قرائتی، محسن: تفاوت میان نسخه‌ها

از قرآن پدیا
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''محسن قرائتی'''(1324)؛ مفسر و معلم قرآن و برگزیده به عنوان خادم قرآن در حوزه تبلیغ و ترویج قرآن. مطالب ارائه شده از سوی وی، با بهره‌مندی از نفوذ كلام، صراحت لهجه و نكات طنز و دلنشين، همواره از يك جذابيت، گيرايی و اثربخشی فوق‌العاده‌ای برخوردار ب...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


=== دیدگاه در مورد نماز ===
=== دیدگاه در مورد نماز ===
ایشان معتقد است اگر نماز با خلوص برپا شود، هیچگاه زشتی و پلیدی در کشور رخنه نمی‌کند. به همین منظور نامه ای به معلمان و اساتید دانشگاه فرهنگیان در هدایت فکری نوجوانان و جوانان نگاشته است و نقش معلم را در کاهش آسیب های اجتماعی چشمگیر دانسته است. حجت الاسلام قرائتی با بیان اینکه ترویج اقامه نماز مانع رشد آسیب‌های اجتماعی می‌شود، می‌گوید: نوجوانان و جوانان در این سن بیشتر در معرض آسیب هستند از آنجایی‌که نماز انسان را از خطاها محفوظ نگه می‌دارد باید زمینه انس نسل نو با نماز فراهم شود.<ref>[https://mazandaran.iqna.ir/fa/news/4114829/%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA<nowiki> . رفع مشکلات فرهنگ‌سازی اقامه نماز در جامعه ضروری است ]</nowiki></ref> ایشان اولین فرمان خداوند به کسانی که بار مسئولیتی بر دوش دارند، اهتمام به اقامه نماز دانسته و با اشاره به آیه «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاهَ» (حج، ۴۱) اینگونه بیان می‌دارد؛ گوهر تربیت صحیح دوری از مفاسد و رذائل و فحشاء و منکر است که حکم و حکمت نماز در مصون نگاه‌داشتن مردم از آلوده شدن به معاصی است. «إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ» (عنکبوت، ۴۵) آنچه امروز جهان معاصر را در آتش می‌سوزاند، فقدان معنویت و انحطاط اخلاقی است. افزون بر ده‌ها آیه و صدها حدیث که مردم را به اقامه نماز موظف و ترغیب می‌کند، اهمیت این فریضه الهی همه ساله در پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) به اجلاس سراسری نماز مورد تأکید قرار می‌گیرد و به اقتضای مصوبه هیأت وزیران همه مدیران نظام موظف به اقامه نماز و ترویج این عبادت حیات‌بخش می‌باشند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3877711/%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7 . حجت‌الاسلام قرائتی به فرهنگیان نامه نوشت / اقامه نماز؛ مقصد اعلا]</ref>  
ایشان معتقد است اگر نماز با خلوص برپا شود، هیچگاه زشتی و پلیدی در کشور رخنه نمی‌کند. به همین منظور نامه ای به معلمان و اساتید دانشگاه فرهنگیان در هدایت فکری نوجوانان و جوانان نگاشته است و نقش معلم را در کاهش آسیب های اجتماعی چشمگیر دانسته است. حجت الاسلام قرائتی با بیان اینکه ترویج اقامه نماز مانع رشد آسیب‌های اجتماعی می‌شود، می‌گوید: نوجوانان و جوانان در این سن بیشتر در معرض آسیب هستند از آنجایی‌که نماز انسان را از خطاها محفوظ نگه می‌دارد باید زمینه انس نسل نو با نماز فراهم شود.<ref>[https://mazandaran.iqna.ir/fa/news/4114829/%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA رفع مشکلات فرهنگ‌سازی اقامه نماز در جامعه ضروری است] </ref> ایشان اولین فرمان خداوند به کسانی که بار مسئولیتی بر دوش دارند، اهتمام به اقامه نماز دانسته و با اشاره به آیه «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاهَ» (حج، ۴۱) اینگونه بیان می‌دارد؛ گوهر تربیت صحیح دوری از مفاسد و رذائل و فحشاء و منکر است که حکم و حکمت نماز در مصون نگاه‌داشتن مردم از آلوده شدن به معاصی است. «إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ» (عنکبوت، ۴۵) آنچه امروز جهان معاصر را در آتش می‌سوزاند، فقدان معنویت و انحطاط اخلاقی است. افزون بر ده‌ها آیه و صدها حدیث که مردم را به اقامه نماز موظف و ترغیب می‌کند، اهمیت این فریضه الهی همه ساله در پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) به اجلاس سراسری نماز مورد تأکید قرار می‌گیرد و به اقتضای مصوبه هیأت وزیران همه مدیران نظام موظف به اقامه نماز و ترویج این عبادت حیات‌بخش می‌باشند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3877711/%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%B5%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7 . حجت‌الاسلام قرائتی به فرهنگیان نامه نوشت / اقامه نماز؛ مقصد اعلا]</ref>  


=== دیدگاه در مورد قرآن ===
=== دیدگاه در مورد قرآن ===
خط ۱۹: خط ۱۹:
ایشان در مسئله تفسیر معتقدند قرآن باید به نوعی بیان شود که عوام بفهمند و خواص بپسندند، اما امروز تفاسیر ما ویژه خواص است. حجت‌الاسلام محسن قرائتی استاد و مفسر قرآن، با اشاره به لزوم توجه به قرآن فارغ از مدرک و نمره، اظهار کرد: قرآن را نباید به نیت مدرک آموزش دید. خواندن قرآن برای نمره و مدرک، نگاه فرد را کوتاه می‌کند. بنابراین، اگر هدف و نیت خود را بالاتر از این موضوعات قرار دهیم، کار ما حاصل بیشتر و بهتری خواهد داشت و در عین‌ حال، به نمره و مدرک هم دست پیدا خواهیم کرد. وی افزود: ارتباط با بزرگان و علما از ملزومات فعالیت در زمینه قرآن است، حتی با شهدا و علمایی که در قید حیات نیستند، باید ارتباط معنوی داشته باشیم، چراکه این رابطه معنوی برکت و اثرگذاری ما را افزایش می‌دهد. ایشان بیان می‌دارند که ما از قرآن استفاده به‌روز نکرده‌ایم و بیش از پرداختن به اصل و محتوا، سرگرم اسامی و عنوان‌ها شده‌ايم.  
ایشان در مسئله تفسیر معتقدند قرآن باید به نوعی بیان شود که عوام بفهمند و خواص بپسندند، اما امروز تفاسیر ما ویژه خواص است. حجت‌الاسلام محسن قرائتی استاد و مفسر قرآن، با اشاره به لزوم توجه به قرآن فارغ از مدرک و نمره، اظهار کرد: قرآن را نباید به نیت مدرک آموزش دید. خواندن قرآن برای نمره و مدرک، نگاه فرد را کوتاه می‌کند. بنابراین، اگر هدف و نیت خود را بالاتر از این موضوعات قرار دهیم، کار ما حاصل بیشتر و بهتری خواهد داشت و در عین‌ حال، به نمره و مدرک هم دست پیدا خواهیم کرد. وی افزود: ارتباط با بزرگان و علما از ملزومات فعالیت در زمینه قرآن است، حتی با شهدا و علمایی که در قید حیات نیستند، باید ارتباط معنوی داشته باشیم، چراکه این رابطه معنوی برکت و اثرگذاری ما را افزایش می‌دهد. ایشان بیان می‌دارند که ما از قرآن استفاده به‌روز نکرده‌ایم و بیش از پرداختن به اصل و محتوا، سرگرم اسامی و عنوان‌ها شده‌ايم.  


بعضی از علوم که امروز با عنوان علوم قرآن شناخته می‌شوند، فقط علم هستند، نه قرآن؛ یکی از دلایل اعتراضات این روزها این است که همواره تمرکز ما بر گروه خاصی بوده، حال آنکه باید به سراغ طیف خاکستری جامعه برویم، حرف آنها را بفهمیم و نیازشان را پاسخ دهیم. در کلاس قرآن باید فضای خنده و شوخی در جریان باشد، آن هم خنده حکیمانه، نه خنده از سر توهین، تمسخر و تحقیر‌ و این یکی از مهارت‌هایی است که باید در حوزه تدریس شود. در ادعیه آمده که خداوند می‌خنداند و می‌گریاند، ما فقط بر گریاندن تمرکز کرده‌ایم، درحالی که با یک کلاس شاد و شوخی بجا، چند نفر جذب قرآن می‌شوند و مشکل ما این است که با این فضای شاد و شوخ بیگانه هستیم‌.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4094393/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%85<nowiki> . قرآن را متناسب با نیاز مخاطب بیان نکرده‌ایم ]</nowiki></ref>  
بعضی از علوم که امروز با عنوان علوم قرآن شناخته می‌شوند، فقط علم هستند، نه قرآن؛ یکی از دلایل اعتراضات این روزها این است که همواره تمرکز ما بر گروه خاصی بوده، حال آنکه باید به سراغ طیف خاکستری جامعه برویم، حرف آنها را بفهمیم و نیازشان را پاسخ دهیم. در کلاس قرآن باید فضای خنده و شوخی در جریان باشد، آن هم خنده حکیمانه، نه خنده از سر توهین، تمسخر و تحقیر‌ و این یکی از مهارت‌هایی است که باید در حوزه تدریس شود. در ادعیه آمده که خداوند می‌خنداند و می‌گریاند، ما فقط بر گریاندن تمرکز کرده‌ایم، درحالی که با یک کلاس شاد و شوخی بجا، چند نفر جذب قرآن می‌شوند و مشکل ما این است که با این فضای شاد و شوخ بیگانه هستیم‌.<ref>[https://isfahan.iqna.ir/fa/news/4094393/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D9%85 قرآن را متناسب با نیاز مخاطب بیان نکرده‌ایم] </ref>  


=== دیدگاه در مورد سیاست ===
=== دیدگاه در مورد سیاست ===
خط ۴۱: خط ۴۱:
از حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی آثاری حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد، هزارویک نکته از قرآن کریم، یکصدوپنجاه موضوع از قرآن و احادیث از جمله آثار وی است<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C . ویکی شیعه]</ref>. مهم‌ترین اثر وی مجموعه تفسیر نور به زبان فارسی با متنی ساده و روان است. این تفسیر، همه قرآن را دربردارد و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است.  
از حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی آثاری حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد، هزارویک نکته از قرآن کریم، یکصدوپنجاه موضوع از قرآن و احادیث از جمله آثار وی است<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C . ویکی شیعه]</ref>. مهم‌ترین اثر وی مجموعه تفسیر نور به زبان فارسی با متنی ساده و روان است. این تفسیر، همه قرآن را دربردارد و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است.  


در سال ۱۳۹۳شمسی به زبان عربی ترجمه و منتشر شد. همچنین کتاب «تمثيلات حجت الاسلام قرائتی» توسط انتشارات مركز فرهنگی درس‌هايی از قرآن به چاپ رسيده است .در اين جزوه سعی شده است كه از ميان انبوه تمثيلات و تشبيهات ايشان، يك‌صد مورد انتخاب و در قالب پرسش و پاسخ ارائه شود.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/1527325/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF<nowiki> . كتاب «تمثيلات حجت‌الاسلام قرائتی» منتشر شد ]</nowiki></ref>از دیگر آثار ایشان، ارائه تفسير صوتى در راديو، طرح بسيارى از داستانهاى قرآنى و بعضى سوره‌هاى جزء آخر در برنامه‌هاى تلويزيونى«درسهايى از قرآن»، ضبط ويدئويى تفسير جزء اول قرآن، ترجمه مطالب تفسير نور به بيش از ده زبان دنيا براى استفاده در راديوى برون مرزى، تدوين تفسير براى كودكان در آينده.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4070375/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B7%D9%88%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . فعالیت‌های استاد قرائتی معطوف به نیازهای جامعه است ]</ref> کتاب‌ «اطلاعات و امنیت در قرآن و روایات»، «شرح قرآنی دعای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه» و «شناخت قرآن گامی به سوی تفسیر» از دیگر آثار حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، که روانه بازار نشر شده‌اند،.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4070279/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 . آثار جدید حجت‌الاسلام قرائتی در ایکنا رونمایی شد ]</ref> کتاب «یوسف قرآن» اثر دیگر حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی به زبان اردو در کشور هندوستان منتشر شده است. كتاب «نماز» از دیگر نوشته های حجت الاسلام والمسلمين «محسن قرائتی» است که در ۹ عنوان به رشته تحرير درآورده است كه مهمترين عناوين اين كتاب شامل، نيت، تكبير، سوره حمد، اهميت سوره حمد، ركوع وسجود، تسبيح، قنوت، تشهدوسلام می باشد.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/1539256/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C . انتشار كتاب «نماز»؛ نوشته «محسن قرائتی]</ref>  
در سال ۱۳۹۳شمسی به زبان عربی ترجمه و منتشر شد. همچنین کتاب «تمثيلات حجت الاسلام قرائتی» توسط انتشارات مركز فرهنگی درس‌هايی از قرآن به چاپ رسيده است .در اين جزوه سعی شده است كه از ميان انبوه تمثيلات و تشبيهات ايشان، يك‌صد مورد انتخاب و در قالب پرسش و پاسخ ارائه شود.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/1527325/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF كتاب «تمثيلات حجت‌الاسلام قرائتی» منتشر شد]</ref>از دیگر آثار ایشان، ارائه تفسير صوتى در راديو، طرح بسيارى از داستانهاى قرآنى و بعضى سوره‌هاى جزء آخر در برنامه‌هاى تلويزيونى«درسهايى از قرآن»، ضبط ويدئويى تفسير جزء اول قرآن، ترجمه مطالب تفسير نور به بيش از ده زبان دنيا براى استفاده در راديوى برون مرزى، تدوين تفسير براى كودكان در آينده.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4070375/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B7%D9%88%D9%81-%D8%A8%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 . فعالیت‌های استاد قرائتی معطوف به نیازهای جامعه است ]</ref> کتاب‌ «اطلاعات و امنیت در قرآن و روایات»، «شرح قرآنی دعای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه» و «شناخت قرآن گامی به سوی تفسیر» از دیگر آثار حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، که روانه بازار نشر شده‌اند،.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4070279/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%86%D8%A7-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%AF-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7 . آثار جدید حجت‌الاسلام قرائتی در ایکنا رونمایی شد ]</ref> کتاب «یوسف قرآن» اثر دیگر حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی به زبان اردو در کشور هندوستان منتشر شده است. كتاب «نماز» از دیگر نوشته های حجت الاسلام والمسلمين «محسن قرائتی» است که در ۹ عنوان به رشته تحرير درآورده است كه مهمترين عناوين اين كتاب شامل، نيت، تكبير، سوره حمد، اهميت سوره حمد، ركوع وسجود، تسبيح، قنوت، تشهدوسلام می باشد.<ref>[https://tabriz.iqna.ir/fa/news/1539256/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C . انتشار كتاب «نماز»؛ نوشته «محسن قرائتی]</ref>  


همچنين سيره پيامبر اكرم(ص) با نگاهی به قرآن كريم، تفسير سوره حجرات، تفسير سوره‏ى لقمان،‏ تفسير سوره عنكبوت، تفسير سوره اسراء، تفسير سوره قصص يوسف قرآن، تفسير سوره‏ى يس،‏ تفسير سوره كوثر، پرسش‏هاى مهم‏ پاسخ‏هاى كوتاه،‏ گناه شناسی، دیگر عناوين كتب حجت‌الاسلام و المسلمين قرائتی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1593824/%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%87-%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%83%D8%AA%D8%A8-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86- . ارائه كامل كتب حجت‌الاسلام قرائتی بر روی پايگاه اينترنتی درس‌هايی از قرآن]</ref> همچنین برای کاربران نرم‌افزار مجموعه آثار حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی نسخه ۲، این امکان فراهم شده تا بر هر قسمت دلخواه از متن کتاب، یادداشت‌نویسی کنند؛ امکان رنگی کردن، نوشتن عنوان و انتساب چند نمایه برای جستجوی سریع‌تر نیز برای کاربر فراهم شده است که همه این یادداشت‌ها، نمایه‌ها و ... در یک ابزار واحد به نام پژوه‌نگار جمع آوری شده و قابل مدیریت توسط کاربر است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3927210/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%AF<nowiki> . دومین نسخه از نرم‌افزار مجموعه آثار حجت‌الاسلام قرائتی تولید شد ]</nowiki></ref>این نرم‌افزار متن ۷۳ عنوان کتاب در ۱۲۸ جلد از آثار حجت الاسلام والمسلمین قرائتی، در موضوعاتی چون: تفسیر، عقاید و معارف اسلامی، سیره اهل‌بیت‌(ع)، مهدویت، اخلاق، سبک زندگی، احکام شرعی، ادعیه، مهارت‌های تبلیغی و پرسش‌وپاسخ را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در این نرم‌افزار، علاوه بر متن کامل تفسیر نور‌(۱۰ جلد)، کتب منتشر‌شده‌(۷۱ عنوان) و مجموعه فیش‌های تبلیغی‌(۶ مجموعه، افزون بر ۵۵۰ عنوان)، دسترسی به صوت و متن برنامه تلویزیونی «درس‌هایی از قرآن» (از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۹۷) و بیش از ۱۳۰ تصویر و حدود ۳۰ قطعه فیلم مربوط به استاد قرائتی نیز در دسترس قرار گرفته است.
همچنين سيره پيامبر اكرم(ص) با نگاهی به قرآن كريم، تفسير سوره حجرات، تفسير سوره‏ى لقمان،‏ تفسير سوره عنكبوت، تفسير سوره اسراء، تفسير سوره قصص يوسف قرآن، تفسير سوره‏ى يس،‏ تفسير سوره كوثر، پرسش‏هاى مهم‏ پاسخ‏هاى كوتاه،‏ گناه شناسی، دیگر عناوين كتب حجت‌الاسلام و المسلمين قرائتی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/1593824/%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%87-%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%83%D8%AA%D8%A8-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D9%8A%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86- . ارائه كامل كتب حجت‌الاسلام قرائتی بر روی پايگاه اينترنتی درس‌هايی از قرآن]</ref> همچنین برای کاربران نرم‌افزار مجموعه آثار حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی نسخه ۲، این امکان فراهم شده تا بر هر قسمت دلخواه از متن کتاب، یادداشت‌نویسی کنند؛ امکان رنگی کردن، نوشتن عنوان و انتساب چند نمایه برای جستجوی سریع‌تر نیز برای کاربر فراهم شده است که همه این یادداشت‌ها، نمایه‌ها و ... در یک ابزار واحد به نام پژوه‌نگار جمع آوری شده و قابل مدیریت توسط کاربر است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3927210/%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%AF دومین نسخه از نرم‌افزار مجموعه آثار حجت‌الاسلام قرائتی تولید شد] </ref>این نرم‌افزار متن ۷۳ عنوان کتاب در ۱۲۸ جلد از آثار حجت الاسلام والمسلمین قرائتی، در موضوعاتی چون: تفسیر، عقاید و معارف اسلامی، سیره اهل‌بیت‌(ع)، مهدویت، اخلاق، سبک زندگی، احکام شرعی، ادعیه، مهارت‌های تبلیغی و پرسش‌وپاسخ را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در این نرم‌افزار، علاوه بر متن کامل تفسیر نور‌(۱۰ جلد)، کتب منتشر‌شده‌(۷۱ عنوان) و مجموعه فیش‌های تبلیغی‌(۶ مجموعه، افزون بر ۵۵۰ عنوان)، دسترسی به صوت و متن برنامه تلویزیونی «درس‌هایی از قرآن» (از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۹۷) و بیش از ۱۳۰ تصویر و حدود ۳۰ قطعه فیلم مربوط به استاد قرائتی نیز در دسترس قرار گرفته است.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۲۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۸

محسن قرائتی(1324)؛ مفسر و معلم قرآن و برگزیده به عنوان خادم قرآن در حوزه تبلیغ و ترویج قرآن. مطالب ارائه شده از سوی وی، با بهره‌مندی از نفوذ كلام، صراحت لهجه و نكات طنز و دلنشين، همواره از يك جذابيت، گيرايی و اثربخشی فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و با استقبال چشمگير توده‌های مردم و مخاطبان خاص همراه شده است.[۱]

زندگینامه

محسن قرائتی در سال ۱۳۲۴ش در کاشان به دنیا آمد. پدرش علی‌نقی قرائتی از متدینین بازار کاشان بود. از آنجا که پدربزرگ وی در دوره سلطنت رضا‌شاه‌ پهلوی، اقدام به برگزاری جلسات قرائت قرآن می‌نمود، شهرت و بعدها نام‌خانوادگی وی قرائتی نام گرفت. محسن قرائتی با راهنمایی پدر خود، در ۱۴ سالگی وارد حوزه ‌علمیه کاشان شد و در کنار دروس حوزه در درس تفسیر شیخ علی آقا نجفی شرکت می‌کرد. وی از سال دوم به حوزه علمیه قم رفت و در مدرسه خان و مدرسه آیت‌الله گلپایگانی به تحصیل مشغول شد. پس از آن به حوزه علمیه نجف رفت و پس از بازگشت به مطالعه و مباحثه تفاسیر مختلف مانند مجمع البیان مشغول شد و اقدام به یادداشت برداشت‌های تفسیری خود نمود. قرائتی به مدت ۱۵ سال در تدوین تفسیر نمونه همکاری داشته است.[۲]

ایشان پس از پیروزی انقلاب ایران، به پیشنهاد شهید مرتضی مطهری و پذیرش امام خمینی(ره) برای اجرای برنامه درس‌هایی از قرآن، به تلویزیون جمهوری اسلامی ایران رفت. این برنامه از سال ۱۳۵۸ تاکنون ادامه دارد. همچنین از سال ۱۳۶۹ برنامه رادیویی «آینه وحی» در زمینه تفسیر قرآن، توسط وی آغاز و تا سال ۱۳۸۴ ادامه یافت. همچنین این برنامه طولانی‌ترین برنامه تلویزیونی ایران است.[۳] ایشان در دوره اول خادمان قرآن در سال 1373 به عنوان منتخب اول خادم قرآن در حوزه تبلیغ و ترویج شدند.

فعالیت ها

حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی علاوه بر فعالیت در صدا و سیما،‌ چندین مسئولیت را برعهده داشته و اقدام به تاسیس ستادهایی با اهداف مشخص نموده است، ازجمله: تاسیس نهضت سوادآموزی، تأسیس ستاد احیاء امر به معروف و نهی از منکر، تأسیس ستاد اقامه نماز، تأسیس ستاد زکات، تأسیس ستاد تفسیر، تأسیس ستاد ترویج فرهنگ قرآنی، تأسیس بنیاد فرهنگی امام زمان(عج)، تأسیس مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.[۴]

دیدگاه های حجت الاسلام و المسلمین قرائتی

دیدگاه در مورد نماز

ایشان معتقد است اگر نماز با خلوص برپا شود، هیچگاه زشتی و پلیدی در کشور رخنه نمی‌کند. به همین منظور نامه ای به معلمان و اساتید دانشگاه فرهنگیان در هدایت فکری نوجوانان و جوانان نگاشته است و نقش معلم را در کاهش آسیب های اجتماعی چشمگیر دانسته است. حجت الاسلام قرائتی با بیان اینکه ترویج اقامه نماز مانع رشد آسیب‌های اجتماعی می‌شود، می‌گوید: نوجوانان و جوانان در این سن بیشتر در معرض آسیب هستند از آنجایی‌که نماز انسان را از خطاها محفوظ نگه می‌دارد باید زمینه انس نسل نو با نماز فراهم شود.[۵] ایشان اولین فرمان خداوند به کسانی که بار مسئولیتی بر دوش دارند، اهتمام به اقامه نماز دانسته و با اشاره به آیه «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاهَ» (حج، ۴۱) اینگونه بیان می‌دارد؛ گوهر تربیت صحیح دوری از مفاسد و رذائل و فحشاء و منکر است که حکم و حکمت نماز در مصون نگاه‌داشتن مردم از آلوده شدن به معاصی است. «إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ» (عنکبوت، ۴۵) آنچه امروز جهان معاصر را در آتش می‌سوزاند، فقدان معنویت و انحطاط اخلاقی است. افزون بر ده‌ها آیه و صدها حدیث که مردم را به اقامه نماز موظف و ترغیب می‌کند، اهمیت این فریضه الهی همه ساله در پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) به اجلاس سراسری نماز مورد تأکید قرار می‌گیرد و به اقتضای مصوبه هیأت وزیران همه مدیران نظام موظف به اقامه نماز و ترویج این عبادت حیات‌بخش می‌باشند.[۶]

دیدگاه در مورد قرآن

از نظر ایشان کلید همه حرکت‌ها قرآن است. اول اینکه عده ای در جامعه خیال می‌کنند، تفسیر مستحب است. حال اینکه به اعتقاد ایشان تفسیر واجب است، به این دلیل که خداوند برای کار مستحب توبیخ نمی‌کند؛ مثلاً غسل جمعه مستحب است، اما نمی‌پرسد چرا غسل جمعه انجام ندادید؟ یا نمی‌پرسد چرا نماز شب نخواندید؟ اما می‌گوید: «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ». چرا در قرآن تدبر نمی‌کنید؟ اینکه خدا توبیخ می‌کند نشان می‌دهد که تفسیر یک امر واجب است. دوم اینکه پرداخت به قرآن مخصوصا در دوره حاضر بسیار ضروری و فوریت دارد. مسئله سوم این است که مهجوریت قرآن از مظلومیت اهل بیت(ع) پررنگ‌تر است، چون هم اهل بیت پیامبر(ص) مظلوم بودند و شهید شدند و هم قرآن مهجور است. با وجود این پیامبر(ص) در روز قیامت از مهجوریت قرآن گلایه می‌کنند نه از مظلومیت اهل بیت و پیداست کنار گذاشتن قرآن از شهادت امام حسین(ع) برای پیامبر(ص) بیشتر سخت گذشته است.[۷]

ایشان در مسئله تفسیر معتقدند قرآن باید به نوعی بیان شود که عوام بفهمند و خواص بپسندند، اما امروز تفاسیر ما ویژه خواص است. حجت‌الاسلام محسن قرائتی استاد و مفسر قرآن، با اشاره به لزوم توجه به قرآن فارغ از مدرک و نمره، اظهار کرد: قرآن را نباید به نیت مدرک آموزش دید. خواندن قرآن برای نمره و مدرک، نگاه فرد را کوتاه می‌کند. بنابراین، اگر هدف و نیت خود را بالاتر از این موضوعات قرار دهیم، کار ما حاصل بیشتر و بهتری خواهد داشت و در عین‌ حال، به نمره و مدرک هم دست پیدا خواهیم کرد. وی افزود: ارتباط با بزرگان و علما از ملزومات فعالیت در زمینه قرآن است، حتی با شهدا و علمایی که در قید حیات نیستند، باید ارتباط معنوی داشته باشیم، چراکه این رابطه معنوی برکت و اثرگذاری ما را افزایش می‌دهد. ایشان بیان می‌دارند که ما از قرآن استفاده به‌روز نکرده‌ایم و بیش از پرداختن به اصل و محتوا، سرگرم اسامی و عنوان‌ها شده‌ايم.

بعضی از علوم که امروز با عنوان علوم قرآن شناخته می‌شوند، فقط علم هستند، نه قرآن؛ یکی از دلایل اعتراضات این روزها این است که همواره تمرکز ما بر گروه خاصی بوده، حال آنکه باید به سراغ طیف خاکستری جامعه برویم، حرف آنها را بفهمیم و نیازشان را پاسخ دهیم. در کلاس قرآن باید فضای خنده و شوخی در جریان باشد، آن هم خنده حکیمانه، نه خنده از سر توهین، تمسخر و تحقیر‌ و این یکی از مهارت‌هایی است که باید در حوزه تدریس شود. در ادعیه آمده که خداوند می‌خنداند و می‌گریاند، ما فقط بر گریاندن تمرکز کرده‌ایم، درحالی که با یک کلاس شاد و شوخی بجا، چند نفر جذب قرآن می‌شوند و مشکل ما این است که با این فضای شاد و شوخ بیگانه هستیم‌.[۸]

دیدگاه در مورد سیاست

حجت السلام و المسلمین محسن قرائتی به طلاب توصیه می‌کند که گرایش سیاسی حاد نداشته باشند، چرا که در وظیفه خود ناموفق خواهند بود و می‌بایست حول محور ولایت فقیه گردش نمایند. ایشان در یک برنامه تلویزیونی شعار مرگ بر آمریکا را دارای ریشه‌ای قرآنی دانسته است.[۹] در نامه ایی خطاب به سیاسیون با ادله قرآنی و روایی خط بطلانی بر نظریه جدایی اسلام از سیاست می‌کشدو این گونه می‌نویسد: چگونه اسلام از سياست جداست، در حالی كه اولين ماموريت حضرت موسی مبارزه با فرعون «اذْهَبْ إِلى‏ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى»‏ (طه،۲۴) و آزادسازی مردم از اسارت بود. «أَنْ أَرْسِلْ مَعَنا بَنی‏ إِسْرائيلَ» (شعراء،۱۷) در آيات قرآن، كلمات «لا تُطِعِ» (احزاب،۱)، «لا تُطيعُوا»( شعراء، ۱۵۱)، «لا تَتَّبِع» (مائده، ۴۹)‏ و «لا تَتَّبِعُوا» (بقره، ۱۶۸) بسيار به چشم می‌خورد كه فرمان عدم پيروی از طاغوت‌هاست.

برای بهتر شناختن سياست در قرآن و سياست در دنيای امروز، بايد دو تابلو ترسيم كنيم و با تعيين مشخصات، تفاوت‌ها را مقايسه كنيم: همان‌گونه كه در مهندسی يك خانه و شهرك، نبايد تنها به درون خانه و مصالح ساختمانی نگاه كرد، بلكه بايد به اموری از قبيل جغرافيای منطقه، هوای منطقه، مجاری سيل و زلزله، دسترسی به آب و گاز و برق و تلفن، امنيت و اقتصاد منطقه، فاصله آن با كارخانه‌ها و جاده‌های اطراف، راه‌های ورود و خروج، دوری از ازدحام و ترافيك، تجاری يا مسكونی بودن شهرك و مانند آن توجه شود، در پايه‌ريزی سياست نيز، بايد شناخت ما نسبت به هستی و جهان روشن باشد، كه آيا اين خانه (كره زمين): ۱. صاحب و حسابی دارد (مبدا و معاد) يا نه؟، ۲. نظارت و مسئوليتی هست يا نه؟، ۳. هدفی در كار هست يا نه؟، ۴. ساكنان خانه (انسان‌ها) چه نيازهايی دارند؟، ۵. نيازهايشان جسمی است يا جسمی و روحی؟ ۶. زندگی ساكنان خانه با مرگ خاتمه می‌يابد يا ابدی است؟ اگر اين هستی صاحب و حساب و هدف و نظارتی ندارد و پرونده ما با مرگ تمام می‌شود، سياست‌گذاری‌ها بايد به سمت تأمين خوراك و پوشاك و مسكن و همسر و رفاه و لذت باشد و اگر غير از اين باشد، خسارت كرده‌ايم. و اگر ايمان داشتيم كه اين خانه صاحب و حساب و هدف و نظارتی دارد، بايد تمام برنامه‌ريزی‌ها و سياست‌ها در راستای رضای صاحب‌خانه (آفريدگار) و براساس اهدافی كه برای آن آفريده شده‌ايم، قرار گيرد.

بنابراين نگاه مادی و الهی در برنامه‌ريزی‌ها و سياست‌گذاری‌ها تأثيرگذار است. در نگاه الهی، هر برنامه و سياستی كه برخلاف هدف و گفتار خالق باشد از اعتبار خارج است، ولی در نگاه مادی، سياست‌ها براساس آن است كه ما انسان‌ها چه دوست داريم. اصل، رفاه است، از هر راهی و به هر قيمتی كه شد. كسانی كه به مبدا و معاد ايمان ندارند، پيشرفت خود را به خاطر علم و تخصص خود می‌دانند، همان‌گونه كه قارون می‌گفت: ثروت من به خاطر تخصصی است كه دارم. «قالَ إِنَّما أُوتيتُهُ عَلى‏ عِلْمٍ عِنْدی» (قصص، ۷۸) اما كسانی‌كه ايمان به خدا دارند، در كنار تحصيل علم و تلاش و برنامه‌ريزی، دست خدا را فوق همه دست‌ها می‌دانند. «يدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيديهِمْ» (فتح،۱۰) آنان معتقدند كه: تمام تدبيرها دست خداست. «فَلِلَّهِ الْمَكْرُ جَميعاً» (رعد، ۴۲) تمام عزت‌ها از اوست. «فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَميعاً» (فاطر،۱۰) تمام قدرت ها از اوست. «أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَميعاً» (بقره، ۱۶۵)

مثال افراد با ايمان، مثال كسی است كه در حال آموزش رانندگی است. گرچه فرمان و گاز و ترمز ماشين به دست اوست، ولی او از نقش مربی غافل نيست كه هر لحظه می‌تواند جلوی حركت او را بگيرد. خدا نيز به انسان قدرت و اراده و انتخاب داده است، ولی ممكن است جلوی اعمال آن را بگيرد. همانگونه كه اختيار روشن كردن برق منزل بدست ماست، ولی ممكن است اداره برق به دليلی برق را قطع كند. آری انسان اراده دارد ولی اراده خدا فوق همه اراده‌هاست. اگر يك نگاه به دستورات حضرت علی و رفتار طاغوت‌های امروز بكنيم، دو تابلويی كه در نظر داشتيم روشن می‌شود؛ حضرت امير به رزمندگان دستور می‌دهد به هنگام جنگ، درختان دشمن را قطع نكنيد، آبشان را مسموم نكنيد، به سالمندان و زنان آسيبی نرسانيد و به فراريان كاری نداشته باشيد، ولی سياست‌مداران امروز حاضرند برای پيروزی خود از همه نوع بمب‌های شيميايی و هسته‌ای استفاده كنند.

از امتيازات اسلام آن است كه سياست اسلام از ديانت آن جدا نيست. در نمازجمعه، عبادت عين سياست و سياست عين عبادت است. نمازجمعه به جای نماز ظهر است، ولی دو ركعت خوانده می‌شود، زيرا دو خطبه جايگزين دو ركعت نماز می‌شود و امام‌جمعه در خطبه دوم مسايل جامعه و جهان را برای مردم بازگو و تحليل می‌كند. «وَ يخْبِرُهُمْ‏ بِمَا وَرَدَ عَلَيهِمْ مِنَ الْآفَاقِ» (وسائل الشيعه، ج ۷، ص ۳۴۴.) و مردم بايد با وضو و رو به قبله اخبار جهان را بشنوند، گويا در حال نمازند. اگر امروز سياسيون بر اساس سلطه‌گری، تهديد، ارعاب، استثمار و درآمد بيشتر برنامه‌ريزی می‌كنند، سياست در قرآن، به معنای برپايی عدالت است. قرآن يك جا می‌فرمايد: «أَقيمُوا الدِّينَ» (شوری، ۱۳)، در جای ديگر می‌فرمايد: «أَقيمُوا الصَّلاةَ» (روم، ۳۱) و در جای ديگر می‌فرمايد: «أَقيمُوا الْوَزْنَ» (الرّحمن، ۹) يعنی دين‌داری و عبادت و عدالت هر سه با يك تعبير مطرح شده است. قرآن، عدالت واقعی را در سايه پيروی از انبيا و قانون آسمانی می‌داند. «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْميزانَ لِيقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» (حديد، ۲۵) در سياست اسلام آزادی وجود دارد، ولی در چارچوب دستورات دين. قرآن می‌فرمايد: آنجا كه خدا و رسول امری را مقرر كنند، هيچ زن و مرد با ايمانی حق انتخاب راه ديگری ندارند. «وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يكُونَ لَهُمُ الْخِيرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ» (احزاب، ۳۶) يعنی آزادی انسان در چهارچوب قوانين الهی است.

در سياست قرآن، حكومت و قدرت مخصوص خدا، پيامبران و افراد معصوم است و در زمان غيبت و دسترسی نداشتن به معصوم، علمای ربانی بايد براساس كتاب آسمانی حكومت كنند. البته اين شيوه مخصوص اسلام نيست؛ بلكه در زمان حضرت موسی نيز اين گونه بوده است. چنانكه قرآن می‌فرمايد: «إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْراةَ فيها هُدىً وَ نُورٌ يحْكُمُ بِهَا النَّبِيونَ الَّذينَ أَسْلَمُوا لِلَّذينَ هادُوا وَ الرَّبَّانِيونَ وَ الْأَحْبارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتابِ اللَّهِ» (مائده، ۴۴) يعنی پس از انبيا، علما بايد براساس كتب آسمانی حكومت كنند، كه اين همان ولايت فقيه است. امروزه سياسيون دنيا، برای رسيدن به اهداف خود، از تهديد و تطميع و فريب فروگذار نمی‌كنند، ولی سياست قرآن اجازه نمی‌دهد كه برای رسيدن به هدف ذره‌ای از راه حق منحرف شد. «وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيكَ» (مائده، ۴۹) در سياست قرآن، انسان دارای كرامت است و مال و جان و آبروی او محترم است و هيچ‌گونه تبعيض ميان آدميان روا نيست. برخورد نيكو، مدارا، تواضع، دلسوزی، سادگی، عيب‌پوشی، نيكوكاری و انصاف، هدف سياست دينی است.

در سياست دينی، حركت و رشد انسان بايد آن‌گونه باشد كه عقل و وحی می‌گويد، نه آن‌گونه كه تمايلات شخصی يا جامعه می‌خواهد؛ در سياست دينی، نگاه به ابديت است نه زندگی مادی. در سياست دينی، هدف از بدست آوردن قدرت، برداشتن غل و زنجيرهايی است كه آداب و رسوم غلط به گردن مردم انداخته است. «وَ يضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتی‏ كانَتْ عَلَيهِمْ» (اعراف، ۱۵۷) يكی از ابعاد امامت، سياست و حكومت است. در حديث می‌خوانيم: بنای اسلام بر نماز و روزه و زكات و حج و ولايت است، ولی ولايت و سرپرستی امت كه امری سياسی است، در ميان آنها برجسته‌ترين است. البته مسئله امامت، محدود به دنيا نيست بلكه تا قيامت ادامه دارد. قرآن می‌فرمايد: به يادآور روزی را كه هر گروهی از مردم را به همراه امامشان فرا می‌خوانيم.

در سياست قرآنی؛ رجوع به كارشناسان و خبرگان، اصل است. «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» (نحل، ۴۳) توجه به اهم و مهم اصل است. قاعده لا ضرر اصل است: خواه ضرر به خانواده باشد، «وَ لا تُضآرُّوهُنَّ لِتُضَيقُوا عَلَيهِنَّ» (طلاق، ۶) خواه آموزش‌های مضرّ و بی‌فايده باشد. «وَ يتَعَلَّمُونَ ما يضُرُّهُمْ وَ لا ينْفَعُهُمْ» (بقره، ۱۰۲) خواه ضرر مكتبی باشد. «وَ الَّذينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً» (توبه، ۱۰۷) خواه ضرر به مردم باشد. وَ لا تَعاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ (مائده، ۲) در سياست قرآن، دفاع از مستضعفين واجب و ترك آن مورد توبيخ قرار گرفته است. «وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فی‏ سَبيلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ» (نساء، ۷۵)، اين مقدمه با نگاهی گذرا به آيات سياسی قرآن بود كه بدون شك دين از سياست جدا نيست. انشاءالله با مطالعه اين كتاب به شناخت بيشتری در اين زمينه خواهيد رسيد[۱۰]

آثار و تألیفات

از حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی آثاری حدود ۶۱ جلد در موضوعات مختلف به چاپ رسیده است. خاطرات (۲ جلد)،‌ تفسیر آیات دین و زندگی (۲ جلد)، ۳۰۰ نکته در مدیریت اسلامی، تفسیر قرآن برای جوانان، راه رشد، هزارویک نکته از قرآن کریم، یکصدوپنجاه موضوع از قرآن و احادیث از جمله آثار وی است[۱۱]. مهم‌ترین اثر وی مجموعه تفسیر نور به زبان فارسی با متنی ساده و روان است. این تفسیر، همه قرآن را دربردارد و در دو چاپ ۱۰ و ۱۲ جلدی منتشر شده است.

در سال ۱۳۹۳شمسی به زبان عربی ترجمه و منتشر شد. همچنین کتاب «تمثيلات حجت الاسلام قرائتی» توسط انتشارات مركز فرهنگی درس‌هايی از قرآن به چاپ رسيده است .در اين جزوه سعی شده است كه از ميان انبوه تمثيلات و تشبيهات ايشان، يك‌صد مورد انتخاب و در قالب پرسش و پاسخ ارائه شود.[۱۲]از دیگر آثار ایشان، ارائه تفسير صوتى در راديو، طرح بسيارى از داستانهاى قرآنى و بعضى سوره‌هاى جزء آخر در برنامه‌هاى تلويزيونى«درسهايى از قرآن»، ضبط ويدئويى تفسير جزء اول قرآن، ترجمه مطالب تفسير نور به بيش از ده زبان دنيا براى استفاده در راديوى برون مرزى، تدوين تفسير براى كودكان در آينده.[۱۳] کتاب‌ «اطلاعات و امنیت در قرآن و روایات»، «شرح قرآنی دعای مکارم الاخلاق صحیفه سجادیه» و «شناخت قرآن گامی به سوی تفسیر» از دیگر آثار حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، که روانه بازار نشر شده‌اند،.[۱۴] کتاب «یوسف قرآن» اثر دیگر حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی به زبان اردو در کشور هندوستان منتشر شده است. كتاب «نماز» از دیگر نوشته های حجت الاسلام والمسلمين «محسن قرائتی» است که در ۹ عنوان به رشته تحرير درآورده است كه مهمترين عناوين اين كتاب شامل، نيت، تكبير، سوره حمد، اهميت سوره حمد، ركوع وسجود، تسبيح، قنوت، تشهدوسلام می باشد.[۱۵]

همچنين سيره پيامبر اكرم(ص) با نگاهی به قرآن كريم، تفسير سوره حجرات، تفسير سوره‏ى لقمان،‏ تفسير سوره عنكبوت، تفسير سوره اسراء، تفسير سوره قصص يوسف قرآن، تفسير سوره‏ى يس،‏ تفسير سوره كوثر، پرسش‏هاى مهم‏ پاسخ‏هاى كوتاه،‏ گناه شناسی، دیگر عناوين كتب حجت‌الاسلام و المسلمين قرائتی است.[۱۶] همچنین برای کاربران نرم‌افزار مجموعه آثار حجت‌الاسلام و المسلمین قرائتی نسخه ۲، این امکان فراهم شده تا بر هر قسمت دلخواه از متن کتاب، یادداشت‌نویسی کنند؛ امکان رنگی کردن، نوشتن عنوان و انتساب چند نمایه برای جستجوی سریع‌تر نیز برای کاربر فراهم شده است که همه این یادداشت‌ها، نمایه‌ها و ... در یک ابزار واحد به نام پژوه‌نگار جمع آوری شده و قابل مدیریت توسط کاربر است.[۱۷]این نرم‌افزار متن ۷۳ عنوان کتاب در ۱۲۸ جلد از آثار حجت الاسلام والمسلمین قرائتی، در موضوعاتی چون: تفسیر، عقاید و معارف اسلامی، سیره اهل‌بیت‌(ع)، مهدویت، اخلاق، سبک زندگی، احکام شرعی، ادعیه، مهارت‌های تبلیغی و پرسش‌وپاسخ را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. در این نرم‌افزار، علاوه بر متن کامل تفسیر نور‌(۱۰ جلد)، کتب منتشر‌شده‌(۷۱ عنوان) و مجموعه فیش‌های تبلیغی‌(۶ مجموعه، افزون بر ۵۵۰ عنوان)، دسترسی به صوت و متن برنامه تلویزیونی «درس‌هایی از قرآن» (از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۹۷) و بیش از ۱۳۰ تصویر و حدود ۳۰ قطعه فیلم مربوط به استاد قرائتی نیز در دسترس قرار گرفته است.

منابع

ایکنا

ارجاعات