ویراستار
۱٬۴۳۰
ویرایش
حکم (ریشه): تفاوت میان نسخه‌ها
←ساخت‌های صرفی در قرآن
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''ریشه «حکم»''' (ḤKM)؛ در قرآن کریم ماده حکم از ریشه‌های پرکاربرد و دارای مشتقات فراوان است و لغت شناسان عربی برای ماده حکم معانی متعددی ذکر کرده‌اند که می‌توان سه دسته کلی از آنها را در قرآن یافت: معانی محور عقلانیت و دانایی شامل: "حِکمَة" و “ح...» ایجاد کرد) |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
== ساخت‌های صرفی در قرآن == | == ساخت‌های صرفی در قرآن == | ||
این ماده مجموعا 210 بار و در 11 مشتق در قرآن کریم استعمال شده است | این ماده مجموعا 210 بار و در 11 مشتق در قرآن کریم استعمال شده است: | ||
معانی محور داوری کردن | === معانی محور داوری کردن: === | ||
حَکَمَ (فعل ثلاثی مجرد): 45 مورد | |||
حُکم (مصدر): 30 مورد<ref>البته باید توجه داشت که برخی موارد کاربرد حکم به معنایی غیر از مصدر قضاوت و شاید به معنای دانش و حکمت است که تفکیک دقیق موارد نیازمند بررسی مستقلی است.</ref> | |||
معانی محور اتقان و احکام<ref>درباره معنای دقیق این باب در قرآن کریم مباحث دامنه داری در کتب تفسیر و علوم قرآنی (ذیل بحث آیات محکم و متشابه) وجود دارد و بیان معنای اتقان در اینجا صرفا جهت ایجاد تمایز از دو معنای پیشین است.</ref> | حاکِم (اسم فاعل) به معنای داور: 6 مورد | ||
حَکَم (صفت مشبهه) به معنای داور و میانجی: 3 مورد | |||
أَحکَم (صفت تفضیلی): 2 مورد | |||
حَکَّمَ (باب تفعیل) به معنای به قضاوت نشاندن: 2 مورد | |||
تَحاکَمَ إلی (باب تفاعل) به معنای بردن دعوا نزد کسی: 1 مورد. | |||
=== معانی محور عقلانیت و دانایی: === | |||
حِکمَة (اسم جامد) به معنای دانایی: 20 مورد | |||
حَکیم (صفت مشبهه) به معنای دانا و عاقل: 97 مورد | |||
=== معانی محور اتقان و احکام<ref>درباره معنای دقیق این باب در قرآن کریم مباحث دامنه داری در کتب تفسیر و علوم قرآنی (ذیل بحث آیات محکم و متشابه) وجود دارد و بیان معنای اتقان در اینجا صرفا جهت ایجاد تمایز از دو معنای پیشین است.</ref> === | |||
أحکَمَ (باب إفعال) به معنای متقن ساختن: 2 مورد | |||
مُحکَم (صفت مفعولی) به معنای متقن شده: 2 مورد. | |||
== ریشه‌شناسی == | == ریشه‌شناسی == | ||