ویراستار
۳٬۴۸۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قرآن'''؛ کتاب آسمانی نازل شده بر پیامبر اکرم و معجزۀ جاوید ایشان. قرآن در طول 23 سال از طریق وحی و توسط حضرت جبرئیل، تدریجاً بر رسول خدا (ص) نازل شد. این کتاب آسمانی دارای ۱۱۴ سوره و ۶۲۳۶ آیه است. لفظ «قرآن» ۷۰ مرتبه در متن قرآن به کار رفته و از منظر لغتشناسی به معنای «خوانده شده» يا «خواندنی» است. کلیت قرآن برای همگان قابل فهم است و به هر زبانی که ترجمه شود تمامی مخاطبان با آن از لحاظ محتوایی مأنوس میشوند. ویژگی اساسی قرآن در مقابل سایر کتب آسمانی نیز معجزه بودن و تحریفناپذیری آن است. از جمله مهمترین اهداف این کتاب آسمانی بحث و دغدغۀ هدایتگری تمام انسانهاست. | '''قرآن'''؛ کتاب آسمانی نازل شده بر پیامبر اکرم و معجزۀ جاوید ایشان. قرآن در طول 23 سال از طریق وحی و توسط حضرت جبرئیل، تدریجاً بر رسول خدا (ص) نازل شد. این کتاب آسمانی دارای ۱۱۴ سوره و ۶۲۳۶ آیه است. لفظ «قرآن» ۷۰ مرتبه در متن قرآن به کار رفته و از منظر لغتشناسی به معنای «خوانده شده» يا «خواندنی» است. کلیت قرآن برای همگان قابل فهم است و به هر زبانی که ترجمه شود تمامی مخاطبان با آن از لحاظ محتوایی مأنوس میشوند. ویژگی اساسی قرآن در مقابل سایر کتب آسمانی نیز معجزه بودن و تحریفناپذیری آن است. از جمله مهمترین اهداف این کتاب آسمانی بحث و دغدغۀ هدایتگری تمام انسانهاست. | ||
== تعاریف == | == تعاریف == | ||
=== مفهومشناسی لغوی قرآن === | === '''مفهومشناسی لغوی قرآن''' === | ||
لغت شناسان و دانشوران زبانی در معناي قرآن وجوه پنجگانه اي گفته اند که به طور اختصار مي توان آنها را به سه دسته تقسيم نمود<ref>البرهان، ج ۱: ص ۳۷۳ – ۳۷۴؛ الاتقان، ج ۱: ص ۱۶۲ - ۱۶۳</ref>: 1. قرآن، اسمي جامد و غيرمشتق و علم ارتجالی است و بدون آنكه پيشينه استعمال در زبان عرب داشته باشد، خداوند به عنوان اسم خاص براي وحياي كه بر پيغمبرش نازل فرموده، قرار داده است؛ مثل [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA تورات] و [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%84 انجیل] كه اسم براي كتابهاي حضرت موسی و حضرت عیسی (ع) هستند. 2. قرآن مشتق از ریشۀ «قرن» است که در احتمالات معنایی آن دو قسم ذکر شده است: الف) قرآن، مشتق از قَرَن الشيء بالشي ء، يعني چيزي را به چيزي ضميمه كردن. علت اين نامگذاري، مقرون بودن سورهها و آیات و حروف به يكديگر است. ب) قرآن، مشتق از قرائن، جمع قرينه است؛ زيرا آياتش همانند يكديگرند و بعضي بعض ديگر را تاييد ميكنند. و به عبارتی دیگر هر آیه از قرآن، قرينه آيات ديگر است. 3. قرآن مشتق از ریشۀ «قرء» است که دو احتمال دربارۀ آن ذکر شده است:[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86] الف) از قرء به معناي جمع گرفته شده است. عرب وقتي بخواهد بگويد: آب را در حوض جمع كردم، ميگويد: قرات الماء في الحوض. علت اين نامگذاري، آن است كه اين كتاب همه ثمرات كتب آسمانی پيشين را در خود جمع نموده است. در اين صورت قرآن، معنای فاعلی میدهد يعنی جمع كننده كه به معنای جامع و در بردارنده حقايق و فرمودههای الهی است. ب) بر وزن رجحان و غفران، مشتق از ماده قرا به معناي تلاوت است. در اينجا قرآن به معنای اسم مفعول (مقروء)، يعني خوانده شده و يا خواندني کاربرد دارد. بنابراین قرآن، يعني خواندن. اما به طور کلی به نظر میرسد قرآن از ماده «قرء» و به عنوان اسم «عَلَم» کاربرد داشته است. پس قرآن يعنی «خوانده شده» يا «خواندنی»، در آيات ۱۸ـ۱۷ سوره «قيامت» خداوند متعال میفرمايد: «إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ (١٧)فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ » يعنی: بر عهده ماست كه قرآن را محفوظ داشته و برتر بخوانيم و آنگاه برخوانيم و آنگاه كه برخوانديم تو هم خواندن آن را دنبال كن.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1901431/واژه-قرآن-به-معنای-جامع-و-در-بردارنده-حقايق-و-فرموده%E2%80%8Cهای-الهی-است واژه «قرآن» به معنای جامع و در بردارنده حقايق و فرمودههای الهی است]</ref> | لغت شناسان و دانشوران زبانی در معناي قرآن وجوه پنجگانه اي گفته اند که به طور اختصار مي توان آنها را به سه دسته تقسيم نمود<ref>البرهان، ج ۱: ص ۳۷۳ – ۳۷۴؛ الاتقان، ج ۱: ص ۱۶۲ - ۱۶۳</ref>: 1. قرآن، اسمي جامد و غيرمشتق و علم ارتجالی است و بدون آنكه پيشينه استعمال در زبان عرب داشته باشد، خداوند به عنوان اسم خاص براي وحياي كه بر پيغمبرش نازل فرموده، قرار داده است؛ مثل [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA تورات] و [https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%84 انجیل] كه اسم براي كتابهاي حضرت موسی و حضرت عیسی (ع) هستند. 2. قرآن مشتق از ریشۀ «قرن» است که در احتمالات معنایی آن دو قسم ذکر شده است: الف) قرآن، مشتق از قَرَن الشيء بالشي ء، يعني چيزي را به چيزي ضميمه كردن. علت اين نامگذاري، مقرون بودن سورهها و آیات و حروف به يكديگر است. ب) قرآن، مشتق از قرائن، جمع قرينه است؛ زيرا آياتش همانند يكديگرند و بعضي بعض ديگر را تاييد ميكنند. و به عبارتی دیگر هر آیه از قرآن، قرينه آيات ديگر است. 3. قرآن مشتق از ریشۀ «قرء» است که دو احتمال دربارۀ آن ذکر شده است:[https://fa.wikifeqh.ir/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86] الف) از قرء به معناي جمع گرفته شده است. عرب وقتي بخواهد بگويد: آب را در حوض جمع كردم، ميگويد: قرات الماء في الحوض. علت اين نامگذاري، آن است كه اين كتاب همه ثمرات كتب آسمانی پيشين را در خود جمع نموده است. در اين صورت قرآن، معنای فاعلی میدهد يعنی جمع كننده كه به معنای جامع و در بردارنده حقايق و فرمودههای الهی است. ب) بر وزن رجحان و غفران، مشتق از ماده قرا به معناي تلاوت است. در اينجا قرآن به معنای اسم مفعول (مقروء)، يعني خوانده شده و يا خواندني کاربرد دارد. بنابراین قرآن، يعني خواندن. اما به طور کلی به نظر میرسد قرآن از ماده «قرء» و به عنوان اسم «عَلَم» کاربرد داشته است. پس قرآن يعنی «خوانده شده» يا «خواندنی»، در آيات ۱۸ـ۱۷ سوره «قيامت» خداوند متعال میفرمايد: «إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ (١٧)فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ » يعنی: بر عهده ماست كه قرآن را محفوظ داشته و برتر بخوانيم و آنگاه برخوانيم و آنگاه كه برخوانديم تو هم خواندن آن را دنبال كن.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1901431/واژه-قرآن-به-معنای-جامع-و-در-بردارنده-حقايق-و-فرموده%E2%80%8Cهای-الهی-است واژه «قرآن» به معنای جامع و در بردارنده حقايق و فرمودههای الهی است]</ref> | ||
== مفهومشناسی اصطلاحی == | ==== مفهومشناسی اصطلاحی ==== | ||
قرآن واژه «قرآن» ۷۰ بار در متن قرآن بهکار رفته است. کتاب آسمانی حضرت محمد (ص) را قرآن | قرآن واژه «قرآن» ۷۰ بار در متن قرآن بهکار رفته است. کتاب آسمانی حضرت محمد (ص) را قرآن مینامند؛ چرا كه جمع كردن و خواندن آن بر عهدۀ ما است. همچنین به اعتبار آن كه جامع تمام علوم و حاوى جمیع احكام است، آن را قرآن مینامند. قرآن با تعداد قابل توجهی از آیات، به معرفی خود پرداخته است. از جمله مهمترین آنها میتوان به این موارد اشاره داشت: قرآن کتابی است که هیچ شکی در آن نیست، نور و روشنگر هر چیز و کتاب هدایت و جداکننده حق از باطل است. تصدیق کننده کتابهای آسمانی پیش از خود و در عین حال مهیمن و نگهبان بر آنهاست.<ref>نک: بقره/ 2 و 185؛ نساء/ 174؛ نحل/ 89؛ مائده/ 48؛ قرآن در اسلام، ص۲۶</ref> | ||
== کیفیت نزول قرآن == | == کیفیت نزول قرآن == | ||
بر طبق برخی از آیات قرآن، این کتاب در ماه رمضان و شب قدر نازل شده است.<ref>بقره/ ۱۸۵؛ قدر/ ۱.</ref> بر این اساس میان مسلمانان در زمینه اینکه قرآن یکجا نازل شده است یا به صورت تدریجی، اختلاف نظر وجود دارد.<ref>علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۱.</ref> برخی گفتهاند: قرآن هم به صورت دفعی نازل شده است و هم به صورت تدریجی؛<ref>قرآنشناسی مصباح یزدی، ج۱، ص۱۳۹؛ علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۱.</ref> گروهی بر این باورند که آنچه قرار بوده است در یک سال بر پیامبر(ص) نازل شود، در شب قدر هم یکجا بر او نازل میشده است؛<ref>علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۲.</ref> باور کسانی نیز این است که قرآن تنها به صورت تدریجی نازل شده و آغاز نزول آن در ماه رمضان و شب قدر بوده است.<ref>همان، ص۴۲و۴۹</ref> ساختار قرآن قرآن ۱۱۴ سوره و نزدیک به شش هزار [https://fa.wikishia.net/view/%D8%A2%DB%8C%D9%87 آیه] دارد. درباره تعداد دقیق آیات آن، اختلاف نظر است. برخی از امام علی(ع) نقل کردهاند که قرآن ۶۲۳۶ آیه دارد. قرآن به سی جزء و ۱۲۰ حزب تقسیم شده است. به بخشهای مختلف قرآن که محتوای منسجمی دارند، سوره میگویند.<ref>تسنیم، ج۲: ص۴۱۱.</ref> سورههای قرآن، به جز سوره توبه، با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز میشود. آیه نیز به کلمات، عبارات و یا جملاتی از قرآن میگویند که [https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87 سوره] از آنها تشکیل میشود.<ref>آیه، ص۲۷۶.</ref> هر سوره تعداد معینی آیه دارد که آیات قرآن به لحاظ حجم با هم متفاوتاند.<ref>همان</ref> دلایل تعيين نام و محدوده برای | بر طبق برخی از آیات قرآن، این کتاب در ماه رمضان و شب قدر نازل شده است.<ref>بقره/ ۱۸۵؛ قدر/ ۱.</ref> بر این اساس میان مسلمانان در زمینه اینکه قرآن یکجا نازل شده است یا به صورت تدریجی، اختلاف نظر وجود دارد.<ref>علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۱.</ref> برخی گفتهاند: قرآن هم به صورت دفعی نازل شده است و هم به صورت تدریجی؛<ref>قرآنشناسی مصباح یزدی، ج۱، ص۱۳۹؛ علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۱.</ref> گروهی بر این باورند که آنچه قرار بوده است در یک سال بر پیامبر(ص) نازل شود، در شب قدر هم یکجا بر او نازل میشده است؛<ref>علوم قرآنی اسکندرلو، ص۴۲.</ref> باور کسانی نیز این است که قرآن تنها به صورت تدریجی نازل شده و آغاز نزول آن در ماه رمضان و شب قدر بوده است.<ref>همان، ص۴۲و۴۹</ref> ساختار قرآن قرآن ۱۱۴ سوره و نزدیک به شش هزار [https://fa.wikishia.net/view/%D8%A2%DB%8C%D9%87 آیه] دارد. درباره تعداد دقیق آیات آن، اختلاف نظر است. برخی از امام علی(ع) نقل کردهاند که قرآن ۶۲۳۶ آیه دارد. قرآن به سی جزء و ۱۲۰ حزب تقسیم شده است. به بخشهای مختلف قرآن که محتوای منسجمی دارند، سوره میگویند.<ref>تسنیم، ج۲: ص۴۱۱.</ref> سورههای قرآن، به جز سوره توبه، با «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز میشود. آیه نیز به کلمات، عبارات و یا جملاتی از قرآن میگویند که [https://fa.wikishia.net/view/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87 سوره] از آنها تشکیل میشود.<ref>آیه، ص۲۷۶.</ref> هر سوره تعداد معینی آیه دارد که آیات قرآن به لحاظ حجم با هم متفاوتاند.<ref>همان</ref> دلایل تعيين نام و محدوده برای سورهها در قرآن هر یک از سورههای آن نامی مشخص برای خود دارد. بنابر برخی روایات این اسامی در همان زمان حیات پیامبر برای سورهها تعیین شد تا تعداد آیات هر سوره و مرز آن با سورههای دیگر مشخص شود. از جمله دلایل این امر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:1. اعجاز قرآن: خداوند متعال با مشخص كردن جايگاه آيات و سور آن از معاندين قرآن تقاضاي آوردن سوره و يا سوره هايي مثل قرآن مي نمايد.2. آسان كردن كار بر مردم و تشويق آنان بر ياد گرفتن و آموختن و حفظ كردن قرآن. ۳. دلالت هر آيه و سوره اي بر موضوعات خاص و مباحث متمایز از یکدیگر.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3613441/چه-کسی-نام-سوره-های-قرآن-را-انتخاب-کرده-است چه کسی نام سورههای قرآن را انتخاب کرده است]</ref> | ||
== ویژگیهای بنیادین قرآن == | == ویژگیهای بنیادین قرآن == | ||
خط ۳۳: | خط ۳۲: | ||
[https://fa.wikifeqh.ir/قرآن ویکی فقه] | [https://fa.wikifeqh.ir/قرآن ویکی فقه] | ||
== | == ارجاعات == | ||
</div> | </div> | ||
[[رده:کتب مقدس]] |