تربیت جنسی: تفاوت میان نسخه‌ها

تربیت جنسی؛ رشد صحیح غریزه جنسی. دو نوع رویکرد غربی و اسلامی می¬توان در تربیت جنسی مشاهده کرد. در رویکرد غربی عمده توجه آموزش مسائل جنسی است و تمرکزی بر مقوله تربیت وجود ندارد. از مسائل اصلی در تربیت جنسی چگونگی پاسخ دهی به سؤالات جنسی کودکان است که با توجه به تفاوت رویکردها در تربیت جنسی، نحوه پاسخ دهی نیز تغییر می¬کند. از چالش¬های تربیت جنسی در ایران سند 2030 است که حامیان رویکرد اسلامی به مخالفت با آن برخاستند.   

تربیت جنسی را به صورت های گوناگون تعریف کرده¬اند. گروهی معتقدند تربیت جنسی، انتقال اطلاعات و مسایل جنسی است. از منظر این گروه تربیت جنسی برای کودکان به معنای مراقبت از بدن و احتیاط‌هایی است که باید انجام دهند تا کسی از آن‌ها سوءاستفاده نکند، در واقع واژه مناسب¬تر برای تربیت جنسی «مراقبت از بدن» است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3719119/%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D8%B9%D9%86%DB%8C-%DA%86%D9%87 تربیت جنسی کودکان یعنی چه؟]</ref>   

برخی دیگر، تربیت جنسی را علاوه بر آموزش مسائل جنسی در چهارچوب فهم مخاطب، آن را فراهم آوردن زمینه رشد غریزه جنسی به گونه¬ای می¬دانند که در کنار استفاده مناسب از این غریزه، از انحراف¬ها و لغزش¬های جنسی نیز پیش گیری کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4079230/%D8%A2%D9%86%DA%86%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF آنچه خانواده‌ها باید در خصوص تربیت جنسی کودکان بدانند]</ref>

در اکثر فرهنگ¬ها به طور سنتی اطلاعاتی درباره مسائل جنسی به نوجوانان داده نمی¬شد وگفتگو در این¬باره نوعی خط قرمز محسوب می¬شد. یادگیری مسائل جنسی در این فرهنگ¬ها معمولاً تا ازدواج فرد به تعویق می¬افتاد. اما در قرن نوزدهم این رویکرد شروع به تغییر نمود و جنبش پیشرفت تحصیلی در آمریکای شمالی با معرفی «بهداشت اجتماعی» در برنامه¬های درسی، ظهور آموزش جنسی در مدارس را رقم زد. با وجود آغاز این برنامه در قرن نوزدهم اما اکثر اطلاعات جنسی از راه¬های غیر رسمی و از طریق دوستان و رسانه¬ها به افراد منتقل می¬شد که بسیاری از این اطلاعات دچار اشکال بود. نقض این اطلاعات و کنجکاوی افراد در سن بلوغ موجب افزایش بروز حاملگی¬های نوجوانی، به ویژه در کشورهای غربی پس از دهه ۱۹۶۰ گردید.

آموزش جنسی در بسیاری از جوامع با مخالفت گروه¬های مذهبی روبرو شد که در ایران نیز قابل مشاهده است. از علل چنین مخالفت¬هایی در میان گروه¬های مذهبی می¬توان به ناشناخته بودن مفهوم تربیت جنسی و ترس از رواج بی عفتی اشاره کرد.

همانطور که در تعریف مشخص شد در تربیت جنسی دو رویکرد وجود دارد. اولین رویکرد غربی و دومین رویکرد مبتنی بر آموزه‎های اسلامی-ایرانی و آداب و فرهنگ ماست.  

غربی‎ها معتقد هستند که مسائل جنسی باید از دوران کودکی آموزش داده شود تا کودکان روی این مسائل حساس شوند. این درحالی است که ممکن است کودک هنوز به بلوغ فکری و جنسی کامل نرسیده‎ باشد و موجبات آسیب را در او فراهم آورد. بیان بدون محدودیت این مطالب باعث شد است که غرب با بحران‌های جنسی زیادی روبرو شود. امروزه ۵۷ درصد فرزندانی که در کشوری مانند سوئد متولد می¬شوند نامشروع هستند و یا در امریکا هر ساله یک میلیون فرزند از دختران مجرد متولد می‌شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3623610/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%88%D8%A8-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C اصول اسلام در تربیت جنسی کودکان/ راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب تربیتی

]</ref>

در مقابل رویکرد غربی، آن‌چیزی که در آموزه‌های اسلامی درباره تربیت جنسی دیده می¬شود یک تقسیم نقش است. به طور خلاصه رویکرد اسلام در این مسئله را در سه محور می¬توان بیان کرد:  

1- نظارت والدین و مربیان در محور اول: تعلیمات اسلامی با توجه به سن ویژه کودک به والدین و مربیان گوشزد می¬کند کودک نباید رها شود بلکه باید از او به طور ویژه مراقبت کنند.

3- پالایش محیط حضور آنها و همسالان: نقش محیط و همسالان در حفظ سلامت جنسی بچه‌ها تنها مربوط به دوران کودکی نیست بلکه در دوره¬ نوجوانی به اوج خود می-رسد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3624941/%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A8%D8%B1-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%AC-%D9%82%D8%A8%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9 اصول اساسی اسلام در تربیت جنسی کودکان/ تاکید قرآن بر علاج قبل از وقوع]</ref>

ویژگی¬های خاصی در تربیت جنسی اسلام وجود دارد که می¬توان به این موارد اشاره کرد:

1. تربیت جنسی ربّانی است؛ یعنی این جنبه از تربیت اسلامی نیز آبشخور الهی دارد و مربی و متربی در پرداختن به آن، مکلف و مأجورند.

3. تربیت جنسی از نگاه اسلام استمرار دارد و تا پایان عمر به درازا می‌کشد؛ آنچه را خانواده و مدرسه می‌سازند، رسانه‌های گروهی باید تقویت کنند و در سایر مراکز آموزشی استمرار یابد. استمرار در تربیت جنسی، شرط پیروزی است و بدون آن تربیت کامل محقق نمی‌شود.

4. اسلام در تربیت جنسی، به حقایق و گرایش‌های سرشتی انسان به امور جنسی توجه می‌کند و نسبت به این میل انسانی رویکرد منفی ندارد و با پندارهای واهی، این حقیقت ذاتی آدمی را سرپوش نمی‌نهد و دگرگون جلوه نمی دهد و خواستار سرکوب آن نیست.

تفاوت در رویکردهای گفته شده، شیوه پاسخ¬دهی ما به سوالات جنسی کودکان که از مهمترین مسائل تربیت جنسی است را تحت تأثیر قرار می¬دهد.

سؤالات کودک در زمینه مسائل جنسی را به دو بخش می‌توان تقسیم کرد. یک سری سؤالات کودک ممکن است بر اثر کنجکاوی و درباره اندام خودش باشد. اما گونه دیگری از سؤالات ممکن است در زمینه مسائل خاص جنسی باشد که اغلب پرسش‌های کودک از این گروه نیستند و اگر هم والدینی با این‌گونه سؤالات فرزند خود مواجه شوند باید بدانند که فرزندشان در شرایط ناسالمی قرار گرفته است.

در رویکرد دینی در پاسخ به سؤالات دسته اول، اولین نکته این است که ابهام در جواب‌ها و سربسته‌بودن آن و یا از طرف دیگر، باز کردن افراطی مسائل کمکی به رفع نیاز کودکان نمی‌کند.

نکته دیگر این است که باید توجه داشت کودکان ذهن کنجکاوی دارند و برای رفع کنجکاوی خود به راه‌های مختلف متوسل می‌شوند و اگر والدین نخواهند یا نتوانند به سؤالات کودک پاسخ دهند آن‌ها در جای دیگر جست‌وجو خواهند کرد و در این مورد ممکن است به راه‌های غیرمتعارف متوسل شوند. رواج گفت‌وگوهایی با موضوع جنسی بین دانش‌آموزان ابتدایی نشان‌دهنده این مسئله است.

نکته دیگر در پاسخ دهی، تناسب جواب با رشد شناختی فرد است. سؤالات کودک از سه سالگی آغاز می‌شود چون در این سن توجه کودک به اندام‌های تناسلی‌اش جلب می‌شود و به تفاوت‌های بین خود و جنس مخالف توجه می‌کند. بنابراین والدین باید آماده باشند از این سن کم‌کم و به تدریج با در نظر گرفتن شرایط سنی اطلاعات لازم را به کودک بدهند. نوجوانان در زمینه مسائل جنسی به اطلاعاتی بیش از یک کودک نیاز دارند چون فرایند بلوغ برایشان اتفاق می‌افتد و تغییراتی همچون عادت ماهیانه در دختران و احتلام در پسران روی می‌دهد که اگر از آن‌ها اطلاعات نداشته باشند منجر به وحشتشان می‌شود.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/1455573/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%DA%86%D9%87-%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4%DB%8C-%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%B3%D8%A4%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF والدین چه واکنشی ‌برابر سؤالات جنسی فرزند خود داشته باشند؟]</ref>

در سال‌های گذشته در قالب سند ۲۰۳۰ تلاش‌هایی برای تعمیم برخی از مباحث تربیت جنسی غربی در کشور صورت گرفت. این تعمیم، شرایط محیطی متناسب با تربیت در ایران را ملاحظه نکرده بود. به علاوه آنچه در سند ۲۰۳۰ مورد توجه قرار گرفته بود، آموزش بود در حالی که نیاز جامعه کنونی ما تربیت است و از همین جا روشن می‌شود که حتی اجرای این سند امکان‌سنجی نیز نشده بود.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/4072002/%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86 مهم‌ترین چالش‌های فراروی تربیت جنسی کودکان]</ref>

در سند ملی آموزش ۲۰۳۰ ایران در توضیح آموزش¬های جامع جنسی عبارت تنظیم خانواده آمده است؛ غافل از اینکه این عبارت در ادبیات بین المللی و اسناد یونسکو تعریف مشخصی دارد  و گرایش¬های جنسی هم جنس¬گرا را نیز در بر می¬گیرد.

از دیگر اشکالات اساسی این سند ناسازگاری بین آرمان ها و ارزش های بنیادین این سند با نظام معرفتی و ارزش های اسلامی بویژه در تربیت جنسی است.  

آموزش جامع جنسی در ایران آن طور که در سند ۲۰۳۰ آمده است شایستگی اجرا ندارد و باعث ترویج بدون مرز مسائل جنسی می شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3642552/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C تعامل با معاهدات بین‌المللی بر اساس مبانی فرهنگ اصیل اسلامی

ایکنا

[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4693/4723/37719/تربیت-جنسی?SearchText=تربيت%20جنسي دانشنامه حوزه]