سوره بروج

سوره بروج

برای مشاهده متن سوره اینجا کلیک کنید.

سوره بُروج؛ هشتاد و پنجمین سوره و از سوره‌های مکی، دارای 22 آیه. در آیه ابتدایی سوره، به آسمان دارای «بروج» (بُرج‌ها) قسم یاد شده و نام سوره از این کلمه گرفته شده است.

معرفی سوره

سوره بروج، هشتاد و پنجمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء سی‌ام جای گرفته و دارای 22 آیه است. این سوره را به این مناسبت بروج می‌نامند که با سوگند به آسمانی دارای برج‌ها شروع می‌شود.

غرض و محتوای سوره

با توجه به فضاى نزول و محتواى سوره به نظر مى‌رسد هدف اصلى سوره آرامش دادن به پیامبر(صلى الله علیه وآله) و تقویت روحیه مؤمنان و تشویقِ آنان به پایدارى در برابر شکنجه‌هاى مشرکان بوده است. این سوره براى توجه دادن انسانها به عظمت پروردگار و زمینه‌سازى براى مطالب بعدى با سوگند به آسمان داراى ستارگان، روز قیامت و شاهد و مشهود (گواه‌ و گواهى شده) آغاز مى‌شود. سپس براى تسلّى دادن به پیامبر(صلى الله علیه وآله)و یارانش که به سبب ایمان‌به خداوند، به دست مشرکان به شدت شکنجه مى‌شدند، داستان اصحاب اُخدود را بیان مى‌کند.

فضیلت سوره

در فضیلت این سوره از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده است: قرائت سوره بروج انسان را از ترساننده ها و سختی ها نجات می بخشد. همچنین از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است: هر کس سوره بروج را قرائت کند ده برابر روزهای جمعه و روزهای عرفه ای که او درک کرده است به او پاداش داده می شود.

امام صادق علیه السلام نیز در این باره فرمودند: هر کس سوره بروج را در نمازهای واجب خود بخواند در محشر و موقف هایی که در پیش خواهد داشت همراه با پیامبران و رسولان و صالحان خواهد بود زیرا سوره بروج سوره پیامبران است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بر قرائت این سوره در نمازهای مختلف روزانه سفارش می فرمودند.

تفسیر سوره

معنای «بُروج»

کلمه «بروج» جمع «بُرج»، به معناى بنای بلند و ظاهری است که در چهار کنج قلعه‏ ها می سازند و بنیان آن را محکم مى‏ کنند تا بتوانند در آن برج ها با دشمن مقابله کنند و او را برانند. اصل معناى این کلمه ظهور است و «التبرّج بالزینة» یعنى اظهار زینت. همچنین به معناى هر چیز پیدا و ظاهر است، و اگر بیشتر در کاخ هاى زیبا استعمال مى شود، براى این است که کاخ ها در نظر تماشا کنندگان و بینندگان ظاهر و هویدا است. در آیه «وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوج»، سوگند به آسمانى یاد شده است که به وسیله برج ها (خورشید و ماه)، محفوظ مى ‏شود.

بنابراین، ظاهر معناى آیه این مى ‏شود که: ما در آسمان - که عبارت از جهت بالاى زمین است- برج ها و قصرها که همان منزل‏ هاى آفتاب و ماه است قرار دادیم، و آن را براى بینندگان به زینتى آراستیم، و آن زینت همانا نجوم و کواکب است. البتّه عدّه ای از مفسّران «بُروج» را به دوازده برج اصطلاحى علم نجوم معنا کرده ‏اند.

ماجرای اصحاب اخدود

در يمن پادشاهى به نام ذونواس بود كه در دين يهوديت متعصّب بود. به وى خبر دادند كه در نجران عدّه ‏اى بر دين عيساى مسيح ‏اند و ذونواس دستور داد آنان را زنده زنده در آتش بسوزانند. این افراد به اصحاب اخدود معروف شدند. در زمان پيامبر مشركان علاوه بر آزار و اذيت شخص ايشان جوانان و پيروان ايشان را هم بسيار اذيت و شكنجه می كردند و در چنين شرايطی آيات سوره بروج نازل شد تا دردهای آنها را تسكين دهد وبگويد كه قبل از شما افراد زيادی مورد شكنجه قرار گرفته اند.

ریشه اصلی آزارهای مخالفان پیامبران

در آیه 8 بروج: «وَ ما نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلاَّ أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزيزِ الْحَميدِ»، قرآن با گزارش كاملی از وضعيت پيامبران و رفتارهای مخالفان و دشمنان ايشان بيان می‌دارد كه علت و ريشه اصلی همه اذيت و آزارهای مخالفان پيامبران، اختلاف عقيده بوده است. ستيز عقيدتی كافران و مشركان با پیامبران، آنان را وامي‌داشت تا به آزاررسانی به پيامبران بپردازند.

منابع

ایکنا

ویکی شیعه