اصحاب یمین

اصحاب یمین؛ گروهی از نیکبختان در روز قیامت که نامه اعمالشان به دست راستشان داده می شود.

معرفی

از اصحاب الیمین دوبار و در سوره واقعه یاد شده است، چنانکه می‌فرماید:« وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ. فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ. وَطَلْحٍ مَنْضُودٍ. وَظِلٍّ مَمْدُودٍ. وَمَاءٍ مَسْكُوبٍ وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ. لَا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ وَفُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ. إِنَّا أَنْشَأْنَاهُنَّ إِنْشَاءً فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا عُرُبًا أَتْرَابًا. لِأَصْحَابِ الْيَمِينِ. ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ. وَثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ» (واقعه، 27 تا 40) (و نیکبختان،چه(وضع و) حالی دارند نیکبختان. در (میان) درختان سدر بی‌خار. و درختان موز توبرتو. و سایه‌ای گسترده. و آبی فروریزان.و(در) میوه بسیار که نه پایان پذیرد و نه(از آن) باز دارند. و بسترهای بلند، بی‌گمان ما آنان را چنانکه سزد آفریده‌ایم و آنان را دوشیزه گردانیده‌ایم. همسر پسند هم سن و سال . ویژه نیکبختانند، گروهی بسیار از پیشینیانند و گروهی بسیار از پسینیانند).

در این آیات چنانکه ملاحظه می‌شود پس از ذکر نعمتهایی که خداوند در روز قیامت به اصحاب الیمین ارزانی می‌دارد، به شمار آنان اشاره می‌کند و برخلاف«السابقون» که شمار آنان از پیشینیان بیشتر از پسینیان است، شمار اصحاب‌الیمین از هر دو گروه پیشینیان و پسینیان بسیار است. اما ترکیب عبارت «اصحاب الیمین ما اصحاب الیمین»برای مدح و ذم در ادبیات عرب مرسوم است، چنانکه می‌گویند: «فلان و ما فلان» و در آیاتی دیگر ازهمین سوره می‌فرماید: «و اما ان کان من اصحاب الیمین فسلام لک من اصحاب الیمین» (واقعه 90 و 91) (و اما اگر از نیکبختان باشد. پس برای تو(ای وفات یافته) از نیکبختان سلام باد).

البته این بشارت از سوی فرشتگان به او داده می‌شود. کوتاه سخن گفتن آنکه اصحاب‌الیمین با توجه به مصدر اشتقاق«یمین» یا آنند که در کاروان هدایت پیشروند- چنانکه مبرد می‌گوید- یا کسانی هستند که به پاس هدایتی که یافته‌اند در آخرت نیکبخت می‌شوند.

ارجاعات

این مدخل برگرفته از دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی است و مقاله آن هنوز به طور کامل تدوین نیافته است.