طب ایرانی

طب ایرانی؛ مدلی از طب سنتی و قدیمی در ایران است که دستوراتی را برای پیشگیری و درمان بیماری ها با استفاده از غذا و داروی غیرشیمیایی و غیر صنعتی ارائه می دهد. داروهای غیرشیمیایی، همان داروهای گیاهی هستند که به صورت دمنوش، شربت یا پماد در طب ایرانی مورد استفاده قرار می گیرند. نحوه استفاده از این داروها و غذاها باید مطابق یا طبع و مزاج افراد باشد. علاوه بر این، شیوه های درمانی دیگری در طبیعت است که در طب ایرانی کاربرد دارد. برخی از این شیوه ها عبارتنداز: آفتاب درمانی، وجود چشمه‌های آب‌های معدنی و آب‌های گرم و نمک‌درمانی.

آشنایی با طب ایرانی

طب ایرانی نوعی از طب سنتی براساس اخلاط چهارگانه است که تمامی اندام‌ها در کنار هم مورد معاینه و درمان قرار می‌گیرند. این نوع از طب، توجه ویژه ای به بُعد معنوی در کنار جسمانی دارد و روش درمانی طب ایرانی بر این اساس قرار گرفته است. اعتقاد به وحدت و پیوند بین جوانب مختلف انسان باعث شده است که طب ایرانی از دیرباز نه یک فن؛ بلکه نوعی روش زندگی باشد. این طب، پزشک را دانشمندی می داند که ایمان و اعتقاد به اصول اخلاقی حرفه پزشکی با وجود او عجین شده است. به همین دلیل، پزشک در طب سنتی ایرانی، لزوماً، باید «حکیم» باشد. حکیم کسی است که طب و فلسفه را با هم درمی آمیزد و هندسه یاد می گیرد تا چگونگی التیام زخم‌ها را بداند. همچنین، حکیم، موسیقی و فیزیک صوت آموزش می بیند تا حالت‌های نبض را درک کند. بر این اساس، حکیم می¬تواند با استفاده از هنر، موسیقی و دعا در بهبودی بیماری جسمی و رسیدن به آرامش بیمار مؤثر واقع شود.

مبانی طب ایرانی

یکی از مبانی طب ایرانی، صفات چهارگانه؛ حرارت، برودت، رطوبت، و یبوست است. این صفات چهارگانه که دو به دو ضد یکدیگرند و اساس ساختمان جهان را تشکیل می دهند و آنها را طبیعت می نامند، از امتزاج دو به دو، طبایع چهارگانه، طبایع عناصر و اجسام به وجود می¬آید. عناصر چهارگانه که دارای این طبایع هستند و اینها عبارت اند از: «آتش» دارای صفت گرمی و خشکی؛ «هوا» دارای صفت گرمی و تری؛ «آب» دارای صفت سردی و تری؛ «خاک» دارای صفت سردی و خشکی. مزاج مبانی دیگری از طب ایرانی است. مقصود از مزاج، ترکیب و صفات عناصر است که قابل تفکیک نباشد و کیفیت جدیدی به وجود آورند و همین ترکیب است که صورت مشخصی به ماده می دهد. همچنین، اعتقاد به وجود اخلاط نیز در طب ایرانی مهم است. خلط، جسم تر و سیالی است که از استحاله و دگرگونی خوراک در بدن انسان پدید می¬آید و در بدن در گردش است و آنها را با نام-های صفرا یا زردآب، دم یا خون، بلغم یا خون سفید و سودا یا زردآب سوخته نامند.

شیوه های درمانی در طب ایرانی

طب ایرانی یکی از روش‌های طب سنتی است که با در نظر گرفتن آموزه‌های فردی و روش‌های آسان و با استفاده از ظرفیت طبیعت و محیط پیرامونی، بیماری‌ها را درمان می کند. استفاده از گیاهان دارویی و ساخت عرقیجات و شربت‌ها از داروهای گیاهی یکی از شیوه های درمان در طب ایرانی است. هریک از گیاهان متنوع دارویی همانند گل محمدی خشک، آویشن، به‌لیمو، سنبل‌الطیب، بابونه، گزنه، گل‌گاوزبان، مریم‌گلی، خار مریم و بادرنجبویه خاصیت درمانی منحصر به فردی دارند. البته، بدون توجه به خاصیت گیاهان دارویی نباید از آنها استفاده کرد و نیاز است یک متخصص، گیاه دارویی را تجویز کند. علاوه بر ساخت شربت و عرقیجات از داروهای گیاهی، پمادهایی برای زخم‌های دیابت، زخم بستر، آفتاب‌سوختگی، سوختگی و درد مفاصل با ترکیبات گیاهان و مبتنی بر طب ایرانی برای تسکین و درمان دردهای عضلانی و مفاصلی ساخته می شود. این پمادها درون زانوبند یا کتف بند قرار گرفته می¬شوند و از طریق گرمادهی گیاهان دارویی، به درمان عضو آسیب دیده کمک می‌کنند. علاوه بر این، دلک و غمز آب ‌درمانی، آفتاب‌درمانی، جنگل درمانی، گل درمانی، کویردرمانی، وجود چشمه‌های آب‌های معدنی و آب‌های گرم، نمک‌درمانی از نمونه¬های استفاده از طبیعت درمانی در طب ایرانی است.

منابع

ایکنا.

دانشنامه آزاد فارسی.

ویکی پدیا