ایوب

ایوب؛ از پیامبران الهی نامبرده شده در قرآن.

شناسه اسمی حضرت ایوب

الف) نام حضرت ایوب

نام حضرت ایوب چهار بار در قرآن آمده است. ایوب از ریشه «ایبوب» به معنای گریه و یا از «ایبت» به معنای «ندبه» گرفته شده است. برخی ایوب را از پیامبرانی میدانند که افزون بر نبوت مقام شاهی نیز داشته است و آمدن نام وی در کنار حضرت داوود و سلیمان را دلیل آن دانسته اند. (انعام/۸۴)

ب) زمان و محل تولد و وفات

ولادت: ۳۶۴۲ سال بعد از هبوط آدم در ارمن جابیه، محلی در فلسطین میان رمله و دمشق به دنیا آمد.

وفات او ۳۸۶۸ سال بعد از هبوط آدم بوده و جسد وی در حوران دفن شده است. بنابراین ایشان به مدت ۲۲۶ سال عمر کرده است.

شناسه جسمی و ظاهری ایوب

ایوب مردی بلند بالا، با موبی پیچیده، چشمانی سیاه، ساق و ساعد ستبر و کلفت و چهره اش به سبزی مایل بوده است.

شناسه شغلی و خدماتی ایوب

شغل ایوب زراعت و کشاورزی بود. همچنین او آب و زمین های کشاورزی زیادی داشته است.

شناسه رفتاری و روانی

الف) نیکوکاری و خدمت به مردم: ایوب بیچارگان و مستمندان را مهربانی می کرد و یتیمان را سرپرستی و حمایت میکرد، مهمان را گرامی می داشت و در راه ماندگان را به مقصد می رساند. از آن حضرت نقل شده که میگفت: «به خدا سوگند هرگز اطعامی نخورده ام، مگر آنکه یتیمی یا بیچاره ای در کنار سفره ام بوده باشد.

ب) شکرگزار نعمت های الهی: ایوب همواره خدا را به خاطر نعمت هایش سپاسگزاری میکرد حتی هنگامی که غرق در محنت و بلا بود و نعمت ها یکی پس از دیگری از ایوب گرفته میشد با سپاس و شکر دائم، خداباوری را ترویج می داد. به همین دلیل از او به عنوان شکرگزار نعمتهای خدا و اداکننده حقوق الهی یاد شده است.

ج) صبر بر مصیبت ها: بلاها و مصیبتهای وارده بر ایوب به حدی بود که امکان داشت هر انسانی را از راه ایمان بیرون ببرد و به کفر وادارد، اما استقامت و بردباری بی نظیر او موجب تعالی شخصیت او شد و به همین دلیل، قرآن او را اسوه و الگوی بازگشت به خدا معرفی کرد و به همین دلیل مشمول ستایش خداوند شده است. (ص/۲۴)

شناسه فکری و عقیدتی ایوب

عبودیت: ندای ایوب به درگاه خداوند نشان دهنده عبودیت و اعتقادات اوست. قرآن می فرماید: «وَاذْكُرْ عَبْدَنَا أيوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِي الشَّيْطَانُ» خاطر بیاور بنده ما ایوب را هنگامی که پروردگارش را خواند و گفت شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است.» (ص/۴۱)

ایوب با اینکه تمام فرزندان و دارایی خود را از دست داده بود، ولی هیچ گاه یاد خدا و تضرع به درگاه او را فراموش نکرد، به گونه ای که وقتی همسرش به او گفت: هنوز بر ایمان خود باقی هستی؟ ایوب گفت: چنان که نیکی ها و رحمتهای او را پذیرفته ام باید سختی ها و بلاهای او را نیز به جان بپذیرم و اگر خداوند او را عبد نامیده و یا عبد خود قرار داده، به دلیل صابر بودن او در سختی ها بوده است. (ص/۴۱ و ۴۴)

شناسه تبلیغی ایوب

ایوب جزو پیامبرانی است که از سوی خداوند صاحب شریعت و کتاب آسمانی بوده است چنان که قرآن میفرماید: «أُوْلَئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّة ...». (انعام/ ۸۹)

همچنین از جانب خداوند به او وحی می شده است: «أَنَا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ ... وأيوب ...». (نساء/۱۶۳)

سیره تبلیغی

ایوب بنابر آنچه قرآن میفرماید از سوی خداوند مأمور تبلیغ رسالت بوده و مردم را هدایت می کرده «... رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ» این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نمانده. (نساء/ ۱۶۵)

شناسه خانوادگی ایوب

الف) نسب ايوب

ایوب، پسر امو، پسر رازح، پسر عیص یا عیسو، پسر اسحاق، پسر ابراهیم است.

ب) همسر ایوب

نام همسر ایوب، رحمه یا رحمت (دختر افرائیم بن يوسف بن يعقوب بن  اسحاق بن ابراهیم) بود. او تنها کسی بود که ایوب را در مدت بیماری ترک نکرد و در تمام سختیها و درد و رنج، همراه همسرش صبر و بردباری کرده، به گونه ای که گفته شده همسر ایوب از مردم صدقه می گرفت و نزد ایوب می آورد و از این راه از او پرستاری و پذیرایی می کرده است.

علت سوگند ایوب به تنبیه همسر

شیطان در آستانه بهبودی ایوب بر همسر او آشکار شد و گفت: من همسر تو را درمان میکنم به شرطی که وقتی درمان یافت، به من بگوید: تنها عامل سلامتی من تو بوده ای. همسر ایوب که از بیماری او سخت ناراحت بود پذیرفت و پیشنهاد را با ایوب در میان گذاشت. ایوب که متوجه دام شیطان شده بود، بسیار ناراحت شد و سوگند یاد کرد که بعد از سلامتی صد تازیانه به همسرش بزند و او را تنبیه کند. ایوب بعد از سلامتی تصمیم گرفت همسرش را به دلیل خدمتها و وفاداری اش ببخشد، ولی برای اینکه به سوگندش عمل کند به دستور خدا یک بسته از گندم را که دارای صد شاخه بود، به دست گرفت و به همسرش زد و سوگندش را ادا نمود.

ج) فرزندان ایوب

بعد از اینکه خداوند ایوب را شفا داد و تمام نعمت هایی را که گرفته بود به او برگرداند، خداوند هفت پسر و سه دختر زیبا به او داد که نام هایشان ذکر نشده است.

شناسه جغرافیایی ایوب

هنگامی که کلدانیان قصد تاخت و تاز به فلسطین را داشتند، آن حضرت به طرف شرق فلسطین قریه «بطنا» نزدیک شهر تسلط مهاجرت کرد و در آنجا اقامت گزید. برخی سرزمین اصلی ایوب را عوص ذکر کرده اند. عوص شامل فلسطین، غزه، ادم، موآب و عمان پایتخت اردن است. عوص در جنوب غربی بحرالمیت در شمال خلیج عقبه قرار دارد.

غار ايوب

در شهر اورنا غاری است که گفته اند ایوب در مدت بیماری در آن به سر می برد و خداوند به پاداش صبر طولانی او را شفا داد. نزدیک این غار مسجدی هم وجود دارد. ياقوت حموی نیز محل سکونت ایوب را در بثنیه میان دو شهر دمشق و اذرعات یا در حومه شهر دمشق تعیین کرده است.

منابع

این مدخل برگرفته از کتاب اشخاص و گروه ها در قرآن است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.