سوره انعام: تفاوت میان نسخه‌ها

سوره انعام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۳

۱۰٬۳۳۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۴ مهٔ ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Kazemi

ویراستار

۵۱۹

ویرایش

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 هدف اصلی این سوره بیان توحید و اثبات پروردگار یگانه برای انسان و تمام جهانیان است. برای این منظور داستان گفت‌وگوی حضرت ابراهیم(ع) با کافران درباره بیهوده بودن پرستش ستارگان، ماه و خورشید در این سوره آمده است. خداوند متعال‌، به‌ دنبال‌ بیان‌ این‌ داستان‌، از پذیرش‌ درخواست‌ آن‌ حضرت‌ مبنی‌ بر پیامبری‌ اسحاق‌ و یعقوب‌ و دیگر نوادگان‌ ابراهیم‌(ع) یاد می‌کند و به‌ همین‌ مناسبت‌، جامع‌ترین‌ فهرست‌ دربردارنده نام‌های‌ پیامبران‌ را - ۱۷ نام‌ - در این‌ قسمت‌ از سوره‌ می‌آورد. آنگاه‌، پیامبر اسلام(ص) را وارث‌ و جانشین‌ همه آن‌ پیامبران‌ الهی‌ مخاطب‌ قرار می‌دهد و او را موظف‌ می‌کند تا‌ اعلام‌ کند که‌ دعوت او به اسلام جنبه ملی‌ و قومی‌ ندارد و مخاطب‌ او همه جهانیان هستند.
-سوره انعام‌ اعلامیه جامع‌ عقیده‌ و شریعت‌ اسلام‌ است‌. سراسر این‌ سوره‌ اعلام‌ مواضع‌، پاسخ‌ به‌ شبهات‌ و اشکالات‌ مخالفان به اسلام و خداوند است که از سوی پیامبر اکرم(ص) توسط این سوره بیان می شود. تکرار ۴۴ بار فعل امرِ «قُل‌ْ: به معنای بگو» در این‌ سوره‌ تأکیداتی‌ پیاپی‌ بر مواجهه با شبهات است که به صورت استدلال بر ضد مشرکان و مخالفان توحید و نبوت و معاد آمده است. تلاش همیشگی قرآن برای اصلاح عقیده انسان به ویژه درباره الوهیت و عبودیت، در این سوره نمایان شده است.<ref>[https://iqna.ir/00H6CX سوره انعام؛ اعلامیه جامع‌ عقیده‌ و شریعت‌ اسلام‌]</ref>
+سوره انعام‌ اعلامیه جامع‌ عقیده‌ و شریعت‌ اسلام‌ است‌. سراسر این‌ سوره‌ اعلام‌ مواضع‌، پاسخ‌ به‌ شبهات‌ و اشکالات‌ مخالفان به اسلام و خداوند است که از سوی پیامبر اکرم(ص) توسط این سوره بیان می شود. تکرار ۴۴ بار فعل امرِ «قُل‌ْ: به معنای بگو» در این‌ سوره‌ تأکیداتی‌ پیاپی‌ بر مواجهه با شبهات است که به صورت استدلال بر ضد مشرکان و مخالفان توحید و نبوت و معاد آمده است. تلاش همیشگی قرآن برای اصلاح عقیده انسان به ویژه درباره الوهیت و عبودیت، در این سوره نمایان شده است.<ref>[https://iqna.ir/00H6CX سوره انعام؛ اعلامیه جامع‌ عقیده‌ و شریعت‌ اسلام‌]</ref>مشرك نبودن و خدا را معبود قرار دادن، نيكی به پدر و مادر، دوری كردن از پستی‌های اخلاقی، پرهيز از قتل نفس، تعدی نكردن به مال يتيم، عدالت در گفتار و قضاوت، وفای به عهد شرعی و الهی از جمله مواردی است كه در اين سوره به عنوان نكات اخلاقی و تربيتی ذكر شده است.نيكی به والدين بايد بدون واسطه انجام گيرد و والدين وظيفه دارند در تربيت صحيح فرزندان كوشا باشند و به نيازهای روحی، فكری و معنوی آنها توجه كنند. صراطی كه شاهراه حقيقت است چهار كمين‌گاه مهم دارد و بايد نسبت به آنها التفات و توجه بيشتری كرد. اولين كمين‌گاه حق‌الناس است و حق الناس گناهی است كه توبه از آن  نزد خداوند پذيرفته نمی‌شود. وی از دومين كمين‌گاه با عنوان امانت‌داری ياد كرد و كمين‌گاه‌های بعدی را صله‌رحم و نماز دانست.<ref>[https://iqna.ir/006OGt سوره انعام؛ در برگيرنده مهم‌ترين نكات اخلاقی و اجتماعی]</ref>
+== امنیت در پرتو تعالیم دینی ==
+خداوند  در آيه سوره مباركه «انعام» می‌فرمايد: «وَ لَمْ یَلْبِسُوا إيمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ»؛ كسانی كه به پروردگار ايمان آورده‌اند و ايمان خود را به «مُهْتَدُون» ظلم و ستم نيالوده‌اند، برای آنان امنيت و آرامش است و آنان هدايت يافتگان‌اند. امنيت موضوعی است كه با حيات انسان همراه بوده و از نياز‌های اساسی او محسوب می‏شود، اميد به زندكی، پيشرفت و ترقی در بسياری از زمينه‌ها اعم از پيشرفت فرهنگی، اقتصادی و دست‌يابی به قله‌های صنعت و تكنولوژی در پرتوی امنيت ميسر و ممكن است.  تأثيرپذيری امنيت از سياست، فرهنگ، اقتصاد، افزايش جمعيت و بالاخره تأثير آن بر كليه شاخصه‌های توسعه و حيات انسانی به مقوله امنيت نقش بنيادين و زيربنايی داده است، فيلسوفان كه دغدغه تحقق عدالت داشته‌اند، امنيت را شرط ضروری «عدل» دانسته‌اند و كسانی كه به رفاه می‏انديشند، امنيت را عامل اصلی آسايش شمرده‌اند و آنان كه بر توسعة سياسی، اقتصادی و... اصرار دارند امنيت را مهم‌ترين عامل تلقی كرده‌اند. هر چند تأمين و تضمين امنيت از و ظايف دولت و حكومت است ولی تأمين آن طبيعی‌ترين انتظاری است كه ملت از حكومت دارند.
+از گذشته تا به حال تلاش‌های زيادی جهت تعريف امنيت انجام گرفته است؛ برخی امنيت را فقدان تهديد تعريف كرده‌اند. بعضی امنيت را مترادف با صلح تعريف كرده‌اند و معتقد‌اند امنيت جنبة تأمين دارد. برخی ديگر امنيت را مترادف با صلح تعريف كرده‌اند و معتقد شده‌اند فقدان تهديد نسبت به منافع ملی يك كشور مساوی با امنيت است.[۱] برخی مانند گالتنگ مفهوم امنيت را «اطمينان بخش» مطرح كرده‌اند و امنيت را مترادف با ريشه‌كن كردن خشونت از جوامع انسانی دانسته‌اند.
+راغب در مفردات، در تعريف امنيت می‏گويد: اصل امنيت از طمأنينه و آرامش و از ميان رفتن ترس و خوف است. امن و امان در اصل مصدر هستند و به حالت و وضعی اطلاق می‏شود كه انسان در آرامش باشند. گاه نيز بر چيز‌های اطلاق می‏شود كه انسان بر آن امانت‌دار و امين است. امنيت يك مفهوم كلی است لذا خودش دارای اجزايی است و جمع ميان اين اجزا باعث ايجاد مفهومی به نام امنيت می‏شود. اين اجزا كه يكی از آن‌ها «ثبات» است و يكی ديگر «نظم» با يكديگر ارتباط دارند و دارای تأثير و تأثر متقابل است. از سوی ديگر اين اجزا هر كدام بر روی يك طيف تعريف می‏شوند. بنابراين، نظم وضعيتی است كه از نظم كامل تا بی‌نظمی كامل را شامل می‏شود. بديهی است كه بی‌نظمی بر ثبات تأثيرگذار خواهد بود و در حركت ثبات به سمت بی‌ثباتی اثر خواهد گذاشت. بنابراين، مطلوب يا نامطلوب بودن وضعيت هر يك از اجزا بر روی يك ديگر تأثير داشته و در نهايت بر روی امنيت تأثير گذار خواهد بود. قرآن كريم هر نوع امنيت را حق طبيعی انسان می‌داند. درباه امنيت «وَقَضَى رَبُّكَ أَلا تَعْبُدُوا إِلا إِیَّاهُ جانی» می‌فرمايد: وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاهُمَا فَلاتَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلاتَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلا (اسراء/ ۲۳)؛ به پدر و مادرت نيكی كنيد هرگاه يكی از آن دو يا هر دوی َرِيمًا آن‌ها نزد تو به سنّ پيری رسند، كمترين اهانتی به آن‌ها روا مدار و بر آن‌ها فرياد مزن و گفتار لطيف و سنجيده و بزرگوارانه به آن‌ها بگو.از منظر قرآن بسياری از عوامل كه در ايجاد امنيت روحی و روانی در زندگی توأم با آرامش نقش حياتی و اساسی دارد عملكرد انسان است. از آيات قرآن در می‏يابيم كه عذاب و ناامنی‌های كه در محيط زندگی جوامع به وجود می‏آيد، نتيجه عملكرد خودسرانه و انحراف از صراط فطرت خدايی خويش است. لذا برای هرنوع خاص از انحراف، بلايی ويژه‏ای نازل ميشود و به عبارت ديگر هر انحراف پيامد خاص خودش را دارد.<ref>[https://iqna.ir/008Dbu آيه ۸۲ سوره «انعام» امنيت را در سايه ايمان و تعاليم الهی می‌داند]             </ref>
+== ضرورت حفظ عدالت در گفتار ==
+قرآن كريم تنها به اقامه عدل و دادگری در بين مسلمانان اكتفا نمی‌كند، بلكه به مؤمنان دستور می‌دهد كه حتی لازم است با دشمنان باعدل و دادگری رفتار كنند و می‌فرمايد: «وَ لا یَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلى‏ أَلاَّ تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوى‏»۵، بغض و عداوتی كه با قوم و جماعتی داريد شما را به ناديده گرفتن عدل و دادگری در معامله با ايشان وادار نكند، بلكه در همه احوال و با همه افراد بدادگری رفتار كنيد، چراكه دادگری نزديك به تقوای الهی است.در آيات بسياری از قرآن امر به رعايت عدالت و دادگری و تعظيم و تكريم شأن عدالت آمده است و می‌فرمايد: «وَ إِذا حَكَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْل‏»۶، هرگاه در بين مردم به قضاوت و داوری نشستيد، به عدالت حكم كنيد. حتی خداوند به مسلمانان دستور می‌دهد كه درگفتارشان هم رعايت عدالت كنندو می فرمايد: «وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ كانَ ذا قُرْبى »(انعام/152)، هنگامی‌كه سخنی (در كار داوری يا گواهی و يا روايت خبری) گفتيد دادگری كنيد و ازحق منحرف نشويد هرچند كسی كه سخن به نفع يازيان او گفته می‌شود از خويشاوندان باشد.
+از جمله ركن انتظام زندگى مسلمانان آنست كه در گفتار نيز عدالت را رعايت كنند و از اظهار حقيقت و صدق گفتار تخلف نكنند و به‌منظور جلب نفع و يا دفع ضرر از خود و خويشان و دوستان از حقيقت و اظهار واقع دريغ نكنند و در ادای شهادت و اقرار و وصيت و داورى و حكميت واقع و حقيقت را بيان كنند و تفاوت ميان خويشان و اجنبى نگذارند, بدون ترديد قرآن كريم وحی الهی است كه خداوند برای هدايت و سعادت بشر فرستاده است، اين كتاب حاوی كليه قوانين زندگی از خانواده گرفته تا جامعه و غيره مطرح كرده است و اگر انسان بخواهد به كمال برسد بايد برای اداره جامعه به قوانين الهی چنگ زده و به آنها جامه عمل بپوشاند.<ref>[https://iqna.ir/0087Z7 آيه ۱۵۲ سوره انعام، عدالت در گفتار را از اركان مهم زندگی مسلمانان می‌داند]</ref>
 == فضایل سوره ==