نفاق: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ آوریل ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - ' های ' به '‌های '
جز (جایگزینی متن - ' ها ' به '‌ها ')
جز (جایگزینی متن - ' های ' به '‌های ')
خط ۲۲: خط ۲۲:
نفاق و دورويی مانند ساير صفات نفسانی مراتب و درجات مختلفی دارد. در اسلام نفاق مساله‌ای مقول به تشكيك است كه نازل‌ترين درجات آن همواره با ايمان ضعيف است و می‌توان آن‌را نفاق اخلاقی ناميد و درجات بالای آن كفر و شرك است كه می‌توان آن‌را نفاق اعتقادی ناميد. خداوند در آيه ۸ و ۹ سوره بقره در مورد نفاق و دوروئی می‌فرمايد: وَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ؛ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا یَشْعُرُون؛ «و برخى از مردم مى‏گويند ما به خدا و روز بازپسين ايمان آورده‏ايم ولى گروندگان [راستين] نيستند با خدا و مؤمنان نيرنگ مى‏بازند ولى جز بر خويشتن نيرنگ نمی‌زنند و نمی‌فهمند».<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2182437/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%8A%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C نفاق؛ جلوه‌ای از بيماری و اضطراب درونی]</ref>
نفاق و دورويی مانند ساير صفات نفسانی مراتب و درجات مختلفی دارد. در اسلام نفاق مساله‌ای مقول به تشكيك است كه نازل‌ترين درجات آن همواره با ايمان ضعيف است و می‌توان آن‌را نفاق اخلاقی ناميد و درجات بالای آن كفر و شرك است كه می‌توان آن‌را نفاق اعتقادی ناميد. خداوند در آيه ۸ و ۹ سوره بقره در مورد نفاق و دوروئی می‌فرمايد: وَمِنَ النَّاسِ مَن یَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ؛ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا یَشْعُرُون؛ «و برخى از مردم مى‏گويند ما به خدا و روز بازپسين ايمان آورده‏ايم ولى گروندگان [راستين] نيستند با خدا و مؤمنان نيرنگ مى‏بازند ولى جز بر خويشتن نيرنگ نمی‌زنند و نمی‌فهمند».<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2182437/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%8A%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B6%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C نفاق؛ جلوه‌ای از بيماری و اضطراب درونی]</ref>


== علل و ریشه های نفاق ==
== علل و ریشه‌های نفاق ==
نظرات متعددی در مورد ریشه های نفاق اظهار شده است. برخی از علل نفاق از منظر اندیشمندان اسلامی ریشه در موارد زیر دارد: ضعف ایمان،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> ضعف معرفت به خدا، معاد و پیامبر، <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3967414/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 آیت‌الله رمضانی: جریان نفاق تهدیدی جدی برای جامعه است/ ویژگی‌های منافقان در قرآن]</ref>ضعف نفس،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3895814/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B1%D8%B0%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آسیب‌های اجتماعی نفاق از دیدگاه امام موسی صدر / نفاق مجمع رذائل است]</ref> عدم استحکام بنیادهای اعتقادی،<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3885599/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF در نشست «سیره حضرت رسول اکرم(ص) در مواجهه با نفاق و منافقان» بررسی شد؛ شیوه برخورد با نفاق در قرآن و سیره / ائمه(ع) انعکاس وجودی شخصیت پیغمبر(ص) هستند]</ref> بدفهمی و جاهلیت نسبت به آموزه‌های قرآنی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3388917/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق]</ref> ترس از شمشير حكومت و یا طمع به مقامات حكومتی باعث می‌شود افرادی که ايمان ندارند تظاهر به ايمان و دين ‌كنند،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/2179130/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%83%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%E2%80%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA راهكار شناخت جريان نفاق، الگو قرار دادن سيره حضر‌ت‌زهرا(س) است]</ref> جبران آرزوهای سرکوب شده،  سودجویی، ترس، فرصت‌طلبی، دوری از تلاوت قرآن و اهل‌بیت(ع)،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> ایمان آوردن ظاهری به خدا (به ظاهر مسلمان بودن) تنها به جهت همرنگ شدن با جامعه،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3320610/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فیضیان: تقویت ایمان و روحیه شجاعت، بهترین راهکار پیشگیری از ایجاد نفاق است]</ref>  منفعت طلبی و مصلحت‌پرستی.<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3596357/%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA منفعت‌طلبی و مصلحت‌پرستی، زمینه‌ساز نفاق است]</ref>
نظرات متعددی در مورد ریشه‌های نفاق اظهار شده است. برخی از علل نفاق از منظر اندیشمندان اسلامی ریشه در موارد زیر دارد: ضعف ایمان،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> ضعف معرفت به خدا، معاد و پیامبر، <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3967414/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 آیت‌الله رمضانی: جریان نفاق تهدیدی جدی برای جامعه است/ ویژگی‌های منافقان در قرآن]</ref>ضعف نفس،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3895814/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B1%D8%B0%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آسیب‌های اجتماعی نفاق از دیدگاه امام موسی صدر / نفاق مجمع رذائل است]</ref> عدم استحکام بنیادهای اعتقادی،<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3885599/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF در نشست «سیره حضرت رسول اکرم(ص) در مواجهه با نفاق و منافقان» بررسی شد؛ شیوه برخورد با نفاق در قرآن و سیره / ائمه(ع) انعکاس وجودی شخصیت پیغمبر(ص) هستند]</ref> بدفهمی و جاهلیت نسبت به آموزه‌های قرآنی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3388917/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق]</ref> ترس از شمشير حكومت و یا طمع به مقامات حكومتی باعث می‌شود افرادی که ايمان ندارند تظاهر به ايمان و دين ‌كنند،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/2179130/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%83%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%E2%80%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA راهكار شناخت جريان نفاق، الگو قرار دادن سيره حضر‌ت‌زهرا(س) است]</ref> جبران آرزوهای سرکوب شده،  سودجویی، ترس، فرصت‌طلبی، دوری از تلاوت قرآن و اهل‌بیت(ع)،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> ایمان آوردن ظاهری به خدا (به ظاهر مسلمان بودن) تنها به جهت همرنگ شدن با جامعه،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3320610/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فیضیان: تقویت ایمان و روحیه شجاعت، بهترین راهکار پیشگیری از ایجاد نفاق است]</ref>  منفعت طلبی و مصلحت‌پرستی.<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3596357/%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA منفعت‌طلبی و مصلحت‌پرستی، زمینه‌ساز نفاق است]</ref>


== آسیب‌ها و پیامدهای نفاق ==
== آسیب‌ها و پیامدهای نفاق ==
نفاق به معنى دورويى و مخالف بودن ظاهر با باطن است و به همین دلیل، منافقان در آیات و روایت، پست‌تر از کفار شمرده شده‌اند، چون در لباس دوست ظاهر می‌شوند، اما از پشت خنجر می‌زنند و در نتیجه، خطر آنان برای اسلام و جامعه انسانی، به مراتب بیشتر از کفر است<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3934379/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D9%87%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%A9%D9%81%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%A8-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF کنار هم قرار گرفتن ایمان و کفر، موجب شکل‌گیری نفاق می‌شود]</ref> چون مردم نسبت کفار تکلیفشان مشخص است.<ref>[https://kerman.iqna.ir/fa/news/3618258/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%88%D8%A8-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF جعفری: نفاق از بدترین صفات محسوب می‌شود]</ref>
نفاق به معنى دورويى و مخالف بودن ظاهر با باطن است و به همین دلیل، منافقان در آیات و روایت، پست‌تر از کفار شمرده شده‌اند، چون در لباس دوست ظاهر می‌شوند، اما از پشت خنجر می‌زنند و در نتیجه، خطر آنان برای اسلام و جامعه انسانی، به مراتب بیشتر از کفر است<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3934379/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1-%D9%87%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%DA%A9%D9%81%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%A8-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF کنار هم قرار گرفتن ایمان و کفر، موجب شکل‌گیری نفاق می‌شود]</ref> چون مردم نسبت کفار تکلیفشان مشخص است.<ref>[https://kerman.iqna.ir/fa/news/3618258/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%88%D8%A8-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF جعفری: نفاق از بدترین صفات محسوب می‌شود]</ref>


از جمله آسیب هایی که از ناحیه نفاق متوجه جامعه اسلامی و افراد می شود می توان به این موارد اشاره کرد: نشناختن حق،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2415034/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعی سوء‌استفاده از يك استعداد انسانی است]</ref> دو لایه شدن شخصیت انسان،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3542825/%D8%A7%D9%87%D9%84-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%DA%86%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> شکل گیری بستر تحجر،<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3480210/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0-%D8%AA%D8%AD%D8%AC%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85 آیت‌الله اراکی ابراز کرد: نفاق، بستر نفوذ، تحجر، تشیع انگلیسی و اسلام آمریکایی است/ ضرورت شناخت این علائم]</ref>افساد، سفاهت و استهزا،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3895814/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B1%D8%B0%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آسیب‌های اجتماعی نفاق از دیدگاه امام موسی صدر / نفاق مجمع رذائل است]</ref>زمينه‌سازی بسياری از گناهان از جمله فتنه‌انگيزی، غيبت و مردم‌‌آزاری،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2344254/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%88%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- نفاق عامل ويرانی تمدن‌های بزرگ بشريت است]</ref> ایجاد زمینه تفرقه افکنی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> ریاکاری، انحصارطلبی،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2415034/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعی سوء‌استفاده از يك استعداد انسانی است]</ref> عافیت طلبی،<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3885599/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF در نشست «سیره حضرت رسول اکرم(ص) در مواجهه با نفاق و منافقان» بررسی شد؛ شیوه برخورد با نفاق در قرآن و سیره / ائمه(ع) انعکاس وجودی شخصیت پیغمبر(ص) هستند]</ref> دنیاگرایی و دنیاپرستی، ترس و اضطراب،<ref> یحْسَبُونَ کلَّ صَیحَةٍ عَلَیهِمْ؛ «هر فریادی از هر جا بلند شود بر ضد خود می‌پندارند» (منافقون/4)</ref>  سستی در جهاد و امتناع از انفاق مالی، <ref> وَ یقْبِضُونَ أَیدِیهُمْ؛ «و دست‌های خود را از انفاق فرو می‌بندند» (توبه/67)</ref>.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3967414/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 آیت‌الله رمضانی: جریان نفاق تهدیدی جدی برای جامعه است / ویژگی‌های منافقان در قرآن]</ref> قبول گزینشی احکام در راستای خواسته های فردی،.<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3480210/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0-%D8%AA%D8%AD%D8%AC%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85 آیت‌الله اراکی ابراز کرد: نفاق، بستر نفوذ، تحجر، تشیع انگلیسی و اسلام آمریکایی است/ ضرورت شناخت این علائم]</ref> سستی در انجام واجبات دینی، <ref>آیات ۵۲ سوره توبه و ۹۴ سوره نساء.</ref>.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3551632/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق و دورویی، مهم‌ترین آسیب اجتماعی است]</ref> رفتار با مردم بر اساس منافع شخصی،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/1445563/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA حجت‌الاسلام عابدینی: رفتار با مردم بر اساس منافع شخصی نشانه نفاق است]</ref>  دوستی با کفار،<ref> لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ؛ «سرهای خود را (از روی استهزا و کبر و غرور) تکان می‌دهند» (منافقون/5)</ref> عدم پایبندی به تعهدات،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> تلاش برای ضربه زدن به انسان و سوق دادن جامعه بشری به سوی پرتگاه‌های اخلاقی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است-  محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق- آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> حیله گری و فتنه انگیزی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325665/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%AF صدرنیا: تفاوت مصلحت‌اندیشی با رفتارهای نفاق آمیز برای جوانان تبیین شود]</ref>  دروغگویى،<ref> وَ اللَّهُ یشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِینَ لَکاذِبُونَ؛ «خداوند شهادت می‌دهد که منافقان دروغگو هستند» (منافقون/1)</ref>.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2514611/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%89-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعى دروغ عملى و اعتقادى است]</ref> خیانت در امانت،<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/2621993/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA رئیس نهاد نماینده ولی فقیه در استان فارس اظهار کرد: نفاق؛ عامل اصلی انحراف انقلاب پیامبر(ص)/ مهم‌ترین امانت الهی، ولی خداست]</ref> تقدم رضایت مردم بر رضایت الهی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325357/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA صدرنیا: تقدم رضایت مردم بر رضایت خداوند از شاخصه‌های نفاق است]</ref> غرور و تعصبات منفی و بحران معنا، دنبال روی جبهه کفر و شرک<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3542825/%D8%A7%D9%87%D9%84-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%DA%86%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> و ارتباط با دشمنان خدا و جستجوی عزت نزد دشمنان خداوند.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3551632/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق و دورویی، مهم‌ترین آسیب اجتماعی است]</ref>
از جمله آسیب هایی که از ناحیه نفاق متوجه جامعه اسلامی و افراد می شود می توان به این موارد اشاره کرد: نشناختن حق،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2415034/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعی سوء‌استفاده از يك استعداد انسانی است]</ref> دو لایه شدن شخصیت انسان،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3542825/%D8%A7%D9%87%D9%84-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%DA%86%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> شکل گیری بستر تحجر،<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3480210/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0-%D8%AA%D8%AD%D8%AC%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85 آیت‌الله اراکی ابراز کرد: نفاق، بستر نفوذ، تحجر، تشیع انگلیسی و اسلام آمریکایی است/ ضرورت شناخت این علائم]</ref>افساد، سفاهت و استهزا،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3895814/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B1%D8%B0%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آسیب‌های اجتماعی نفاق از دیدگاه امام موسی صدر / نفاق مجمع رذائل است]</ref>زمينه‌سازی بسياری از گناهان از جمله فتنه‌انگيزی، غيبت و مردم‌‌آزاری،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2344254/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%88%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- نفاق عامل ويرانی تمدن‌های بزرگ بشريت است]</ref> ایجاد زمینه تفرقه افکنی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> ریاکاری، انحصارطلبی،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2415034/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعی سوء‌استفاده از يك استعداد انسانی است]</ref> عافیت طلبی،<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3885599/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF در نشست «سیره حضرت رسول اکرم(ص) در مواجهه با نفاق و منافقان» بررسی شد؛ شیوه برخورد با نفاق در قرآن و سیره / ائمه(ع) انعکاس وجودی شخصیت پیغمبر(ص) هستند]</ref> دنیاگرایی و دنیاپرستی، ترس و اضطراب،<ref> یحْسَبُونَ کلَّ صَیحَةٍ عَلَیهِمْ؛ «هر فریادی از هر جا بلند شود بر ضد خود می‌پندارند» (منافقون/4)</ref>  سستی در جهاد و امتناع از انفاق مالی، <ref> وَ یقْبِضُونَ أَیدِیهُمْ؛ «و دست‌های خود را از انفاق فرو می‌بندند» (توبه/67)</ref>.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3967414/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 آیت‌الله رمضانی: جریان نفاق تهدیدی جدی برای جامعه است / ویژگی‌های منافقان در قرآن]</ref> قبول گزینشی احکام در راستای خواسته‌های فردی،.<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3480210/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0-%D8%AA%D8%AD%D8%AC%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85 آیت‌الله اراکی ابراز کرد: نفاق، بستر نفوذ، تحجر، تشیع انگلیسی و اسلام آمریکایی است/ ضرورت شناخت این علائم]</ref> سستی در انجام واجبات دینی، <ref>آیات ۵۲ سوره توبه و ۹۴ سوره نساء.</ref>.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3551632/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق و دورویی، مهم‌ترین آسیب اجتماعی است]</ref> رفتار با مردم بر اساس منافع شخصی،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/1445563/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B9-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA حجت‌الاسلام عابدینی: رفتار با مردم بر اساس منافع شخصی نشانه نفاق است]</ref>  دوستی با کفار،<ref> لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ؛ «سرهای خود را (از روی استهزا و کبر و غرور) تکان می‌دهند» (منافقون/5)</ref> عدم پایبندی به تعهدات،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> تلاش برای ضربه زدن به انسان و سوق دادن جامعه بشری به سوی پرتگاه‌های اخلاقی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است-  محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق- آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> حیله گری و فتنه انگیزی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325665/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%AF صدرنیا: تفاوت مصلحت‌اندیشی با رفتارهای نفاق آمیز برای جوانان تبیین شود]</ref>  دروغگویى،<ref> وَ اللَّهُ یشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِینَ لَکاذِبُونَ؛ «خداوند شهادت می‌دهد که منافقان دروغگو هستند» (منافقون/1)</ref>.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2514611/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%89-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعى دروغ عملى و اعتقادى است]</ref> خیانت در امانت،<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/2621993/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C-%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA رئیس نهاد نماینده ولی فقیه در استان فارس اظهار کرد: نفاق؛ عامل اصلی انحراف انقلاب پیامبر(ص)/ مهم‌ترین امانت الهی، ولی خداست]</ref> تقدم رضایت مردم بر رضایت الهی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325357/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA صدرنیا: تقدم رضایت مردم بر رضایت خداوند از شاخصه‌های نفاق است]</ref> غرور و تعصبات منفی و بحران معنا، دنبال روی جبهه کفر و شرک<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3542825/%D8%A7%D9%87%D9%84-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84-%DA%86%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF آیت‌الله صفایی بوشهری: اهل نفاق در امورات اقتصادی به دنبال چپاول ثروت‌ها هستند]</ref> و ارتباط با دشمنان خدا و جستجوی عزت نزد دشمنان خداوند.<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/3551632/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%88-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق و دورویی، مهم‌ترین آسیب اجتماعی است]</ref>


== راهکاری های مبارزه با نفاق ==
== راهکاری‌های مبارزه با نفاق ==
با توجه به آسیب‌ها و پیامدهایی که به سبب وجود جریان نفاق گریبان‌گیر جامعه مسلمانان می شود ضروری است اقداماتی را به جهت برون رفت و مبارزه با این پدیده انجام داد. از جمله اقدامات و راهکارها عبارتند از: ایجاد شرایط رشد در جامعه و افزایش سطح فهم‌ها،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3320755/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86 حجت الاسلام میرامینی تصریح کرد: نفاق؛ بزرگترین فتنه/ کشف انگیزه روانی افراد؛ رسواگر چهره منافقان]</ref> تقویت انگیزه‌های درونی،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/1417692/%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%B8%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF اصرار بر حفظ ظواهر، نفاق را در جامعه پدید می‌آورد]</ref> معرفت بخشی به جامعه،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3388917/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق]</ref> تقویت روحیه شجاعت در افراد، پرورش قوای فکری، پرهیز از ریاکاری و نترساندن افراد از راستگویی(حتی در مسائلی که به ضرر ماست) و تقویت ایمان باطنی،.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3320610/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فیضیان: تقویت ایمان و روحیه شجاعت، بهترین راهکار پیشگیری از ایجاد نفاق است]</ref> ولایت پذیری،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2344254/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%88%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- نفاق عامل ويرانی تمدن‌های بزرگ بشريت است]</ref> عبرت‌آموزی از جایگاه دنیوی و اخروی منافقان،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> بصیرت افزایی رسانه‌ها در این حوزه.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325665/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%AF صدرنیا: تفاوت مصلحت‌اندیشی با رفتارهای نفاق آمیز برای جوانان تبیین شود]</ref>
با توجه به آسیب‌ها و پیامدهایی که به سبب وجود جریان نفاق گریبان‌گیر جامعه مسلمانان می شود ضروری است اقداماتی را به جهت برون رفت و مبارزه با این پدیده انجام داد. از جمله اقدامات و راهکارها عبارتند از: ایجاد شرایط رشد در جامعه و افزایش سطح فهم‌ها،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3320755/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%AA%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86 حجت الاسلام میرامینی تصریح کرد: نفاق؛ بزرگترین فتنه/ کشف انگیزه روانی افراد؛ رسواگر چهره منافقان]</ref> تقویت انگیزه‌های درونی،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/1417692/%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%D9%81%D8%B8-%D8%B8%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF اصرار بر حفظ ظواهر، نفاق را در جامعه پدید می‌آورد]</ref> معرفت بخشی به جامعه،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3388917/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق]</ref> تقویت روحیه شجاعت در افراد، پرورش قوای فکری، پرهیز از ریاکاری و نترساندن افراد از راستگویی(حتی در مسائلی که به ضرر ماست) و تقویت ایمان باطنی،.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3320610/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فیضیان: تقویت ایمان و روحیه شجاعت، بهترین راهکار پیشگیری از ایجاد نفاق است]</ref> ولایت پذیری،<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2344254/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%88%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA- نفاق عامل ويرانی تمدن‌های بزرگ بشريت است]</ref> عبرت‌آموزی از جایگاه دنیوی و اخروی منافقان،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> بصیرت افزایی رسانه‌ها در این حوزه.<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3325665/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%B4%D9%88%D8%AF صدرنیا: تفاوت مصلحت‌اندیشی با رفتارهای نفاق آمیز برای جوانان تبیین شود]</ref>


۴٬۸۳۱

ویرایش