عادت: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''عادت؛''' رفتار تکرار شونده ای که به صورت ناخودآگاه صورت می گذیرد. به تعبیر دیگر عادت، عملی است که بر اثر تجربه کسب، و به طور منظم و خودکار صورت می‌گیرد. این عادات گاهی مثبت و مفید هستند و گاهی منفی و مضر. از آنجایی که عادات آثار زیادی در زندگی فر...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
=== تعریف لغوی عادت === | === تعریف لغوی عادت === | ||
عادت در لغت به معنای خلق، خوی، الفت، انس، آیین، رسم، سنت، روش، سرشت، منش، و شیوه است.<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA/ | عادت در لغت به معنای خلق، خوی، الفت، انس، آیین، رسم، سنت، روش، سرشت، منش، و شیوه است.<ref>[https://abadis.ir/fatofa/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA/ دانشنامه آزاد فارسی] . </ref> | ||
=== تعریف اصطلاحی عادت === | === تعریف اصطلاحی عادت === | ||
نسخهٔ ۸ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۳
عادت؛ رفتار تکرار شونده ای که به صورت ناخودآگاه صورت می گذیرد. به تعبیر دیگر عادت، عملی است که بر اثر تجربه کسب، و به طور منظم و خودکار صورت می‌گیرد. این عادات گاهی مثبت و مفید هستند و گاهی منفی و مضر. از آنجایی که عادات آثار زیادی در زندگی فردی و اجتماعی انسان به همراه دارد، باید با کسب علم و آگاهی با آن مواجه شد.
تعریف
تعریف لغوی عادت
عادت در لغت به معنای خلق، خوی، الفت، انس، آیین، رسم، سنت، روش، سرشت، منش، و شیوه است.[۱]
تعریف اصطلاحی عادت
عادت (Habit) هدایت خودکار رفتارهایی از هر فرد است که با حداقل زحمت انجام می‌دهد.[۲] عادت، عبارت است از یک کیفیت راسخ در نفس یا هیأت مکتسبه که به صاحب خود امکان می‌دهد بعضی افعال را به سهولت انجام دهد یا اثر بعضی عوامل خارجی را به آسانی تحمل کند. این کیفیت اگر زودگذر باشد حالت، و اگر با سختی زایل شود ملکه نامیده می‌شود.[۳]
انواع عادت
عادت فطری نیست بلکه هر فردی به واسطه لزوم انطباق با محیط و تعقیب اغراض خود آن را تحصیل می‌کند و آن دو گونه است: خوب و بد[۴] عادت هدفمند بوده و با فعل گزاف، قصد ضروری، و فعل باطل تفاوت دارد.[۵]
علت توجه روان شناسان به عادات
عادات، از اجزاءِ اساسی یادگیری‌اند، عادت از جمله عوامل سازنده رفتار و شخصیت انسان است و به همین علت مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است[۶]
عوامل موثر در شکل گیری عادات
عادات ممکن است به صورت واکنش در مقابل رویدادی مهم، شروع و در موقعیت‌های دیگر، با ایجاد دوبارۀ برخی نشانه‌ها یا محرک‌های رخداد اولیه، ادامه یابد. عادت متأثر از رویدادهای ایجادکنندۀ رفتار و نیز پاداش یا تنبیه متعاقب آن است.[۷] با توجه به تعریف عادت، منشاهای گوناگونی وجود دارد که گاه در رفع یک نیاز عمومی و عنوان پدیده‌ای نو و گاهی در عوامل طبیعی و اقلیمی و گاه دیگر در هوی و هوس و... نمود می‌یابد.[۸] خانواده و مدرسه عامل عادت فرزندان به مطالعه کتاب می تواند باشد.[۹]
جایگاه عادت در نظام تربیتی غربی و اسلامی
نظام تربیت غربی بر اساس ایجاد عادت و پرورش فردی که کمترین میزان شجاعت، تفکر و تعقل را داراست پایه ریزی شده است. در مقابل، مکتب تربیتی اسلام با شکل دادن و شرطی کردن بدون تفکر مخالف است و همان‌طور که در روایت هم آمده است، بهترین عبادت غلبه بر عادت است، زیرا در عادت‌ها بهره‌ای از اهداف اخلاقی و تفکر و حتی تشخیص اهم و مهم وجود ندارد.[۱۰] لذا برخی تأکید می‌کنند که اگر عبادت ما تبديل به عادت شود به تدريج آثارش كم می‌شود و از بين می‌رود[۱۱] در عین حال ضروری است که خانواده، مدرسه و جامعه باید فرزندان را به برخی از امور تربیتی و اعتقادی عادت دهند.[۱۲] از جمله؛ باید شنیدن قرآن را به عادت تبدیل کنیم[۱۳] و اینکه پرداخت زکات به یک باور و عادت تبدیل شود.[۱۴]
رابطه عادات و اعتقادات
برخی معتقدند؛ بسياری از مراسم های مذهبی بر اساس يك الگوی صحيح شكل گرفته و آن تبديل اعتقادات به عادت است، که در طول مدت زمان بسيار طولانی و در گذر نسل‌ها ايجاد می‌شود. اما گاهی اين نمودار شكل وارونه به خود می‌گيرد، یعنی عادت‌های افراد به اعتقادات آن‌ها تبديل می‌شود و اين همان مسير نادرستی است كه در جريان تحولات اجتماعی ايجاد شده و رفتارهای عقيدتی مردم را در جامعه دچار تغييرات غلط می‌كند.[۱۵]
آثار عادت در زندگی انسان
در ميان نيروهاى حاكم بر وجود انسان شايد هيچ نيرويى به اندازه عادت قوى نيست. عادات، عقل انسان را تحت تأثير قرارداده، و براى توجيه رفتارش به‌کار می‌گیرد.[۱۶] عادت به گناه و توجيه گناه، دليل رشد بسياری از ناهنجاری‌هاست.[۱۷] چنین عاداتی در کاهش ایمان بسیار موثر بوده [۱۸] و موجب سلب اختیار انسان می شود.[۱۹] عادت به دنیا، سبب ناخوشایند شدن مرگ برای افراد می تواند شود.[۲۰]
منابع
ارجاعات
- ↑ دانشنامه آزاد فارسی .
- ↑ . ویکی پدیا
- ↑ . ویکی فقه ، دانشنامه آزاد فارسی، دانشنامه پژوهه
- ↑ . دانشنامه آزاد فارسی ، ویکی پرسش، راهکارهای درمانی برای کسانی که به قسم خوردن عادت کرده اند/ این ترک عادت، موجب مرض نمی‌شود
- ↑ . دانشنامه پژوهه
- ↑ . دانشنامه آزاد فارسی، عادت، تربیت و وراثت؛ از عوامل رفتار و شخصیت‌سازی انسان‌ها
- ↑ . دانشنامه آزاد فارسی
- ↑ . دانشنامه حوزه
- ↑ . مطالعه و کتابخوانی عادت رفتارگونه ایرانی‌ها نیست ، نظام آموزشی کشور عادت به مطالعه را ایجاد نمی‌کند ، عادت به کتابخوانی قبل از مدرسه از خانه‌ها شروع شود ، پایه‌های عادت به مطالعه در خانه شکل می‌گیرد
- ↑ . ایجاد عادت و پرورش فردی اساس نظام تربیت غربی است
- ↑ . عبادت به عادت تبديل نشود/ ضرورت استفاده از تكنولوژی روز برای تبليغ دين ، قرآن به سر گرفتن نباید تبدیل به عادت شود ، آفت زيارت، تبديل شدن آن به يك عادت است ، نگذاريم باورهای دينی مردم به عادت تبديل شود
- ↑ . عادت دادن فرزندان به راستگويی در تربيت قرآنی كودكان نقش موثری دارد ، خانواده‌ها فرزندان را به نماز عادت دهند
- ↑ . قرآن کریم کتاب زنده‌هاست/ شنیدن قرآن را به عادت تبدیل کنیم ، والدین فرزندان خود را به دنبال کردن فعالیت‌های مذهبی عادت دهند
- ↑ . زکات به یک باور و عادت تبدیل شود
- ↑ . حركت از سمت عادت به‌سوی اعتقادات، حلقه گمشده آسيب‌شناسی عزاداری‌هاست
- ↑ . نقش پنهان و منفی نیروی عادت در رفتار انسان‌ها
- ↑ . عادت به گناه و توجيه آن دليل رشد ناهنجاری‌های اجتماعی است ، عادت به دروغگويی در كودكان زمينه‌ساز انحرافات اخلاقی است
- ↑ . تأثیر رفتار غلط برخی دینداران تا نقش عادت به گناه در کاهش ایمان
- ↑ . اگر انسان به گناه عادت کرد دیگر اختیاری از خود ندارد
- ↑ . عادت به دنیا مرگ را برای ما ناخوشایند کرده است ، سبک مصرف بیگانه‌گزینانه به مثابه عادت فرهنگی