مسئولیت اجتماعی: تفاوت میان نسخه‌ها

طبق آموزه‌های اسلامی، مسئولیت اجتماعی به مجموعه‌ای از رفتارها و اعمالی گفته می‌شود که افراد برای همنوع خود انجام می‌دهند. این کار را نه از روی اجبار؛ بلکه به دلیل حضورش در اجتماع انجام می-دهد.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/4042518/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D8%B4%D9%88%D8%AF . مفهوم مسئولیت اجتماعی خارج از اجبار و اکراه محقق شود؛ مسئولیت‌ پذیری از دیدگاه قرآن]</ref> بر این اساس، افراد در برابر گروه‏هاى مختلف اجتماعى از خانواده‏<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3648336/%D8%A7%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%81%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 .اهمیت ایفای مسئولیت‌های اجتماعی در قرآن کریم؛ پذیرش تعهد و مسئولیت اجتماعی از مؤلفه‌های خانواده قرآنی است.]</ref> گرفته تا خويشاوندان،<ref>. يا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ وَ خَلَقَ مِنْها زَوْجَها وَ بَثَّ مِنْهُما رِجالًا كَثِيراً وَ نِساءً وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلَيْكُمْ رَقِيباً؛ «اى مردم، از پروردگارتان كه شما را از «نفس واحدى» آفريد و جفتش را [نيز] از او آفريد، و از آن دو، مردان و زنان بسيارى پراكنده كرد، پروا داريد؛ و از خدايى كه به [نامِ‏] او از همديگر درخواست مى‏كنيد پروا نماييد؛ و زنهار از خويشاوندان مَبُريد، كه خدا همواره بر شما نگهبان است» (نساء/1).</ref> اهل شهر تا همه افراد جامعه مسئول هستند و باید در گروه‏ها و فعاليت اجتماعى حضور فعال و چشمگیر داشته باشند.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/4029602/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D9%85 . سوادآموزی را به عنوان یک مسئولیت اجتماعی حساب کنیم.]</ref> در حقیقت، مسلمانان در جامعه و روابط انسانی خود اگر هرگونه کاستی و ضعفی را در هر حوزه‌ای در وجود انسان و برادر دینی خود ببینند، نمی‌توانند نسبت به این امر بی‌تفاوت باشند و به کمک آن‌ها می‌شتابند.<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/4014253/%D8%AA%D8%A3%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86%D8%B9 . تأکید بر اصل مسئولیت اجتماعی در مکتب امیرالمؤمنین(ع)]</ref> نمونه‌ای از مسئولیت اجتماعی در قرآن، تعهدی است که انسان باید نسبت به یتیمان و مسکینان داشته باشد.<ref>. وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلًا؛ «و به مال يتيم- جز به بهترين وجه- نزديك مشويد تا به رشد برسد، و به پيمان [خود] وفا كنيد، زيرا كه از پيمان پرسش خواهد شد». (إسراء/34)؛ فَذلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيم‏ وَ لا يَحُضُّ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْكِين‏ فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّين‏؛ اين همان كس است كه يتيم را بسختى مى‏راند، و به خوراك دادن بينوا ترغيب نمى‏كند. پس واى بر نمازگزارانى  (ماعون/4-2).</ref> خداوند میان ایمان به خود و خدمت به یتیمان، مسکینان و اسیران<ref>. وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى‏ حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً؛ «و به [پاس‏] دوستىِ [خدا]، بينوا و يتيم و اسير را خوراك مى‏دادند». (انسان/8)</ref> و قبولی نماز ارتباط محکمی ایجاد می‌کند. در واقع، ایمان حقیقی و دینداری واقعی و نماز و عبادت حقیقی در هنگامی است که انسان به جامعه خود توجه کند و نیاز هم‌نوعش را برآورده کند؛ در غیر این صورت، دین و ایمان و نماز و عبادت حقیقی نیست؛ چون عنصر محبت و برآوردن نیاز هم‌نوع، غایب است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3966511/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%88%D9%86 . تعریف ایمان حقیقی به مسئولیت اجتماعی؛ پیام تربیتی سوره ماعون؛ اهمیت ایفای مسئولیت‌های اجتماعی در قرآن کریم.]</ref> نمونه دیگر از مسئولیت اجتماعی در قرآن، تواصی<ref>. إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ تَواصَوْا بِالْحَقِّ وَ تَواصَوْا بِالصَّبْرِ؛ مگر كسانى كه گرويده و كارهاى شايسته كرده و همديگر را به حقّ سفارش و به شكيبايى توصيه كرده‏اند. (عصر/3)</ref> است. تواصی به معنای سفارش کردن است که در قرآن به تواصی صبر و حق اشاره شده است. هدف تواصی این است که گاهی اوقات، اراده انسان ضعیف می‌شود و کم می‌آورد. اگر اطرافیانش به او در مورد امر حقی سفارش کنند و یا او را در مصیبت‌ها و مشکلات به صبر دعوت کنند، این اراده ضعیف، تقویت می‌شود.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3810875/%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86<nowiki> . چهار مسئولیت اجتماعی مسلمانان از منظر قرآن. ]</nowiki></ref>