سوره نازعات

سوره نازعات؛ هفتاد و نهمین سوره و از سوره‌های مکی جزء سی‌ام، دارای 46 آیه. سوره با قسم به «نازعات»، به معنای فرشتگان ستاننده جان‌ها، شروع می‌شود و به‌همین دلیل به این نام، شهرت یافته است.

معرفی سوره

سوره نازعات هفتاد و نهمین سوره و از سوره‌های مَکّی قرآن بوده و دومين سوره جزء سی‌ام قرآن كريم است. این سوره را به دلیل اینکه با سوگند خداوند به نازعات آغاز می‌شود، «نازعات» نامیده‌اند. نازعات یعنی فرشتگانی که جان‌ها را می‌گیرند. این سوره دارای 46 آیه است (شیعه، 3).

قسم‌های سوره

اين سوره با چهار قسم و سوگند آغاز می شود و قسم هايی كه خداوند آورده است، تأكيد فراوان بر وقوع صحنه قيامت دارند. «نازعات» قسم به فرشتگانی است كه از كافران به سختی جان می‌ستانند، «ناشطات» قسم به فرشتگانی است كه به آرامی جان انسان را می‌گيرند، «سابقات» قسم به فرشتگانی كه در انجام فرمان خداوند سبقت می‌گيرند و «مدبرات» قسم به فرشتگانی است كه كار بنده‌ها را تدبير می‌كنند. (1) و 3

اشاره سوره به 5 مرحله تحول

سوره نازعات ۵ مرحله را برای تحول، مديريت و تثبيت يك جريان و ساختار ترسيم می‌كند. این پنج مرحله به ترتيب عبارتند از: نزع، نشط، سبح، سبق و مُدَبِّرَاتِ أَمْر.

مرحله اول بحث نزع است؛ به‌هم‌ريختگی‌ای كه قبلاً بوده و نبايد باشد. سپس بحث نشط است؛ يك نشاط و حركت مثبت. در گام بعد بحث سبح است؛ ورود به يك حركت مستقيم. بعد بحث سبق است؛ به معنای مسابقه و در پايان مرحله مدبراتُ امرٍ كه بحث تدبير امور است (2).

اشاره به واقعه دحو الأرض

سوره مبارکه نازعات به واقعه دحو الأرض در آیه 30 اشاره کرده است: « والارض بعد ذلك دحاها». «دحو» از ريشه «دحا» به معنی پهن شدن و گسترده شدن می‌باشد و دحو الارض به معنی پهن شدن زمين است. بر اساس يافته‌های علمی عنوان شده كه در ابتدا همه زمين را آب تشكيل می‌داده و در مرحله بعد خشكی‌ها پديد آمده‌اند. بر طبق روایات، نقطه‌ای از روی زمين كه از آنجا خشكی‌ها به وجود آمدند و گسترده شده‌اند، محل كعبه بوده است و به همين دليل است كه اين مكان از شرافت خاصی برخوردار است. روز ۲۵ ذی القعده را كه اين واقعه عظيم رخ داده است، روز «دحو الارض» ناميده‌اند (4).