی خاورشناسان، تفسیر‌پژوهی و نهج‌البلاغه پژوهی است. وی در سال 1391 در همايش بين المللي بانوان قرآن پژوه، به عنوان پژوهشگر برتر برگزیده و معرفي شد. در سال 1394 کتاب او با عنوان «خاورشناسان و ابن‌عباس» در سی و سومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی در گروه قرآن و حدیث برترین اثر برگزیده شده و در ششمین جشنواره کتاب دین در سال 1395نیز به عنوان اثر برتر انتخاب شد.

سوابق علمی و اجرایی

از ایشان مقالات علمی پژوهشی متعددی منتشر شده و راهنمایی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های متعددی را برعهده داشته‌اند. از جمله دیگر سوابق علمی و اجرایی ایشان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

داوری مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث، مجله مطالعات اسلامی دانشگاه مشهد و مجله کتاب زنان.

داوری کنفرانس‌های مرکز مطالعات فرهنگ و اندیشه دینی و داوری جشنواره فارابی.

آثار و تألیفات

کتب تألیفی و ترجمه

شفاهي و مكتوب در نخستين سده هاي اسلامي، 1393

خاورشناسان و ابن عباس: تحليل انتقادي ديدگاه هاي خاورشناسان درباره آثار تفسيري منسوب به ابن عباس، 1393

حديث و حديث پژوهي (بخش 1: واژه شناسي)، 1389

معرفت قرآني، با درس گفتارهايي منتشر نشده از آيت الله محمد هادي معرفت (بخش بررسي و نقد ديدگاه آيت الله معرفت درباره تفسير منسوب به ابن عباس)، 1395

برخی از مقالات منتشر شده

«دجال در نگاه احادیث فریقین»، «نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن»، «شکل و ساختار قرآن»، «چشم دجال در روایات شیعه و اهل تسنن» و «جایگاه شادی و نشاط در قرآن و روایات» برخی از این آثار است.

دیدگاه‌ها

نگاه تاریخی به روایات

با نگاه تاریخی به روایات می‌توان شناخت سیر دعوت پیامبر(ص) و سیر تطور جامعه اسلامی در قرون مختلف را شناسایی کرد.

کاربرد روایات جعلی

این معتقدند: «مسلمانان اگر حدیثی را طبق روش‌های نقد حدیث، جعلی می‌یافتند آن را کنار می‌گذاشتند، اما در نگاه تاریخ بنیاد غربی احادیث جعلی نه تنها کنار نهاده نمی‌شود، بلکه خیلی هم مفید، کارآمد و حاوی اطلاعات زیاد است، چون می‌تواند نشان دهنده وضعیت اجتماعی، فکری و فرهنگی جامعه اسلامی در زمانی باشد که حدیث جعل شده است، فرض می‌کنیم حدیثی ادعا دارد که حدیث نبوی است و با روش‌های تاریخ‌گذاری ثابت می‌شود که این حدیث نبوی نیست، یک مسلمان ممکن است تا اینجا پیش برود و بعد حدیث را کنار بگذارد، اما یک غربی می‌گوید حدیث نبوی نیست، اما باید به دنبال این باشیم که این حدیث چه زمانی، کجا و چرا جعل شده است. یعنی اگر حدیثی در قرن دوم و در شام در مورد جبر و اختیار جعل شده نتیجه این می‌شود که این مسئله در شام و در این قرن جدی بوده است.»

منع کتابت حدیث در قرن نخست هجری

این بر این عقیده‌اند که منع کتابت حدیث در قرن اول هجری، به معنای عدم کتابت حدیث در این قرن نیست. چرا که بحث شفاهی و مکتوب در سنت اسلامی همواره در کنار هم بوده‌اند و از زمانی که کتابت به تثبیت رسید، سنت شفاهی از میان رفت. با این حال، در سنت اسلامی همواره معقتد بودند علم را نه از کتاب که باید از اهل علم یاد بگیرند و استدلال می‌شده است که کتابت باید با سنت شفاهی همراه باشد.

نگاه خاورشناسان به قرآن و موضع ما

این در جایی گفته‌اند: «نوع نگاه غربی در دانشگاه و رشته علوم قرآن و حدیث در دانشگاه حاکم است و تاریخ قرآن، حدیث و تفسیر اساسا خواستگاه غربی دارند و و این غربی‌ها بودند که اولین بار آثاری را در این زمینه تالیف کرده‌اند. از سوی دیگر امروز قرآن تنها میراث اختصاصی مسلمانان نیست و نمی‌توان گفت کس دیگری در خصوص قرآن حرف نزند؛ ما لازم است که بدانیم دیگران در خصوص قرآن چه گفته‌اند. تنها باید دقت کرد که در ترجمه متوقف نشویم؛ زیرا تمام اتفاقاتی که در تمدن‌های بشری رخ داده است در ورای ترجمه قرار داشته است. ترجمه آثار یونانی در شکوفایی تمدن اسلامی و ترجمه آثار عربی در شکوفایی تمدن غربی نقش داشته، اما اگر این تمدن‌ها به ترجمه متوقف می‌شدند شکوفا نمی‌شدند.

منابع

ایکنا دانشگاه تربیت مدرس

ایران کتاب

امامت پدیا

پاورقی ها