جحم (ریشه)

ریشه «جحم» (GḤM)؛ آتش بزرگ. این ریشه با صورت «جَحیم»، 26 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

جحم: جَحِيم‏: آتش بزرگ (صحاح) در قاموس گويد: هر آتش شديد الاشتعال و هر آتشيكه بعض آن بالاى بعضى است و هر آتش بزرگيكه در گودال بزرگى است و مكان بسيار گرم. ... اين كلمه 26 بار در قرآن مجيد آمده و همه درباره آتش آخرت است؛ فقط يكى در باره دنياست و آن در قضيّه حضرت ابراهيم عليه السّلام است‏ «قالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْياناً فَأَلْقُوهُ فِي‏ الْجَحِيمِ‏ فَأَرادُوا بِهِ كَيْداً فَجَعَلْناهُمُ الْأَسْفَلِينَ‏» (صافات: 97): گفتند براى او بنائى‏ بسازيد و او را در آتش بزرگ افكنيد. خواستند درباره او حيله‏اى كنند مغلوبشان كرديم (قاموس قرآن ؛ ج‏2 ؛ ص19). ابن فارس بزرگی و شدت حرارت را معنای اصلی ریشه دانسته و راغب شدت شعله‌وری را معنای اصلی ریشه دانسته است (معجم مقاييس اللغه ؛ ج‏1 ؛ ص429؛ مفردات ألفاظ القرآن ؛ ص187).

ساخت‌های صرفی در قرآن

جَحیم: 26 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان
سامی باستان
عبری	גחמ	گحم	GḤM	پسر ناهور، برادر ابراهیم	a son of Nahor, brother of Abraham,	گزنیوس وجه نام گذاری این افراد را به معنای (شعله آتش (flame)) و ریشه عربی مرتبط دانسته.	Gesenius, 161
اوگاریتی	نیست						DelOlmo, -
آرامی	גחמונ	گحمون	gaḥmun	سوزاندن	'burn them'		Jastrow, 233
سریانی	-						PayneSmith, -
مندایی	-						Macuch, -
فنیقی	-						Krahmalkov, -
اکدی/آشوری	-						Black, -
حبشی	نیست						Leslau, -
سبائی	نیست						Beeston, -
عربی	جحیم			جهنم، آتش جهنمی، به شدت سوزان	'Hell, hell-fire, fiercely burning		مشکور، 130 Zammit, 118

منابع

جحد (مشتقات)

منابع ریشه شناسی