ساده زیستی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''ساده زیستی'''؛ به معنای داشتن زندگی ساده و بی پیرایه است که مردم به دور از تجملات و اسراف زندگی میکنند. اینگونه زندگی مورد تأکید قرآن است و پیامبر(ص) نیز به عنوان الگوی زندگی ساده معرفی شده اند. علاوه بر این، سفارش به ساده زیستی به همه افراد از ج...» ایجاد کرد) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۱۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۳
ساده زیستی؛ به معنای داشتن زندگی ساده و بی پیرایه است که مردم به دور از تجملات و اسراف زندگی میکنند. اینگونه زندگی مورد تأکید قرآن است و پیامبر(ص) نیز به عنوان الگوی زندگی ساده معرفی شده اند. علاوه بر این، سفارش به ساده زیستی به همه افراد از جمله همسران پیامبر(ص) شده است. این گونه روش زندگی با قناعت، عدم اسراف، نبود تبذیر شکل میگیردکه در نتیجه چنین زندگی، زهد و تقوا شکل می گیرد.
ساده زیستی در اصطلاح
ساده زیستی به معنای رهایی از تجملات و تشریفات زایدِ زندگی و بی‌پیرایه بودن است که مقابل آن، تجمل‌گرایی و رفاه‌زدگی میباشد. درواقع، ساده زیستی به معنای اکتفا به حداقل ها کردن و نفی آن نیازهایی است که طبیعی و ضروری نیست. برخی نیازها در طول زندگی به وسیله خود انسان یا عوامل تاریخی و اجتماعی بر او تحمیل می شود. ساده زيستی با مفهوم زهد و بی رغبتی، ارتباط تنگاتنگی دارد.[۱] ضمن اینکه به وسیله همین سادگی استکه می توان به عدم دلبستگی به مظاهر دنیا و زهد[۲] دست یافت. هدف از سفارش به ساده‌زیستی، همدردی و شرکت عملی در غم مستمندان، ایثار و مقدّم داشتن دیگران بر خود است.[۳] البته، ساده زیستی به معناى انزوا، گوشه نشینى، ترک دنیا و فرار از مسئولیت و تعهدات اجتماعى و انسانى و عدم استفاده و بهره بردارى از نعمت‌هاى دنیا نیست؛ بلكه منظور از آن این است كه انسان، با استفاده درست و منطقى از نعمت‌هاى مادى، آن را وسیله و ابزارى براى رفع نیازهاى آدمى بداند و با توجه به دستورات شرع مقدس، در تهیه غذا، لباس، لوازم زندگى، نشست و برخاست با دیگران، حضور در صحنه‌هاى سیاسى و اجتماعى و بر پایى محافل و مجالس، حد اعتدال را رعایت نموده، از نعمت‌هاى دنیا به قدر ضرورت و رفع نیاز، استفاده كرده و از اسراف و ریخت و پاشهاى بى مورد، خوددارى نماید .[۴]
عوامل ساده زیستی در قرآن
ساده‌زیستی در قرآن به نوعی از زندگی ساده گفته میشود که در اثر عواملی همانند قناعت[۵]می شود. قناعت[۶] سبب می شود که زندگی به خوبی پیش برود و انسان برای دارایی های خود شکر به جا آورد و نعمت های خداوند بر وی افزوده شود. عامل دیگر، اسراف نکردن[۷] و دوری از زندگی تبذیری[۸] است و به جای زندگی مسرفانه باید تعدیل در ثروت کرد وآن را به نیازمندان و مستمندان ارائه کرد و از فقر و سست کردن پایههای اقتصادی خانواده و جامعه جلوگیری به عمل آورد.[۹] تنها در این صورت است که کمک به دیگران و فضیلتهایی همانند ایثار[۱۰] در جامعه رواج پیدا میکند. در حقیقت، تجمل‌گرایی و توجه بیشتر به مادیات در جامعه[۱۱] سبب میشود تا بسیاری از مردم از باورهای اسلامی مربوط به ساده زیستی فاصله بگیرند.[۱۲]
نمونه این ساده زیستی در قرآن، پیامبر(ص)[۱۳] است که به عنوان پدر خانواده در عین استطاعت مالی فراوان، ساده و به دور از تجملات زندگی کرد و به عنوان رهبر جامعه اسلامی[۱۴] با وجود دارا بودن امکانات زندگی و داشتن ثروت، دنیا گرایی و تجمل گرایی را در پی نگرفته است؛ چرا که پیامبر(ص) به عنوان رهبر جامعه، جایگاه و منزلت خود را با بدست آوردن دل مردم و ساده زیستی کسب کرد. پیامبر(ص) با ساده زیستی خود توانست درد جامعه فقیر را احساس کند و کمبودهای طبقه ضعیف را برطرف نماید. آیات قرآن نیز گویای این مطلب است که پیامبر اکرم[۱۵] (ص) با آن همه غنائم جنگی که به دست آورده بود، به فکر توسعه زندگی نبوده و هر کدام از زنان پیامبر[۱۶] که خواستار امکانات رفاهی بودند، با آنان مخالفت کرده و حجت را بر آنان تمام نمود.[۱۷] علاوه بر این، ساده‌زیستی مسئولان و پرهیز از مبتلا شدن به اشرافیگری و تجمل‌پرستی باعث جلب اعتماد عمومی به آنان شده و آرامش و آسایش را در سطح جامعه حاکمفرما میکند.[۱۸] دقیقا، به همین دلیل است که قرآن زندگی دنیایی[۱۹] را برای آنهایی که زندگی ساده و به دور از تجمل و اشرافیگری ندارند، لهو و لعب قلمداد میکند و خوش گذرانی بی حدّ و مرز، کثرت طلبی در ثروت و بی توجهی به قناعت را مورد سرزنش قرار می-دهد.[۲۰] [۲۱]
منابع
ارجاعات
- ↑ . ساده‌زیستی و قناعت در قرآن
- ↑ . ساده‌زیستی ارزش و فقر ضد ارزش است؛ ساده‌زیستی شاخصه سبک زندگی قرآنی در ماه رمضان است.
- ↑ . ویکی فقه.
- ↑ [https://tabriz.iqna.ir/fa/news/3737373/%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D9%88-%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . ساده‌زیستی و قناعت در قرآن ]
- ↑ . قناعت عصاره ساده‌زیستی و برکت است؛ قناعت و ساده‌زیستی ارکان اساسی سبک زندگی اسلامی است؛ بزرگترین تبلیغ فرهنگ قرآن ساده‌زیستی است؛ رعایت ساده‌زیستی؛ درمان دردهای اقتصادی؛ آيت الله مظاهری: قرآن كريم بر الگوپذيری از اخلاق پيامبر اكرم (ص) تأكيد می كند.
- ↑ . قالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِينَ دَأَباً فَما حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ فِي سُنْبُلِهِ إِلَّا قَلِيلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ؛ گفت: «هفت سال پى در پى مىكاريد، و آنچه را درويديد- جز اندكى را كه مىخوريد- در خوشهاش واگذاريد» (یوسف/47)
- ↑ . وَ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشاتٍ وَ غَيْرَ مَعْرُوشاتٍ وَ النَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَ الزَّيْتُونَ وَ الرُّمَّانَ مُتَشابِهاً وَ غَيْرَ مُتَشابِهٍ كُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ إِذا أَثْمَرَ وَ آتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصادِهِ وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛ «و اوست كسى كه باغهايى با داربست و بدون داربست، و خرمابن، و كشتزار با ميوههاى گوناگون آن، و زيتون، و انار، شبيه به يكديگر و غير شبيه پديد آورد. از ميوه آن- چون ثمر داد- بخوريد، و حق [بينوايان از] آن را روز بهرهبردارى از آن بدهيد، و [لى] زيادهروى مكنيد كه او اسرافكاران را دوست ندارد» (انعام/141)
- ↑ . وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكِينَ وَ ابْنَ السَّبِيلِ وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذِيراً؛ «و حق خويشاوند را به او بده و مستمند و در راهمانده را [دستگيرى كن] و ولخرجى و اسراف مكن» (اسراء/26)
- ↑ . ویکی فقه؛ دانشنامه حوزه؛ دانشنامه پژوهه؛ دانشنامه پژوهه؛ ساده زیستی پیامبر(ص)
- ↑ . وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإِيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَيْهِمْ وَ لا يَجِدُونَ فِي صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ يُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ كانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ «و [نيز] كسانى كه قبل از [مهاجران] در [مدينه] جاى گرفته و ايمان آوردهاند؛ هر كس را كه به سوى آنان كوچ كرده دوست دارند؛ و نسبت به آنچه به ايشان داده شده است در دلهايشان حسدى نمىيابند؛ و هر چند در خودشان احتياجى [مبرم] باشد، آنها را بر خودشان مقدّم مىدارند. و هر كس از خسّت نفس خود مصون ماند، ايشانند كه رستگارانند» (حشر/9)
- ↑ . يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ أَ لَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آياتِي وَ يُنْذِرُونَكُمْ لِقاءَ يَوْمِكُمْ هذا قالُوا شَهِدْنا عَلى أَنْفُسِنا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَياةُ الدُّنْيا وَ شَهِدُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كانُوا كافِرِينَ؛ «اى گروه جن و انس، آيا از ميان شما فرستادگانى براى شما نيامدند كه آيات مرا بر شما بخوانند و از ديدار اين روزتان به شما هشدار دهند؟ گفتند: «ما به زيان خود گواهى دهيم.» [كه آرى، آمدند] و زندگى دنيا فريبشان داد، و بر ضد خود گواهى دادند كه آنان كافر بودهاند» (انعام/130) مَنْ كانَ يُرِيدُ الْحَياةَ الدُّنْيا وَ زِينَتَها نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمالَهُمْ فِيها وَ هُمْ فِيها لا يُبْخَسُونَ؛ «كسانى كه زندگى دنيا و زيور آن را بخواهند [جزاى] كارهايشان را در آنجا به طور كامل به آنان مىدهيم، و به آنان در آنجا كم داده نخواهد شد.»(هود/15) أُولئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَ حَبِطَ ما صَنَعُوا فِيها وَ باطِلٌ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛ «اينان كسانى هستند كه در آخرت جز آتش برايشان نخواهد بود، و آنچه در آنجا كردهاند به هدر رفته، و آنچه انجام مىدادهاند باطل گرديده است» (هود/16)
- ↑ . تهذیب نفس؛ تجمل‌گرایی در جامعه را از بین می‌برد؛ آرامش واقعی در ساده‌زیستی و دوری از تجملات است؛ افراط و تفریط موجب غرق شدن در خواسته‌های دنیوی و اغفال از آخرت میشود
- ↑ . لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ وَ لا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِلْمُؤْمِنِينَ؛ «و به آنچه ما دستههايى از آنان [كافران] را بدان برخوردار ساختهايم چشم مدوز، و بر ايشان اندوه مخور، و بال خويش براى مؤمنان فرو گستر» (حجر/88) وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ أَبْقى؛ «و زنهار به سوى آنچه اصنافى از ايشان را از آن برخوردار كرديم [و فقط] زيور زندگى دنياست تا ايشان را در آن بيازماييم، ديدگان خود مدوز، و [بدان كه] روزىِ پروردگار تو بهتر و پايدارتر است» )طه/131)
- ↑ . لزوم رعایت ساده‌زیستی مسئولان نظام اسلامی در زندگی دنیوی؛ شیخ فقیه خراسانی با ساده زیستی و صداقت مردم را جذب کرد؛ قناعت و ساده‌زیستی؛ لازمه زندگی طلبگی
- ↑ . قرآن به صراحت الگوی رفتاری مسلمانان را سيره پيامبر(ص) معرفی می‌كند؛ زهد و ساده‌زيستی از مؤلفههای سبک زندگی پيامبر(ص)/ حضرت محمد(ص) چراغ روشنگری بشريت؛ بازنگری در پیاده‌سازی سیره پیامبر(ص)؛ نیاز امروز جامعه ایرانی
- ↑ . يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَياةَ الدُّنْيا وَ زِينَتَها فَتَعالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَمِيلًا؛ «اى پيامبر، به همسرانت بگو: «اگر خواهان زندگى دنيا و زينت آنيد، بياييد تا مَهرتان را بدهم و [خوش و] خُرّم شما را رها كنم» (احزاب/28) وَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِناتِ مِنْكُنَّ أَجْراً عَظِيماً؛ «و اگر خواستار خدا و فرستاده وى و سراى آخرتيد، پس به راستى خدا براى نيكوكاران شما پاداش بزرگى آماده گردانيده است» (احزاب/29)
- ↑ .ویکی پرسش؛ ویکی اهل بیت
- ↑ . ساده‌زیستی؛ یکی از ارزش‌های متعالی انسانی
- ↑ . اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطاماً وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ؛ بدانيد كه زندگى دنيا، در حقيقت، بازى و سرگرمى و آرايش و فخرفروشىِ شما به يكديگر و فزونجويى در اموال و فرزندان است. [مَثَل آنها] چون مثل بارانى است كه كشاورزان را رُستنى آن [باران] به شگفتى اندازد، سپس [آن كشت] خشك شود و آن را زرد بينى، آن گاه خاشاك شود. و در آخرت [دنيا پرستان را] عذابى سخت است و [مؤمنان را] از جانب خدا آمرزش و خشنودى است، و زندگانى دنيا جز كالاى فريبنده نيست. (حدید/20)
- ↑ . ویکی پرسش؛ ویکی اهل بیت
- ↑ [https://kerman.iqna.ir/fa/news/1454099/%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA . اساس ازدواج در اسلام بر ساده‌زیستی است؛ قرآن معجزه‌ای شفابخش برای سعادت زوجین ]