ویراستار
۳٬۲۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ازدواج موقت'''؛ نوعی از ازدواج است که دارای مدت زمان معین است، زوجین با قرائت صیغه‌ای، خود را برای زمانی معین با مهریه ای معلوم، به ازدواج یکدیگر در می‌آورند. آیه «وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۖ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ ۚ وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَٰلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ ۚ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا»<ref>. و نکاح زنان شوهردار نیز (برای شما حرام شد) مگر آن زنانی که (در جنگهای با کفّار، به حکم خدا) متصرّف شده‌اید. این حکم خدا بر شماست، و هر زنی غیر آنچه ذکر شد شما را حلال است که به مال خود به طریق زناشویی بگیرید نه آنکه زنا کنید، پس چنانچه از آنها بهره‌مند شوید آن مهر معیّن که حق آنهاست به آنان بپردازید، و باکی نیست بر شما که بعد از تعیین مهر هم به چیزی با هم تراضی کنید (و بدانید که) البته خدا دانا و آگاه است.(نساء/24)</ref> پیرامون ازدواج موقت نازل شده است. | |||
ازدواج | |||
== ازدواج موقت در قرآن == | == ازدواج موقت در قرآن == | ||
تنها آیه‌ای که بحث متعه و ازدواج موقت را در قرآن مطرح کرده، آیه‌ی 24 سوره‌ی نساء است. خداوند پس از بیان برخی احکام از جمله تعدد زوجات در اوایل این سوره «وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا»<ref>.نساء/3</ref> و ازدواج‌های حرام در آیات قبل،<ref>.نساء22-25.</ref> به حکم ازدواج‌های حلال پرداخته و شرایط آن را بیان نموده است: «..وَ أُحِلَّ لَكُم مَّاوَرَاء ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِینَ غَیرَ مُسَافِحِینَ فَمَااسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً ...» حلیّت هم خوابی و بهره وری با زنان غیر از شانزده طایفه‌ای که در آیات قبل<ref>.نساء22---23</ref> و در صدر این آیه‌ی شریفه ذکر شد، استنباط | تنها آیه‌ای که بحث متعه و ازدواج موقت را در قرآن مطرح کرده، آیه‌ی 24 سوره‌ی نساء است. خداوند پس از بیان برخی احکام از جمله تعدد زوجات در اوایل این سوره «وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَىٰ فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَىٰ وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَلَّا تَعُولُوا»<ref>.نساء/3</ref> و ازدواج‌های حرام در آیات قبل،<ref>.نساء22-25.</ref> به حکم ازدواج‌های حلال پرداخته و شرایط آن را بیان نموده است: «..وَ أُحِلَّ لَكُم مَّاوَرَاء ذَلِكُمْ أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِكُم مُّحْصِنِینَ غَیرَ مُسَافِحِینَ فَمَااسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً ...» حلیّت هم خوابی و بهره وری با زنان غیر از شانزده طایفه‌ای که در آیات قبل<ref>.نساء22---23</ref> و در صدر این آیه‌ی شریفه ذکر شد، استنباط می‌شود؛ حال این بهره وری به صورت نکاح باشد یا خرید کنیز، و ازدواج دائم یا موقت باشد، که نکاح دائم با تعیین «مهر» بوده(أَن تَبْتَغُواْ بِأَمْوَالِكُم) و ازدواج موقت با تعیین «اجرت و مهریه» است(فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ). | ||
== ازدواج موقت در ادیان غیر اسلامی == | == ازدواج موقت در ادیان غیر اسلامی == | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۰: | ||
ازدواج دائم برای همه انسان‌ها از سن بلوغ میسر نیست و موانعی مانند:نداشتن بلوغ فکری، امکانات اقتصادی، موقعیت اجتماعی و غیره وجود دارد که مانع تحقق این امر می‌گردد و بر فرض امکان ازدواج دائم، بسیاری از افراد، به‌ویژه جوانان براثر مشکلات و محدودیت‌های ناشی از ازدواج دائم، از ازدواج دائم گریزان بوده، به آسانی به آن تن نمی‌دهند. افزون بر این، در برخی موارد برای مردان همسردار نیز امکان ارضای غریزه جنسی فراهم نیست؛ مانند اینکه یکی از زوجین به سفری طولانی رفته یا زن مریض باشد. بنابراین، ضرورت فردی و اجتماعی ایجاب می‌کند که خداوند برای رفع نیاز بشر و جلوگیری از سقوط انسان در دام فساد و فحشا راه دیگری جز ازدواج دائم را تشریع کند. تشریع ازدواج موقت در اسلام در واقع پاسخی به همین نیاز فطری انسان است. ازاین‌رو که ایجاد چنین راهی، از نیازهای اساسی بشر و ضروریات هر جامعه است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_(%D9%81%D9%82%D9%87) .ازدواج موقت-ویکی فقه]</ref>. به یک عبارت،ازدواج موقت، یک آمپر نگهدارنده اجتماعی مناسب در جهت جلوگیری از دامن زدن به فساد و آسیب‌های جامعه به شرط مدیریت و کنترل روابط و راهبردی مناسب برای متأهلینی که شرایط ازدواج دائم و یا حضور در کنار همسر خود را ندارند می‌تواند مفید واقع شود اما به هیچ وجه به دختران و پسران مجرد پیشنهاد نمی‌شود. <ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3599589/ازدواج-موقت-آمپر-نگهدارنده-اجتماعی . ازدواج موقت، آمپر نگهدارنده اجتماعی ]</ref> | ازدواج دائم برای همه انسان‌ها از سن بلوغ میسر نیست و موانعی مانند:نداشتن بلوغ فکری، امکانات اقتصادی، موقعیت اجتماعی و غیره وجود دارد که مانع تحقق این امر می‌گردد و بر فرض امکان ازدواج دائم، بسیاری از افراد، به‌ویژه جوانان براثر مشکلات و محدودیت‌های ناشی از ازدواج دائم، از ازدواج دائم گریزان بوده، به آسانی به آن تن نمی‌دهند. افزون بر این، در برخی موارد برای مردان همسردار نیز امکان ارضای غریزه جنسی فراهم نیست؛ مانند اینکه یکی از زوجین به سفری طولانی رفته یا زن مریض باشد. بنابراین، ضرورت فردی و اجتماعی ایجاب می‌کند که خداوند برای رفع نیاز بشر و جلوگیری از سقوط انسان در دام فساد و فحشا راه دیگری جز ازدواج دائم را تشریع کند. تشریع ازدواج موقت در اسلام در واقع پاسخی به همین نیاز فطری انسان است. ازاین‌رو که ایجاد چنین راهی، از نیازهای اساسی بشر و ضروریات هر جامعه است<ref>[http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA_(%D9%81%D9%82%D9%87) .ازدواج موقت-ویکی فقه]</ref>. به یک عبارت،ازدواج موقت، یک آمپر نگهدارنده اجتماعی مناسب در جهت جلوگیری از دامن زدن به فساد و آسیب‌های جامعه به شرط مدیریت و کنترل روابط و راهبردی مناسب برای متأهلینی که شرایط ازدواج دائم و یا حضور در کنار همسر خود را ندارند می‌تواند مفید واقع شود اما به هیچ وجه به دختران و پسران مجرد پیشنهاد نمی‌شود. <ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3599589/ازدواج-موقت-آمپر-نگهدارنده-اجتماعی . ازدواج موقت، آمپر نگهدارنده اجتماعی ]</ref> | ||
برخی افراد در باب ضرورت ازدواج موقت آن را بسان ساختمانی جامع و کامل درنظر میگیرند که خالی از پله اضطراری است. لذا ازدواج موقت را از اضطرارهای فردی و اجتماعی میدانند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3817907/پاسخ-استاد-خارج-حوزه-به-یک-شبهه-در-مورد-متعه . پاسخ استاد خارج حوزه به یک شبهه در مورد متعه ]</ref> ازدواج موقت دارای شرايط خاصی از جمله اينكه ازدواج موقت نيز مانند ازدواج دائم نياز به خواندن عقد و الفاظ مخصوصی است و با صرف رضايت قلبی اكمان پذير نمی باشد و يا اينكه در ازدواج موقت مقدار مهريه مشخص | برخی افراد در باب ضرورت ازدواج موقت آن را بسان ساختمانی جامع و کامل درنظر میگیرند که خالی از پله اضطراری است. لذا ازدواج موقت را از اضطرارهای فردی و اجتماعی میدانند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3817907/پاسخ-استاد-خارج-حوزه-به-یک-شبهه-در-مورد-متعه . پاسخ استاد خارج حوزه به یک شبهه در مورد متعه ]</ref> ازدواج موقت دارای شرايط خاصی از جمله اينكه ازدواج موقت نيز مانند ازدواج دائم نياز به خواندن عقد و الفاظ مخصوصی است و با صرف رضايت قلبی اكمان پذير نمی باشد و يا اينكه در ازدواج موقت مقدار مهريه مشخص می‌شود و مدت زمانی كه دو نفر به عقد موقت در می‌آيند نيز مشخص و معين باشد.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/3563009/سوءاستفاده-از-زن-در-ازدواج-موقت-موضوعیت-ندارد . سوءاستفاده از زن در ازدواج موقت موضوعیت ندارد ]</ref> | ||
==== تکلیف وجوبی ==== | ==== تکلیف وجوبی ==== | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
ازدواج موقت راهی برای کاهش آمار طلاق بشمار آمده است. | ازدواج موقت راهی برای کاهش آمار طلاق بشمار آمده است. | ||
== | == آسیب‌های ازدواج موقت == | ||
=== تضییع و تحقیر حق زنان === | === تضییع و تحقیر حق زنان === | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
=== افزایش طلاق === | === افزایش طلاق === | ||
مسئله ی ازدواج موقت يك نكاح و ايجاد رابطه ی اضطراری است، يكی از | مسئله ی ازدواج موقت يك نكاح و ايجاد رابطه ی اضطراری است، يكی از پيامد‌های منفی ازدواج موقت اين است كه افرادی كه به اين كار تن می‌دهند در موارد زيادی اين كار را به صورت پنهانی و در خفا انجام می‌دهند و زمانی كه اين مسئله برای ديگران آشكار می‌شود، ازدواج دائم و يا پيوندهای ديگری كه آن فرد با ديگران دارد از بين می‌رود و به طلاق و خيلی از مشكلات فردی و اجتماعی ديگری منجر می‌شود.<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/2043194/ازدواج-موقت-پذيرفته-شده-در-شرع-ناپسند-در-عرف . ازدواج موقت پذيرفته شده در شرع، ناپسند در عرف ]</ref> | ||
=== | === آسیب‌های روانی === | ||
ازدواج موقت آسيب‌های روانی و جسمانی جبران‌ناپذيری را برای جوانان به‌ويژه دختران به‌دنبال دارد و اين نوع ازدواج تأمين كننده نياز زنان و دختران نيست زيرا پس از اين مدت مشخص، زن رها مي‌شود و در حققت ضربه‌ای به او مي‌زند كه شايد تا پايان عمر برای او غيرقابل جبران باشد و زمينه ازدواج موفقی برای او پيش نيايد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1486095/ازدواج-موقت-راه‌كار-مناسبی-برای-اصلاح-ناهنجاري‌های-اجتماعی-نيست . ازدواج موقت راه‌كار مناسبی برای اصلاح ناهنجاري‌های اجتماعی نيست ]</ref> | ازدواج موقت آسيب‌های روانی و جسمانی جبران‌ناپذيری را برای جوانان به‌ويژه دختران به‌دنبال دارد و اين نوع ازدواج تأمين كننده نياز زنان و دختران نيست زيرا پس از اين مدت مشخص، زن رها مي‌شود و در حققت ضربه‌ای به او مي‌زند كه شايد تا پايان عمر برای او غيرقابل جبران باشد و زمينه ازدواج موفقی برای او پيش نيايد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1486095/ازدواج-موقت-راه‌كار-مناسبی-برای-اصلاح-ناهنجاري‌های-اجتماعی-نيست . ازدواج موقت راه‌كار مناسبی برای اصلاح ناهنجاري‌های اجتماعی نيست ]</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
در مورد وضعیت ارث در ازدواج موقت اختلاف نظر زیادی وجود دارد و چهار دیدگاه متفاوت مطرح است: | در مورد وضعیت ارث در ازدواج موقت اختلاف نظر زیادی وجود دارد و چهار دیدگاه متفاوت مطرح است: | ||
زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند مگر اینکه در هنگام عقد شرط توارث کنند. با توجه به اصل «المسلمون عند شروطهم» و برخی احادیث هم آن را تأیید کرده‌اند. این نظر را شیخ طوسی، محقق حلی، شهید اول و شهید ثانی داشته‌اند.<ref>.همان،337.</ref> زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند و شرط توارث هم باطل است. با توجه به اینکه ارث یک حکم شرعی است و اثبات آن به دلیل نیاز دارد. برخی احادیث هم از این دیدگاه پشتیبانی می‌کند. اکثر فقهای متأخر این نظر را داشته‌اند و برخی این را نظر مشهور دانسته‌اند.زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند مگر اینکه شرط عدم توارث کنند. شریف مرتضی این نظر را داشته‌است. <ref>. مختصرالمنافع،1404، ص289.</ref>زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند و شرط عدم توارث هم باطل است.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA | زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند مگر اینکه در هنگام عقد شرط توارث کنند. با توجه به اصل «المسلمون عند شروطهم» و برخی احادیث هم آن را تأیید کرده‌اند. این نظر را شیخ طوسی، محقق حلی، شهید اول و شهید ثانی داشته‌اند.<ref>.همان،337.</ref> زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند و شرط توارث هم باطل است. با توجه به اینکه ارث یک حکم شرعی است و اثبات آن به دلیل نیاز دارد. برخی احادیث هم از این دیدگاه پشتیبانی می‌کند. اکثر فقهای متأخر این نظر را داشته‌اند و برخی این را نظر مشهور دانسته‌اند.زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند مگر اینکه شرط عدم توارث کنند. شریف مرتضی این نظر را داشته‌است. <ref>. مختصرالمنافع،1404، ص289.</ref>زن و شوهر از یکدیگر ارث می‌برند و شرط عدم توارث هم باطل است.<ref>[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC_%D9%85%D9%88%D9%82%D8%AA ویکی پدیا]</ref> | ||
== افتراقات ازدواج موقت و ازدواج سفید == | == افتراقات ازدواج موقت و ازدواج سفید == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۲: | ||
از آنجایی که تعامل و ارتباط ميان جوانانی كه قصد ازدواج دارند بايد طبق موازين اسلامی باشد و شناخت طرفين از يكديگر بايد به‌گونه‌ای غيرمستقيم و با تحقيق و بررسی در مورد موقعيت اجتماعی يكديگر از طريق دوستان و در محل كار و زندگی هر يك از طرفين صورت گیرد. | از آنجایی که تعامل و ارتباط ميان جوانانی كه قصد ازدواج دارند بايد طبق موازين اسلامی باشد و شناخت طرفين از يكديگر بايد به‌گونه‌ای غيرمستقيم و با تحقيق و بررسی در مورد موقعيت اجتماعی يكديگر از طريق دوستان و در محل كار و زندگی هر يك از طرفين صورت گیرد. | ||
اگر جوان‌ها به آثار و نتايج ارتباطی كه به جسم و روح آنها آسيب‌های غيرقابل جبرانی مي‌زند به خوبی واقف باشند، كمتر به سوی اين روابط ناسالم گرايش پيدا مي‌كنند لذا عدم محرمیت دختر و پسر جهت آشنایی با یکدیگر برای ازدواج بهتر از صیغه محرمیت بین این دو است، حال اگر این دوران و روابط کاملا کنترل شده و کمتر از ۶ ماه به طول بینجامد نیز قابل قبول است، همچنین فضای مجازی به عنوان عاملی مهم در فروپاشی خانواده‌ها و افزایش ارتباطات فضای حقیقی خانم و آقا در عصر کنونی از جمله آسیب‌هایی است که مدیریت، کنترل و ساماندهی لازم از سوی خانواده و جامعه و دستگاه‌های ذی‌ربط را می‌طلبد.<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3599589/ازدواج-موقت-آمپر-نگهدارنده-اجتماعی | اگر جوان‌ها به آثار و نتايج ارتباطی كه به جسم و روح آنها آسيب‌های غيرقابل جبرانی مي‌زند به خوبی واقف باشند، كمتر به سوی اين روابط ناسالم گرايش پيدا مي‌كنند لذا عدم محرمیت دختر و پسر جهت آشنایی با یکدیگر برای ازدواج بهتر از صیغه محرمیت بین این دو است، حال اگر این دوران و روابط کاملا کنترل شده و کمتر از ۶ ماه به طول بینجامد نیز قابل قبول است، همچنین فضای مجازی به عنوان عاملی مهم در فروپاشی خانواده‌ها و افزایش ارتباطات فضای حقیقی خانم و آقا در عصر کنونی از جمله آسیب‌هایی است که مدیریت، کنترل و ساماندهی لازم از سوی خانواده و جامعه و دستگاه‌های ذی‌ربط را می‌طلبد.<ref>[https://hamedan.iqna.ir/fa/news/3599589/ازدواج-موقت-آمپر-نگهدارنده-اجتماعی ازدواج موقت، آمپر نگهدارنده اجتماعی] </ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۰: | ||
ویکی فقه | ویکی فقه | ||
[[رده:حقوق و قرآن]] | |||