نژاد پرستی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


== سابقه نژادپرستی ==
== سابقه نژادپرستی ==
ریشه‌های نژادپرستی در عصر جدید، به قرن نوزدهم و به نظریات «[https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%D9%88 کنت دو گوبینو]»، نویسنده فرانسوی بازمی‌گردد. وی در اثر خود با عنوان «نابرابری نژادهای انسانی» (1853م.)، اندیشه‌هایی را مطرح کرد که در بسیاری از محافل علمی نفوذ یافت. بنابر نظر وی، سه نژاد انسانی وجود دارد: سفید، سیاه و زرد. نژاد سفید از هوش، اخلاق و نیروی ارادۀ برتری نسبت به نژادهای دیگر برخوردار است و این صفات موروثی، زیربنای گسترش نفوذ غرب در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-Racism__a-33000.aspx دانشنامه پژوهه (نژادپرستی Racism)]</ref>. وی را «پدر نژادپرستی امروزین» نامیده‌اند. در قرن بیستم نیز بزرگ‌ترین حامی نژادگرایی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%DA%86%DB%8C%D9%85%D8%A8%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86 هاستن استوارت چیمبرلین] نویسنده آلمانی انگلیسی‌تبار بود<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C ویکی پدیا]</ref>. این دو بر برتری نژاد افسانه ای شمالی اروپا یا آریایی ها پای می فشردند<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C/ دانشنامه آزادفارسی]</ref>.
ریشه‌های نژادپرستی در عصر جدید، به قرن نوزدهم و به نظریات «کنت دو گوبینو»، نویسنده فرانسوی بازمی‌گردد. وی در اثر خود با عنوان «نابرابری نژادهای انسانی» (1853م.)، اندیشه‌هایی را مطرح کرد که در بسیاری از محافل علمی نفوذ یافت. بنابر نظر وی، سه نژاد انسانی وجود دارد: سفید، سیاه و زرد. نژاد سفید از هوش، اخلاق و نیروی ارادۀ برتری نسبت به نژادهای دیگر برخوردار است و این صفات موروثی، زیربنای گسترش نفوذ غرب در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-Racism__a-33000.aspx دانشنامه پژوهه (نژادپرستی Racism)]</ref>. وی را «پدر نژادپرستی امروزین» نامیده‌اند. در قرن بیستم نیز بزرگ‌ترین حامی نژادگرایی هاستن استوارت چیمبرلین نویسنده آلمانی انگلیسی‌تبار بود<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C ویکی پدیا]</ref>. این دو بر برتری نژاد افسانه ای شمالی اروپا یا آریایی ها پای می فشردند<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C/ دانشنامه آزادفارسی]</ref>.
در طول تاریخ، نژادپرستی نیروی محرکه‌ای برای [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87 تجارت برده] و روش حکومتی [https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AF آپارتاید] بوده است؛ روشی از حکومت که در قرن نوزدهم در آمریکا، و در قرن بیستم در آفریقای جنوبی متداول بود. اساسا یکی از علل ترویج نژادپرستی، تضمین کنترل و سلطه یک گروه نژادی بر گروه دیگر است. نژادپرستی و نژادگرایی معمولاً توسط گروه‌های نژادی اکثریت بر گروه‌های اقلیت اِعمال می‌شود. علت اصلی اعمال نژادپرستی توسط اکثریت، بیم داشتن از قدرت گرفتن اقلیت است. گروه اکثریت با استفاده از ابزارهای قدرت و ترویج نژادپرستی، چهره اقلیت را خدشه‌دار کرده و مانع شکوفایی و سربرآوردن آن‌ها می‌شود<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C ویکی پدیا]</ref>.
در طول تاریخ، نژادپرستی نیروی محرکه‌ای برای تجارت برده و روش حکومتی آپارتاید بوده است؛ روشی از حکومت که در قرن نوزدهم در آمریکا، و در قرن بیستم در آفریقای جنوبی متداول بود. اساسا یکی از علل ترویج نژادپرستی، تضمین کنترل و سلطه یک گروه نژادی بر گروه دیگر است. نژادپرستی و نژادگرایی معمولاً توسط گروه‌های نژادی اکثریت بر گروه‌های اقلیت اِعمال می‌شود. علت اصلی اعمال نژادپرستی توسط اکثریت، بیم داشتن از قدرت گرفتن اقلیت است. گروه اکثریت با استفاده از ابزارهای قدرت و ترویج نژادپرستی، چهره اقلیت را خدشه‌دار کرده و مانع شکوفایی و سربرآوردن آن‌ها می‌شود<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C ویکی پدیا]</ref>.
در راستای مبارزه با نژادپرستی، اعلامیه جهانی حقوق بشر در ماده 2 خود مقرر داشته است: «هر کس می‌تواند بدون‌ هیچ‌گونه تمایز مخصوصاً از حیث نژاد، رنگ، زبان، مذهب، عقیدۀ سیاسی یا هر عقیدۀ دیگر و هم‌چنین ملیت، وضع اجتماعی، ثروت، ولادت یا هر موقعیت دیگر، از تمام حقوق و آزادی‌هایی که در اعلامیۀ حاضر ذکر شده است، بهره‌مند گردد»<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C__a-27334.aspx دانشنامه پژوهه (نژادپرستی)]</ref>.
در راستای مبارزه با نژادپرستی، اعلامیه جهانی حقوق بشر در ماده 2 خود مقرر داشته است: «هر کس می‌تواند بدون‌ هیچ‌گونه تمایز مخصوصاً از حیث نژاد، رنگ، زبان، مذهب، عقیدۀ سیاسی یا هر عقیدۀ دیگر و هم‌چنین ملیت، وضع اجتماعی، ثروت، ولادت یا هر موقعیت دیگر، از تمام حقوق و آزادی‌هایی که در اعلامیۀ حاضر ذکر شده است، بهره‌مند گردد»<ref>[http://pajoohe.ir/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C__a-27334.aspx دانشنامه پژوهه (نژادپرستی)]</ref>.


خط ۳۶: خط ۳۶:


== برابری انسان‌ها و مقابله با نژادپرستی در قرآن کریم ==
== برابری انسان‌ها و مقابله با نژادپرستی در قرآن کریم ==
در دیدگاه [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C اسلامی] [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AA اصل مساوات] و [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C برابری] اولین پایه [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C نظام اجتماعی] اسلامی است و همۀ افراد [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86 انسان] از هر نژاد و با هر نوع خصیصه مادی و [https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1 معنوی]، از یک مرد و [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B2%D9%86 زن] [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%87 آفریده] شده است و هیچگونه تفاوتی، نمی‌تواند معیار [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6 تبعیض] و [https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C نابرابری] تلقی شود<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C امامت پدیا]</ref>. [http://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 قرآن کریم] علاوه بر آنکه نژادپرستی را [http://fa.wikifeqh.ir/%D9%86%D9%81%DB%8C نفی] کرده و از آن برحذر داشته، به ریشه‌های آن نیز پرداخته است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C %D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C (%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) ویکی فقه]</ref>. منشا نژادپرستی، استکبار و رویکرد تکبر آمیز نسبت به سایر انسان‌ها است.
در دیدگاه اسلامی اصل مساوات و برابری اولین پایه نظام اجتماعی اسلامی است و همۀ افراد انسان از هر نژاد و با هر نوع خصیصه مادی و معنوی، از یک مرد و زن آفریده شده است و هیچگونه تفاوتی، نمی‌تواند معیار تبعیض و نابرابری تلقی شود<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C امامت پدیا]</ref>. قرآن کریم علاوه بر آنکه نژادپرستی را نفی کرده و از آن برحذر داشته، به ریشه‌های آن نیز پرداخته است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C %D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C (%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) ویکی فقه]</ref>. منشا نژادپرستی، استکبار و رویکرد تکبر آمیز نسبت به سایر انسان‌ها است.


شاید نخستین بازتاب نژادپرستی در آفرینش را بتوان در داستان خلقت آدم و سجده شیطان بر او سراغ گرفت. امتناع [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%A7%D9%86 شیطان] از [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%B3%D8%AC%D8%AF%D9%87 سجده] بر [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%AF%D9%85 آدم]، ریشه در نژادپرستی و برخورد مستکبرانه وی داشت. ابلیس چنین می‌پنداشت که [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%AA%D8%B4 آتش] برتر از [http://fa.wikifeqh.ir/%D8%AE%D8%A7%DA%A9 خاک] است، و چون خود را زاده آتش و انسان را ساخته از خاک می‌دید، خود را برتر از وی می‌انگاشت<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C %D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C (%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) ویکی فقه]</ref>.
شاید نخستین بازتاب نژادپرستی در آفرینش را بتوان در داستان خلقت آدم و سجده شیطان بر او سراغ گرفت. امتناع شیطان از سجده بر آدم، ریشه در نژادپرستی و برخورد مستکبرانه وی داشت. ابلیس چنین می‌پنداشت که آتش برتر از خاک است، و چون خود را زاده آتش و انسان را ساخته از خاک می‌دید، خود را برتر از وی می‌انگاشت<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C %D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C (%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86) ویکی فقه]</ref>.


خداوند انسان‎ها را از نژادها، نسب‌ها و زبان‌های مختلف آفرید و بر مبنای عدالت خود به هیچ کسی برتری نداده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات می‌فرماید برتری انسان‌ها با اختیارشان و آنچه انجام می‌دهند حاصل می‌شود<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3905067/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%B1%D8%AF-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7 اسلام و رد نژادپرستی با نگاهی به وقایع آمریکا
خداوند انسان‎ها را از نژادها، نسب‌ها و زبان‌های مختلف آفرید و بر مبنای عدالت خود به هیچ کسی برتری نداده است. خداوند در آیه ۱۳ سوره حجرات می‌فرماید برتری انسان‌ها با اختیارشان و آنچه انجام می‌دهند حاصل می‌شود<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3905067/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%B1%D8%AF-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7 اسلام و رد نژادپرستی با نگاهی به وقایع آمریکا