بافت قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از قرآن پدیا
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''بافت قرآن'''؛ به شرایط متنی و یا غیرمتنی گفته می شود که حاکم بر متن قرآن است و مخاطب باید با لحاظ کردن این شرایط به فهم و درک درخور از متن قرآن دست یابد. این شرایط می تواند در داخل متن و با تحقیق در مورد ساختار زبانی و یا به صورت خارج متن و با تحقی...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
بافت قرآن به عناصر زبانی و غیرزبانی متن گفته می شود که شرایط مفاهیم و معانی کلمات و عبارات در داخل متن را تعیین می کند؛ به نحوی که در بافت‌های متفاوت، مفهوم متفاوتی متصور خواهد بود. به بیان دیگر، فهم معنای متن بستگی به بررسی بافت دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3672571/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%88-%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C . اصول و لوازم تحقیق معناشناسی‌شناختی]</ref> مخاطب برای فهم بهتر معانی نیاز است تا کلمات قرآن را در خارج یا  داخل بافت قرآن مورد ارزیابی قرار دهد.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/1790149/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . مفهوم سازی‌های قرآنی بی‌نظير است؛ كتاب «معنا‌شناسی در قرآن» در پيشخوان نمايشگاه قرآن استان گيلان؛ زبان ساختی فراتاریخی ندارد/ درک تحولات مفهومی در رویکرد معناشناسی تاریخی قرآن؛ ذوبطون بودن قرآن چگونه با فهم‌پذیری آن سازگار است؟]</ref> بازنمایی بافت نزول قرآن یکی از موضوعاتی است که در فهم قرآن از اهمیت برخوردار است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3933873/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . انتشار شماره‌های جدید فصلنامه «آموزه‌های قرآنی»؛ دانشنامه حوزه]</ref> تلاش برای فهم معانی منوط به درک صحیح از فضای نزول نیاز است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3263020/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D9%87%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . آیا شناخت «مفردات» منجر به فهم قرآن می‌شود؟]</ref> ضرورت بررسی بافت نزول قرآن این است  که ارتباط میان قرآن و فرهنگ رایج شبه جزیره بررسی شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4042833/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . کاربست روش مطالعات عهدینی درباره قرآن/ رویکرد تاریخی، انتقادی فعال‌ترین شیوه در قرآن‌پژوهی است]</ref> برای نمونه، جامعه‌شناسی دین را می-توان در بازسازی بافت دینی عصر نزول قرآن بدست آورد که سه کارکرد امنیتی، میثاقی و هنجاری در بررسی جامعه بت‌پرستی در جزیرةالعرب دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4113891/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ .« معنا‌شناسی واژگان قرآن مجيد» برای دومين‌بار منتشرشد؛ واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ . فصلنامه پژوهش‌های ادبی – قرآنی در ایستگاه ۲۹]</ref> علاوه بر این، در عصر نزول، برخی پدیده های فرهنگی مانند شتر، شرابخواری، فخرفروشی، کهانت، شعر، جادو نقش برجسته ای در تکوین فرهنگ مخاطبان قرآن داشته است، همین امر ایجاب می کند تا در ترجمه آیات قرآن به شناخت فرهنگ زمان نزول آیات توجه خاصی شود.<ref>[http://maarefquran.com/fa/Attachment/ArticleFile/24171.pdf .پرتال جامع علوم و معارف قرآن]</ref>
بافت قرآن به عناصر زبانی و غیرزبانی متن گفته می شود که شرایط مفاهیم و معانی کلمات و عبارات در داخل متن را تعیین می کند؛ به نحوی که در بافت‌های متفاوت، مفهوم متفاوتی متصور خواهد بود. به بیان دیگر، فهم معنای متن بستگی به بررسی بافت دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3672571/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%88-%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%85-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C . اصول و لوازم تحقیق معناشناسی‌شناختی]</ref> مخاطب برای فهم بهتر معانی نیاز است تا کلمات قرآن را در خارج یا  داخل بافت قرآن مورد ارزیابی قرار دهد.<ref>[https://qom.iqna.ir/fa/news/1790149/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%B8%D9%8A%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . مفهوم سازی‌های قرآنی بی‌نظير است؛ كتاب «معنا‌شناسی در قرآن» در پيشخوان نمايشگاه قرآن استان گيلان؛ زبان ساختی فراتاریخی ندارد/ درک تحولات مفهومی در رویکرد معناشناسی تاریخی قرآن؛ ذوبطون بودن قرآن چگونه با فهم‌پذیری آن سازگار است؟]</ref> بازنمایی بافت نزول قرآن یکی از موضوعاتی است که در فهم قرآن از اهمیت برخوردار است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3933873/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . انتشار شماره‌های جدید فصلنامه «آموزه‌های قرآنی»؛ دانشنامه حوزه]</ref> تلاش برای فهم معانی منوط به درک صحیح از فضای نزول نیاز است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3263020/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%81%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D9%86%D8%AC%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D9%87%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . آیا شناخت «مفردات» منجر به فهم قرآن می‌شود؟]</ref> ضرورت بررسی بافت نزول قرآن این است  که ارتباط میان قرآن و فرهنگ رایج شبه جزیره بررسی شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4042833/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . کاربست روش مطالعات عهدینی درباره قرآن/ رویکرد تاریخی، انتقادی فعال‌ترین شیوه در قرآن‌پژوهی است]</ref> برای نمونه، جامعه‌شناسی دین را می-توان در بازسازی بافت دینی عصر نزول قرآن بدست آورد که سه کارکرد امنیتی، میثاقی و هنجاری در بررسی جامعه بت‌پرستی در جزیرةالعرب دارد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4113891/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%DB%8C-%D8%A2%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ .« معنا‌شناسی واژگان قرآن مجيد» برای دومين‌بار منتشرشد؛ واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ . فصلنامه پژوهش‌های ادبی – قرآنی در ایستگاه ۲۹]</ref> علاوه بر این، در عصر نزول، برخی پدیده های فرهنگی مانند شتر، شرابخواری، فخرفروشی، کهانت، شعر، جادو نقش برجسته ای در تکوین فرهنگ مخاطبان قرآن داشته است، همین امر ایجاب می کند تا در ترجمه آیات قرآن به شناخت فرهنگ زمان نزول آیات توجه خاصی شود.<ref>[http://maarefquran.com/fa/Attachment/ArticleFile/24171.pdf .پرتال جامع علوم و معارف قرآن]</ref>


بافت دیگر، بافت زبانی است که بافت درون محدوده داخل متن است که با استفاده از بررسی واژه ها، نشانه‌شناسی فواصل آیات با بررسی نشانه‌های زبانی، کشف شبکه‌های معانی نهفته در درون ساختار، بررسی سیاق متن<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3903584/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . تفسیر مسیر تدبر در قرآن است]</ref> و معناشناسی و واکاوی دقیق واج ها و معانی، استفاده از معناشناسی درزمانی و همزمانی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3715698/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%81%D9%82%D8%B1-%D9%85%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 .  معناشناسی درزمانی و هم‌زمانی در قرآن/ فقر مکتوبات عربی پیش از قرآن]</ref>، معناشناسی تاریخی،<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142211/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D9%82%DB%8C%D9%91%D9%88%D9%85---%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DA%86%DB%8C . دائره المعارف اسلامی؛ ریشه شناسی واژه قرآنی قیّوم / احمد پاکتچی؛ دائره المعارف اسلامی؛ پاکتچی: خدادهای تاريخی بافت و زمينه‌ای برای فهم آیات قرآن هستند]</ref> معناشناسی قومی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3718001/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C HYPERLINK "https://iqna.ir/fa/news/3718001/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C"  . گونه‌های معناشناسی قرآن کریم/ احصای کاربرد‌های ریشه برای دستیابی به روابط مفهومی]</ref>می توان بدان دست یافت.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3940145/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%80-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AA%D8%A3%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . تحلیل نشانه ـ معناشناختی فواصل قرآن در پژوهشنامه تأویلات قرآنی؛  بررسی اعجاز زبانی قرآن/«کتابشناسی اعجاز قرآن» رونمایی شد]</ref>  برای نمونه، در سوره‏ «الضحی» ریتم آیات آرام و نرم است؛ ولی در سوره‏ «العاديات» تند و سريع و كوبنده می  شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1761032/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%8A%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . مؤلفه‌های تصوير هنری در قرآن]</ref> بافت دیگر، بافت خارج از محدود متن است که به آن بافت موقعیتی قرآن گفته می شود.<ref>. لطفی و دیگران، 1393، ص61</ref> براساس بافت موقعیتی، هر مفهومی باید مبتنی بر رویکرد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی و یا رویکردهای مشابه آن به مفهوم متن دست یافت. ضرورت استفاده از این بافت این است که اگر مفهوم یا معنایی در درون متن یا ساختار زبانی برداشت نشد، بتوان از طرق بافت خارج از متن و بافت موقعیتی دست یافت.
بافت دیگر، بافت زبانی است که بافت درون محدوده داخل متن است که با استفاده از بررسی واژه ها، نشانه‌شناسی فواصل آیات با بررسی نشانه‌های زبانی، کشف شبکه‌های معانی نهفته در درون ساختار، بررسی سیاق متن<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3903584/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%AF%D8%A8%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . تفسیر مسیر تدبر در قرآن است]</ref> و معناشناسی و واکاوی دقیق واج ها و معانی، استفاده از معناشناسی درزمانی و همزمانی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3715698/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%81%D9%82%D8%B1-%D9%85%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 .  معناشناسی درزمانی و هم‌زمانی در قرآن/ فقر مکتوبات عربی پیش از قرآن]</ref>، معناشناسی تاریخی،<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142211/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D9%82%DB%8C%D9%91%D9%88%D9%85---%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DA%86%DB%8C . دائره المعارف اسلامی؛ ریشه شناسی واژه قرآنی قیّوم / احمد پاکتچی؛ دائره المعارف اسلامی؛ پاکتچی: خدادهای تاريخی بافت و زمينه‌ای برای فهم آیات قرآن هستند]</ref> معناشناسی قومی<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3718001/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C گونه‌های معناشناسی قرآن کریم/ احصای کاربرد‌های ریشه برای دستیابی به روابط مفهومی]</ref>می توان بدان دست یافت.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3940145/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%80-%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AA%D8%A3%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C . تحلیل نشانه ـ معناشناختی فواصل قرآن در پژوهشنامه تأویلات قرآنی؛  بررسی اعجاز زبانی قرآن/«کتابشناسی اعجاز قرآن» رونمایی شد]</ref>  برای نمونه، در سوره‏ «الضحی» ریتم آیات آرام و نرم است؛ ولی در سوره‏ «العاديات» تند و سريع و كوبنده می  شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1761032/%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%8A%D8%B1-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . مؤلفه‌های تصوير هنری در قرآن]</ref> بافت دیگر، بافت خارج از محدود متن است که به آن بافت موقعیتی قرآن گفته می شود.<ref>. لطفی و دیگران، 1393، ص61</ref> براساس بافت موقعیتی، هر مفهومی باید مبتنی بر رویکرد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی و یا رویکردهای مشابه آن به مفهوم متن دست یافت. ضرورت استفاده از این بافت این است که اگر مفهوم یا معنایی در درون متن یا ساختار زبانی برداشت نشد، بتوان از طرق بافت خارج از متن و بافت موقعیتی دست یافت.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۸

بافت قرآن؛ به شرایط متنی و یا غیرمتنی گفته می شود که حاکم بر متن قرآن است و مخاطب باید با لحاظ کردن این شرایط به فهم و درک درخور از متن قرآن دست یابد. این شرایط می تواند در داخل متن و با تحقیق در مورد ساختار زبانی و یا به صورت خارج متن و با تحقیق به صورت خارج از متن به صورت موقعیتی صورت بگیرد. بررسی شرایط فضای نزول، شرایط تاریخی، سیاسی، اجتماعی از نمونه های بافت خارج از متن است. مفاهیم قرآن بدون بررسی بافت آن قابل فهم نیست و از هر واژه و مفهوم در بافت زبانی و موقعیتی مختلف، برداشت های متفاوتی می-شود کرد.

ماهیت بافت قرآن

بافت قرآن به عناصر زبانی و غیرزبانی متن گفته می شود که شرایط مفاهیم و معانی کلمات و عبارات در داخل متن را تعیین می کند؛ به نحوی که در بافت‌های متفاوت، مفهوم متفاوتی متصور خواهد بود. به بیان دیگر، فهم معنای متن بستگی به بررسی بافت دارد.[۱] مخاطب برای فهم بهتر معانی نیاز است تا کلمات قرآن را در خارج یا داخل بافت قرآن مورد ارزیابی قرار دهد.[۲] بازنمایی بافت نزول قرآن یکی از موضوعاتی است که در فهم قرآن از اهمیت برخوردار است.[۳] تلاش برای فهم معانی منوط به درک صحیح از فضای نزول نیاز است.[۴] ضرورت بررسی بافت نزول قرآن این است که ارتباط میان قرآن و فرهنگ رایج شبه جزیره بررسی شود.[۵] برای نمونه، جامعه‌شناسی دین را می-توان در بازسازی بافت دینی عصر نزول قرآن بدست آورد که سه کارکرد امنیتی، میثاقی و هنجاری در بررسی جامعه بت‌پرستی در جزیرةالعرب دارد.[۶] علاوه بر این، در عصر نزول، برخی پدیده های فرهنگی مانند شتر، شرابخواری، فخرفروشی، کهانت، شعر، جادو نقش برجسته ای در تکوین فرهنگ مخاطبان قرآن داشته است، همین امر ایجاب می کند تا در ترجمه آیات قرآن به شناخت فرهنگ زمان نزول آیات توجه خاصی شود.[۷]

بافت دیگر، بافت زبانی است که بافت درون محدوده داخل متن است که با استفاده از بررسی واژه ها، نشانه‌شناسی فواصل آیات با بررسی نشانه‌های زبانی، کشف شبکه‌های معانی نهفته در درون ساختار، بررسی سیاق متن[۸] و معناشناسی و واکاوی دقیق واج ها و معانی، استفاده از معناشناسی درزمانی و همزمانی[۹]، معناشناسی تاریخی،[۱۰] معناشناسی قومی[۱۱]می توان بدان دست یافت.[۱۲] برای نمونه، در سوره‏ «الضحی» ریتم آیات آرام و نرم است؛ ولی در سوره‏ «العاديات» تند و سريع و كوبنده می شود.[۱۳] بافت دیگر، بافت خارج از محدود متن است که به آن بافت موقعیتی قرآن گفته می شود.[۱۴] براساس بافت موقعیتی، هر مفهومی باید مبتنی بر رویکرد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی و یا رویکردهای مشابه آن به مفهوم متن دست یافت. ضرورت استفاده از این بافت این است که اگر مفهوم یا معنایی در درون متن یا ساختار زبانی برداشت نشد، بتوان از طرق بافت خارج از متن و بافت موقعیتی دست یافت.

منابع

ایکنا

پرتال جامع علوم و معارف قرآن

دانشنامه حوزه

دائره المعارف اسلامی

روستایی، علیرضا، روان شاد، علی اصغر، (1400)، تأثیر بافت زبانی در گزینش باهم‌آیی واژگان قرآن کریم «مطالعۀ موردی سوره ابراهیم(ع)»، دوره10، ش1، پژوهش های زبان شناختی قرآن، صص 60-43.

لطفی، مهدی، علمایی، نسیبه، (1393)، بررسی بافت‌های تأثیرگذار در ارتباط میان ‌فردی از دیدگاه قرآن، کتاب قیم، دوره 4، ش 10، صص94-61.

ارجاعات

  1. ↑ . اصول و لوازم تحقیق معناشناسی‌شناختی
  2. ↑ . مفهوم سازی‌های قرآنی بی‌نظير است؛ كتاب «معنا‌شناسی در قرآن» در پيشخوان نمايشگاه قرآن استان گيلان؛ زبان ساختی فراتاریخی ندارد/ درک تحولات مفهومی در رویکرد معناشناسی تاریخی قرآن؛ ذوبطون بودن قرآن چگونه با فهم‌پذیری آن سازگار است؟
  3. ↑ . انتشار شماره‌های جدید فصلنامه «آموزه‌های قرآنی»؛ دانشنامه حوزه
  4. ↑ . آیا شناخت «مفردات» منجر به فهم قرآن می‌شود؟
  5. ↑ . کاربست روش مطالعات عهدینی درباره قرآن/ رویکرد تاریخی، انتقادی فعال‌ترین شیوه در قرآن‌پژوهی است
  6. ↑ . واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ .« معنا‌شناسی واژگان قرآن مجيد» برای دومين‌بار منتشرشد؛ واکاوی واژه‌پژوهی آیات قرآن در شماره جدید «پژوهش‌های قرآنی»؛ . فصلنامه پژوهش‌های ادبی – قرآنی در ایستگاه ۲۹
  7. ↑ .پرتال جامع علوم و معارف قرآن
  8. ↑ . تفسیر مسیر تدبر در قرآن است
  9. ↑ . معناشناسی درزمانی و هم‌زمانی در قرآن/ فقر مکتوبات عربی پیش از قرآن
  10. ↑ . دائره المعارف اسلامی؛ ریشه شناسی واژه قرآنی قیّوم / احمد پاکتچی؛ دائره المعارف اسلامی؛ پاکتچی: خدادهای تاريخی بافت و زمينه‌ای برای فهم آیات قرآن هستند
  11. ↑ گونه‌های معناشناسی قرآن کریم/ احصای کاربرد‌های ریشه برای دستیابی به روابط مفهومی
  12. ↑ . تحلیل نشانه ـ معناشناختی فواصل قرآن در پژوهشنامه تأویلات قرآنی؛ بررسی اعجاز زبانی قرآن/«کتابشناسی اعجاز قرآن» رونمایی شد
  13. ↑ . مؤلفه‌های تصوير هنری در قرآن
  14. ↑ . لطفی و دیگران، 1393، ص61
برگرفته از «https://quranpedia.org/index.php?title=بافت_قرآن&oldid=14781»