آل فرعون

آل فرعون؛ قوم، خویشاوند و لشکریان فرعون.

معرفی

آل فرعون گروهی از خویشاوندان، پیروان و لشکریان فرعون می باشند. تمامی موارد اشاره به این گروه در قرآن منفی است. ایشان گروهی بودند که آیات خدا را انکار می‌کردند، بنی‌اسرائیل را شکنجه و آزار می‌دادند تا اینکه سرانجام در زمان حضرت موسی(ع) خداوند ایشان را به کیفر اعمال و گناهانشان در دریا غرق ساخت.

موارد ذکر آل فرعون در قرآن

آل‌فرعون 13 بار در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است. در یک مورد از مأموریت موسی علیه السلام به سوی آنان و در موارد دیگر از کفر، تکذیب، شکنجه‌گری و در نهایت عذاب آنان در دنیا، برزخ و آخرت سخن رفته است. با توجه به گوناگونی معانی آل، مفسران در گستره شمول آل‌فرعون بر یک رأی نیستند؛ ولی با توجه به کارکرد این واژه گویا مقصود نزدیکان، پیروان و هم‌فکران وی باشند؛ چنان‌که قارون از بنی‌اسرائیل [= قوم موسی] است (سوره قصص/28، 76) و در ردیف فرعون، هامان و در حقیقت آل‌فرعون قرار گرفته (سوره عنکبوت/29، 39؛ سوره غافر/40، 24) و همسر فرعون، از آل او به شمار نرفته؛ بلکه مَثَل اهل ایمان معرفی شده است. (سوره تحریم/66‌، 11)

قرآن از کسانی که بر گِرد فرعون، کارگزار و هم رأی وی بوده‌اند، با تعابیر قوم 27 بار، ملا 13 بار، رکن یک بار، جُند و جنود 6 بار یاد کرده که با آل‌فرعون، تقارب مفهومی و مصداقی دارند؛ به طور مثال، انطباق قوم فرعون بر آل‌فرعون، با کنار هم نهادن آیاتی نظیر «یَقدُمُ قَومَهُ یَومَ‌القِیمَة...». (سوره هود/11، 98) و «و‌أَغرَقنا ءَالَ فِرعَون...» (سوره بقره/2، 50) بدست می‌آید؛ چنان‌که قرآن کشتار پسران بنی‌اسرائیل و ستم به آنان را گاهی به فرعون (سوره قصص/28، 4)، گاهی به آل‌ فرعون (سوره بقره/2، 49) و گاه به قوم فرعون (سوره اعراف/7، 127) نسبت داده و ارسال موسی را به سوی فرعون و قوم وی (سوره نمل/27، 12) فرعون و ملأ (سوره اعراف/7، 103) و آل‌فرعون (سوره قمر/54‌، 41) دانسته است.

در تورات نیز از اطرافیان و کارگزاران فرعون و ستم آن‌ها بر بنی‌اسرائیل و نیز از نزول عذاب و نابودی آنان در رود نیل سخن رفته است.

منابع

ایکنا

دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی