کورپوس کورانیکوم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div style="text-align:justify">
<div style="text-align:justify">
'''کورپوس کورانیکوم''' (Corpus Coranicum)؛ کلان طرحی علمی-قرآنی برای ایجاد بزرگ ترین پیکره ی نسخه های خطی و کهن قرآن. این طرح پژوهشی از سوی فرهنگستان علوم برلین برندبورگ با صرف هزینه ای هنگفت از سال 2007 کلید خورده است و دست کم تا سال 2025 ادامه خواهد داشت تا با کاربست شیوه های تجربی نوین و رویکردهای جدید قرآن پژوهی با گردآوری تمامی نسخ قرآنی موجود از سراسر دنیا تاریخ متن قرآن را به طور تخصصی مطالعه نماید و پس از سال یابی و تاریخ گذاری نسخ قرآنی تفسیری جدید از قرآن ارائه کند. این پژوهش با کاربست روش تحلیل گفتمان و رویکرد تاریخی-انتقادی به پژوهش نسخ قرآنی می پردازد و برای تکمیل داده ها و نسخ قرآنی مورد نیاز خود خرده طرح هائی همچون «ایران کوران» را با همکاری یک پژوهشگر ایرانی در دستور کار خود قرار داده است.
'''کورپوس کورانیکوم''' (Corpus Coranicum)؛ کلان طرحی علمی-[[قرآن|قرآنی]] برای ایجاد بزرگ ترین پیکره ی نسخه های خطی و کهن قرآن. این طرح پژوهشی از سوی فرهنگستان علوم برلین برندبورگ با صرف هزینه ای هنگفت از سال 2007 کلید خورده است و دست کم تا سال 2025 ادامه خواهد داشت تا با کاربست شیوه های تجربی نوین و رویکردهای جدید قرآن پژوهی با گردآوری تمامی نسخ قرآنی موجود از سراسر دنیا تاریخ متن قرآن را به طور تخصصی مطالعه نماید و پس از سال یابی و تاریخ گذاری نسخ قرآنی تفسیری جدید از قرآن ارائه کند. این پژوهش با کاربست روش تحلیل گفتمان و رویکرد تاریخی-انتقادی به پژوهش نسخ قرآنی می پردازد و برای تکمیل داده ها و نسخ قرآنی مورد نیاز خود خرده طرح هائی همچون «ایران کوران» را با همکاری یک پژوهشگر ایرانی در دستور کار خود قرار داده است.


== تعریف ==
== تعریف ==
خط ۶: خط ۶:


== پیشینه پژوهش ==
== پیشینه پژوهش ==
این¬گونه تحقیقات ادامه راه دو روش «مطالعه بر اساس کتاب‌ها و سنت مکتوب گذشته» و «مطالعه بر روی نسخه‌های کهن قرآن» است<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86<nowiki> . ویکی پدیا ]</nowiki></ref> که از سوی مستشرقان قدیمی‌تر از جمله «تئودور نولدکه»<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3778923/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B3%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8 . مدیر طرح «ایران‌کران» تبیین کرد: تفاوت‌های تاریخ‌گذاری با دست‌نوشته‌های قرآن/ سه محور مطالعات قرآن در غرب]</ref>، »پرتسل» و «گوتهلف برگشترسر» به-صورت فردی در نیمه اول قرن بیستم آغاز شده بود و پیش از این هم به دلیل جنگ جهانی دوم ناتمام مانده بود؛ اما در این طرح تلاش این پژوهشگران احیا می¬شود و به پژوهشی گسترده راجع به کهن‌ترین دست‌نوشته‌های قرآنی در موزه‌ها و کتابخانه‌های دنیا اقدام می شود؛ به عبارت دیگر طرح کورپوس کورانیکوم تکمیل‌کننده تحقیقات آنان به شکلی جامع و کامل است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3872723/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86 . در گفت‌وگو با ایکنا مطرح شد؛ «کورپوس کورانیکوم»؛ پژوهشگاه و آرشیو جامع نسخه‌‌های قرآن در آلمان]</ref>
این گونه تحقیقات ادامه راه دو روش «مطالعه بر اساس کتاب‌ها و سنت مکتوب گذشته» و «مطالعه بر روی نسخه‌های کهن قرآن» است<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86<nowiki> . ویکی پدیا ]</nowiki></ref> که از سوی [[استشراق|مستشرقان]] قدیمی‌تر از جمله «تئودور نولدکه»<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3778923/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B3%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8 . مدیر طرح «ایران‌کران» تبیین کرد: تفاوت‌های تاریخ‌گذاری با دست‌نوشته‌های قرآن/ سه محور مطالعات قرآن در غرب]</ref>، »پرتسل» و «گوتهلف برگشترسر» به-صورت فردی در نیمه اول قرن بیستم آغاز شده بود و پیش از این هم به دلیل جنگ جهانی دوم ناتمام مانده بود؛ اما در این طرح تلاش این پژوهشگران احیا می¬شود و به پژوهشی گسترده راجع به کهن‌ترین دست‌نوشته‌های قرآنی در موزه‌ها و کتابخانه‌های دنیا اقدام می شود؛ به عبارت دیگر طرح کورپوس کورانیکوم تکمیل‌کننده تحقیقات آنان به شکلی جامع و کامل است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3872723/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86 . در گفت‌وگو با ایکنا مطرح شد؛ «کورپوس کورانیکوم»؛ پژوهشگاه و آرشیو جامع نسخه‌‌های قرآن در آلمان]</ref>


== روش پژوهش ==
== روش پژوهش ==
خط ۱۸: خط ۱۸:


== اهداف ==
== اهداف ==
این طرح دو هدف دارد؛ اول «مستندسازی تاریخ قرآن« و دوم «تولید و ارائه شرح و تفسیر جدیدی از قرآن کریم». در بخش اول طرح یادشده نسخه‌های خطی، قرائات قرآن و متون مرتبط با قرآن در دوران پیش از اسلام گردآوری و تحلیل می‌شود و در بخش دوم آن کار تحلیلی روی متن قرآن با توجه به اطلاعات و داده‌هایی که در بخش‌های قبلی گردآوری شده است، انجام می‌شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3473978/%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D8%AE-%D8%AE%D8%B7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85 . میشائیل مارکس بیان کرد؛ جای خالی نسخ خطی قرآنی ایران در کورپس کورانیکوم]</ref>
این طرح دو هدف دارد؛ اول «مستندسازی تاریخ قرآن» و دوم «تولید و ارائه شرح و تفسیر جدیدی از قرآن کریم». در بخش اول طرح یادشده نسخه‌های خطی، قرائات قرآن و متون مرتبط با قرآن در دوران پیش از اسلام گردآوری و تحلیل می‌شود و در بخش دوم آن کار تحلیلی روی متن قرآن با توجه به اطلاعات و داده‌هایی که در بخش‌های قبلی گردآوری شده است، انجام می‌شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3473978/%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D8%AE-%D8%AE%D8%B7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85 . میشائیل مارکس بیان کرد؛ جای خالی نسخ خطی قرآنی ایران در کورپس کورانیکوم]</ref>


== مراحل عملیاتی ==
== مراحل عملیاتی ==
خط ۳۲: خط ۳۲:
اين طرح قرآنی با سرمايه‌گذاری معادل دو ميليون يوروئی از سوی فرهنگستان علوم انسانی برلين-برندنبورگ آلمان آغاز شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1692133/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%83%D8%B1%D9%8A%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . طرح ثبت قرآن كريم در آلمان اجرا می‌شود]</ref>
اين طرح قرآنی با سرمايه‌گذاری معادل دو ميليون يوروئی از سوی فرهنگستان علوم انسانی برلين-برندنبورگ آلمان آغاز شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1692133/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%83%D8%B1%D9%8A%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . طرح ثبت قرآن كريم در آلمان اجرا می‌شود]</ref>


دسترسی برایندهای کورپوس کورانیکوم به¬صورت رایگان و برخط از طریق تارنمای فرهنگستان علوم برلین-برندنبورگ به نشانی [http://www.koran.bbaw.de/ http://www.koran.bbaw.de]  و یا تارنمای خود این طرح به نشانی [http://www.corpuscoranicum.de/ http://www.corpuscoranicum.de]  در اختیار همگان قرار دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3473978/%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D8%AE-%D8%AE%D8%B7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85 . میشائیل مارکس بیان کرد؛ جای خالی نسخ خطی قرآنی ایران در کورپس کورانیکوم]</ref> <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3453212/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF . اولین نشست علمی الکترونیکی مطالعات قرآنی برگزار شد]</ref> مخاطبان و پژوهشگران از سراسر جهان به-آسانی می‌توانند با مسئولان طرح در تعامل باشند، تصاویر نسخ قرآنی بدست¬آمده را ببینند و با انتخاب سوره و آیه مورد نظر اطلاعات مربوطه را به دست آورند. درباره مصاحف قرآنی هم توضیحات کافی وجود دارد که به زبان آلمانی است و در جهان اسلام مشابه چنین وبگاهی با این کیفیت بالا تاکنون مشاهده نشده است. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3999440/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D9%81-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86%D8%AF . مرتضی توکلی: چرا پژوهشگران مسلمان دیر به سراغ تحقیق در مصاحف کهن رفتند؟]</ref>
دسترسی برایندهای کورپوس کورانیکوم به صورت رایگان و برخط از طریق تارنمای فرهنگستان علوم برلین-برندنبورگ به نشانی [http://www.koran.bbaw.de/ http://www.koran.bbaw.de]  و یا تارنمای خود این طرح به نشانی [http://www.corpuscoranicum.de/ http://www.corpuscoranicum.de]  در اختیار همگان قرار دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3473978/%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D8%AE-%D8%AE%D8%B7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%BE%D8%B3-%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%85 . میشائیل مارکس بیان کرد؛ جای خالی نسخ خطی قرآنی ایران در کورپس کورانیکوم]</ref> <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3453212/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF . اولین نشست علمی الکترونیکی مطالعات قرآنی برگزار شد]</ref> مخاطبان و پژوهشگران از سراسر جهان به-آسانی می‌توانند با مسئولان طرح در تعامل باشند، تصاویر نسخ قرآنی بدست¬آمده را ببینند و با انتخاب سوره و آیه مورد نظر اطلاعات مربوطه را به دست آورند. درباره مصاحف قرآنی هم توضیحات کافی وجود دارد که به زبان آلمانی است و در جهان اسلام مشابه چنین وبگاهی با این کیفیت بالا تاکنون مشاهده نشده است. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3999440/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%BA-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D9%81-%DA%A9%D9%87%D9%86-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86%D8%AF . مرتضی توکلی: چرا پژوهشگران مسلمان دیر به سراغ تحقیق در مصاحف کهن رفتند؟]</ref>


== دست اندرکاران ==
== دست اندرکاران ==
خط ۴۱: خط ۴۱:


== نقاط ضعف ==
== نقاط ضعف ==
روش کربن‌نگاری روشی تجربی و غیرقطعی است و احتمال خطا در آن وجود دارد. هر چند با این روش ثابت شده است که قرآن در دوره پیامبر نوشته شده است، ولی همچنان احتمال خطا در آن وجود دارد. همچنین استفاده نکردن از نسخه‌های خطی قرآنی موجود در ایران مانند نسخه‌های حرم امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س)، عدم دسترسی به نسخه‌های خطی دوران پیامبر (ص)، قابل استفاده نبودن بخش مورد آزمایش قرارگرفته به دلیل آسیب¬های ناشی ازکربن نگاری و نیز نگاه تاریخی به قرآن را می¬توان از جمله دیگر نقاط ضعف در این طرح برشمرد.<ref>[C:\Users\SAMSUNG\Downloads\در نشست رویکردهای جدید قرآن‌پژوهی مستشرقان بیان شد: . در نشست رویکردهای جدید قرآن‌پژوهی مستشرقان بیان شد: اجرای بزرگترین طرح تحقیقاتی در غرب برای تنظیم نسخه قرآنی مطابق مخاطب اروپایی]</ref>
روش کربن‌نگاری روشی تجربی و غیرقطعی است و احتمال خطا در آن وجود دارد. هر چند با این روش ثابت شده است که قرآن در دوره پیامبر نوشته شده است، ولی همچنان احتمال خطا در آن وجود دارد. همچنین استفاده نکردن از نسخه‌های خطی قرآنی موجود در ایران مانند نسخه‌های حرم امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س)، عدم دسترسی به نسخه‌های خطی دوران پیامبر (ص)، قابل استفاده نبودن بخش مورد آزمایش قرارگرفته به دلیل آسیب های ناشی ازکربن نگاری و نیز نگاه تاریخی به قرآن را می¬توان از جمله دیگر نقاط ضعف در این طرح برشمرد.<ref>[C:\Users\SAMSUNG\Downloads\در نشست رویکردهای جدید قرآن‌پژوهی مستشرقان بیان شد: . در نشست رویکردهای جدید قرآن‌پژوهی مستشرقان بیان شد: اجرای بزرگترین طرح تحقیقاتی در غرب برای تنظیم نسخه قرآنی مطابق مخاطب اروپایی]</ref>


== منابع ==
== منابع ==
ویراستار
۳٬۲۸۵

ویرایش