تفسیر موضوعی شهید صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

شهید سید محمدباقر صدر، در مباحث قرآنی خود با روشمند نمودن تفسیر قرآن، دو نوع سبک تفسیری تعریف کرد که عبارت‌اند از: روش تجزیئی، ترتیبی یا جزئی‌نگر و روش موضوعی یا کلان‌نگر. درروش تجزیئی نگاه مفسر به تک‌تک آیه‌هاست و هر آیه را به‌طور مستقل بررسی می‌کند؛ اما درروش موضوعی، مجموع آیات مرتبط به یک موضوع خاص، به‌طور کلان بررسی می‌شود و مفسر، نگاه کلان به آیات قرآن دارد.<ref>شهید صدر مخالف تفسیر لفظی قران بود و در این زمینه نظریه تفسیر معنایی را مطرح کرد، ص38.</ref> در حقیقت نوآوری ایشان در مبحث تفسیر قرآن، تئوریزه کردن تفسیر موضوعی بود که به نحوی در تفاسیر قبل از ایشان نیز وجود داشته است.<ref>همان، ص39.</ref> این روش تفسیری بر اساس کشف نظر قرآنی در جمیع موضوعات عقیدتی، فکری، فرهنگی، شرعی و سلوکی از طریق عرضه‌ی آن در مواضع مختلف از قرآن کریم ایجادشده است.<ref>الشهید الصدر فی تفسیره الموضوعی یوحد بین التجریه البشریه و القرآن الکریم، ص184.</ref> درواقع شهید صدر با استفاده از شیوه موضوعی توانست رابطه میان مفاهیم و احکام یا رابطه میان نظریه قرآنی و قوانین اسلامی را کشف کند. روش تفسیر موضوعی داده‌های فراوانی ازجمله کشف نظریه‌های قرآنی و اسلامی، یاری‌گرفتن از تجربه‌های بشری و نوگرایی و نوآوری داشته است.<ref>تفسیر موضوعی شهید صدر منجر به پویایی روش علمی برای ارائه مفاهیم قرانی شد، ص52.</ref> وام‌گیری شهید صدر از قرآن در مواد اولیه و ساختار مباحث و اندیشه‌ها از دیگر خصوصیات منهج و روش سید شهید در تفسیر موضوعی است. این مطلب نشان‌ می‌دهد که تفسیر موضوعی نزد شهید صدر در مقایسه با مفسران معاصر که ساختار تفاسیر موضوعی آنان فلسفی، کلامی و یا علمی- تجربی است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مفسران ساختار تفسیری خویش را از خود قرآن نگرفته‌اند و فقط مطالب خویش را مستند به آیات قرآن کرده‌اند؛ درحالی‌که با بررسی نگاشته‌ها و اندیشه‌های شهید صدر درمی‌یابیم که ایشان معتقد به قرآنی بودن ساختار تفسیر موضوعی و هماهنگی کامل آن با قرآن کریم است. بسیاری از بحث‌های ایشان هیچ آیه قرآنی را شامل نمی‌شود، ولی در حقیقت، روح، نگاه و هویت بحث قرآنی را دارد.<ref>برخلاف دیگر مفسران ساختار تفسیر موضوعی‌اش را نیز از قران برگرفت، ص32 و 33.</ref>