فطرت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''فطرت''': گرایشاتی در وجود انسان که فصل ممیز او از حیوان است. فطرت بر طبق نظر علما، ام المسائل معارف اسلامی است. برآیند تمام مطالعات حوزه تعلیم و تربیت اسلامی و مبانی تربیت دینی و مبانی انسان‌شناسی قرآنی حاکی از آن است که سهم اصلی در تعالی صورت...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:


== تعریف فطرت ==
== تعریف فطرت ==
فطرت در لغت از ماده «فطر» یعنی ابتدا و اختراع<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3127850/%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%81%D9%90%D8%B7%D9%92%D8%B1%D9%8E%D8%AA%D9%8E-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8E%D9%91%D9%87%D9%90-%D8%A7%D9%84%D9%8E%D9%91%D8%AA%D9%90%DB%8C-%D9%81%D9%8E%D8%B7%D9%8E%D8%B1%D9%8E-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%8E%D9%91%D8%A7%D8%B3%D9%8E-%D8%B9%D9%8E%D9%84%D9%8E%DB%8C%D9%92%D9%87%D9%8E%D8%A7 بیداری فطرت توحیدی انسان‌ها با قرآن/ «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا»]</ref>،  آغاز<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4029310/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86<nowiki> تبیین جایگاه فطرت در میان فلاسفه مسلمان ]</nowiki></ref>، سرشت یا طبیعت و در اصطلاح به معنای غریزه معنوی هر انسان است، غریزه معنوی در وجود آدمی برای عبور از مرز حیوانیت و رسیدن به کمال انسانی نهاده شده است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3466448/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87 موانع شکوفایی فطرت چیست؟/ تفاوت فطرت و غریزه]</ref>.همچنین  خصائص هر موجود، به ذاتی و اکتسابی تقسیم می‌شود که خصائص ذاتی انسان را که فصل ممیز او از حیوانات است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4018486/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1 نگاهی به نظریه‌ فطرت در اندیشه‌ مولانا و شهید مطهری در دوفصلنامه «حکمت معاصر»]</ref>‌ را فطرت می‌گویند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3919313/%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D8%B9%D8%AB%D8%AA-%D8%AF%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C فطرت و بعثت؛ دو عامل مهم در رسیدن به کمال انسانی]</ref>.  
فطرت در لغت از ماده «فطر» یعنی ابتدا و اختراع<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3127850/%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%81%D9%90%D8%B7%D9%92%D8%B1%D9%8E%D8%AA%D9%8E-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%8E%D9%91%D9%87%D9%90-%D8%A7%D9%84%D9%8E%D9%91%D8%AA%D9%90%DB%8C-%D9%81%D9%8E%D8%B7%D9%8E%D8%B1%D9%8E-%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%8E%D9%91%D8%A7%D8%B3%D9%8E-%D8%B9%D9%8E%D9%84%D9%8E%DB%8C%D9%92%D9%87%D9%8E%D8%A7 بیداری فطرت توحیدی انسان‌ها با قرآن/ «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا»]</ref>،  آغاز<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4029310/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86 تبیین جایگاه فطرت در میان فلاسفه مسلمان] </ref>، سرشت یا طبیعت و در اصطلاح به معنای غریزه معنوی هر انسان است، غریزه معنوی در وجود آدمی برای عبور از مرز حیوانیت و رسیدن به کمال انسانی نهاده شده است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3466448/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87 موانع شکوفایی فطرت چیست؟/ تفاوت فطرت و غریزه]</ref>.همچنین  خصائص هر موجود، به ذاتی و اکتسابی تقسیم می‌شود که خصائص ذاتی انسان را که فصل ممیز او از حیوانات است<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4018486/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87%E2%80%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C-%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7-%D9%88-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1 نگاهی به نظریه‌ فطرت در اندیشه‌ مولانا و شهید مطهری در دوفصلنامه «حکمت معاصر»]</ref>‌ را فطرت می‌گویند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3919313/%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%A8%D8%B9%D8%AB%D8%AA-%D8%AF%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C فطرت و بعثت؛ دو عامل مهم در رسیدن به کمال انسانی]</ref>.  


== تعریف خداشناسی فطری ==
== تعریف خداشناسی فطری ==
یکی از معانی فطری بودن خداشناسی آن است که همه‌ انسانها با علم حضوری خدا را می‌یابند و اگر زنگارهای غفلت زدوده شود، وجود او را روشن‌تر از هر چیز دیگر می‌بینند. برخی از مفسران، آیه‌ی «أفِی اللهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّماوَاتِ و الأرضِ » را بیانگر همین مطلب می‌دانند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3355781/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 برهان فطرت در اثبات خدا]</ref>. فطرت در قرآن يكى از مهم‏ترين مباحثى كه در قرآن كريم و در روايات امامان معصوم(ع) بر آن تأكيد شده، مسأله فطرت است<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/2597691/%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- فطرت الهی، اصلی‌ترین و با ارزش‌ترین سرمایه وجودی انسان است]</ref>. «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا ۚ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا ۚ لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ<ref>روم/30</ref>»: پس روى خود را با گرایش تمام به حقّ، به سوى این دین کن، با همان سرشتى که خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرینش خداى تغییرپذیر نیست. این است همان دین پایدار، ولى بیشتر مردم نمی‌دانند». واژه «ناس» در این آیه شریفه نشانگر آن است که فطرت در وجود همه انسان‌ها نهاده شده و ویژه افراد خاصی نیست، همه انسان‌ها خداجو و طالب حق و حقیقت هستند<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3915671/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AC%D9%88-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%89-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89 تبعات دوری از فطرت خداجو چیست / رجوع به فطرت؛ فرمول اصلى زندگى]</ref>.
یکی از معانی فطری بودن خداشناسی آن است که همه‌ انسانها با علم حضوری خدا را می‌یابند و اگر زنگارهای غفلت زدوده شود، وجود او را روشن‌تر از هر چیز دیگر می‌بینند. برخی از مفسران، آیه‌ی «أفِی اللهِ شَکٌّ فَاطِرِ السَّماوَاتِ و الأرضِ» را بیانگر همین مطلب می‌دانند<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3355781/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7 برهان فطرت در اثبات خدا]</ref>. فطرت در قرآن يكى از مهم‏ترين مباحثى كه در قرآن كريم و در روايات امامان معصوم(ع) بر آن تأكيد شده، مسأله فطرت است<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/2597691/%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- فطرت الهی، اصلی‌ترین و با ارزش‌ترین سرمایه وجودی انسان است]</ref>. «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا ۚ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا ۚ لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ<ref>روم/30</ref>»: پس روى خود را با گرایش تمام به حقّ، به سوى این دین کن، با همان سرشتى که خدا مردم را بر آن سرشته است. آفرینش خداى تغییرپذیر نیست. این است همان دین پایدار، ولى بیشتر مردم نمی‌دانند». واژه «ناس» در این آیه شریفه نشانگر آن است که فطرت در وجود همه انسان‌ها نهاده شده و ویژه افراد خاصی نیست، همه انسان‌ها خداجو و طالب حق و حقیقت هستند<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3915671/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AC%D9%88-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%89-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89 تبعات دوری از فطرت خداجو چیست / رجوع به فطرت؛ فرمول اصلى زندگى]</ref>.


علاوه بر این آیه، خداوند در سوره‌های زیادی از قرآن از جمله آیه ۱۱ سوره ذاریات، آیه۲۱ سوره غاشیه، آیه ۵۴ سوره مدثر - آیات تذکر  سوره بقره مانند ۱۳۸، آیه ۲۵ سوره لقمان ، آیه ۱۷۷ سوره آل‌عمران، آیه ۵۳ سوره نحل، آیه ۳۳سوره لقمان وآیه ۶۵ سوره عنکبوت و ...فطرت انسان ها را متذکر شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3466448/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87 موانع شکوفایی فطرت چیست؟/ تفاوت فطرت و غریزه]</ref>
علاوه بر این آیه، خداوند در سوره‌های زیادی از قرآن از جمله آیه ۱۱ سوره ذاریات، آیه۲۱ سوره غاشیه، آیه ۵۴ سوره مدثر - آیات تذکر  سوره بقره مانند ۱۳۸، آیه ۲۵ سوره لقمان ، آیه ۱۷۷ سوره آل‌عمران، آیه ۵۳ سوره نحل، آیه ۳۳سوره لقمان وآیه ۶۵ سوره عنکبوت و ...فطرت انسان ها را متذکر شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3466448/%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B9-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%88-%D8%BA%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87 موانع شکوفایی فطرت چیست؟/ تفاوت فطرت و غریزه]</ref>
خط ۲۲: خط ۲۲:


== عواقب دوری از فطرت ==
== عواقب دوری از فطرت ==
دوری از فطرت اصیل خداجو سبب یأس و سرخوردگی در انسان می‌شود.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3915671/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AC%D9%88-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%89-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89<nowiki> تبعات دوری از فطرت خداجو چیست / رجوع به فطرت؛ فرمول اصلى زندگى ]</nowiki></ref>  
دوری از فطرت اصیل خداجو سبب یأس و سرخوردگی در انسان می‌شود.<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/3915671/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AC%D9%88-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%B9-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B7%D8%B1%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%89-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89 تبعات دوری از فطرت خداجو چیست / رجوع به فطرت؛ فرمول اصلى زندگى] </ref>  


== منابع ==
== منابع ==
ویراستار
۳٬۳۸۸

ویرایش