ویراستار
۵۱۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سوره نساء؛''' سوره نساء مدنی است؛ به طبع موضوعات اجتماعی در آن وزن بیشتری داشته باشند. این سوره ۱۷۶ آیه دارد و در قرآن کریم چهارمین سوره و در جزء چهارم تا ششم قرآن جای گرفته است اما نود و دومین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. | '''سوره نساء؛''' سوره نساء مدنی است؛ به طبع موضوعات اجتماعی در آن وزن بیشتری داشته باشند. این سوره ۱۷۶ آیه دارد و در قرآن کریم چهارمین سوره و در جزء چهارم تا ششم قرآن جای گرفته است اما نود و دومین سورهای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. | ||
== | == معرفی سوره == | ||
این سوره با سفارش بر تقوای الهی آغاز شده و با توجه به اینکه در سوره نساء بحثهای فراوانی در مورد احکام زنان آمده، به این عنوان نامیده شده است،در این سوره ۲۰ بار «نساء» به معنی زنان آمده است. اختصاص یک سوره از قرآن به نام زنان اهمیت موضوع زنان در اسلام را نشان میدهد.ممنوعیت تصاحب اجباری اموال زنان(۱۹-۲۱)، اقسام زنان و احکام ازدواج با آنان(۲۲-۲۸)، رعایت حقوق زنان (۱۲۷-۱۳۰) و تفاوتهای حقوقی زن و مرد (۳۲-۳۵) از جمله سرفصلهای اصلی مباحث زنان در این سوره است. سوره نساء همچنین درباره احکام زناشویی و ارث سخن میگوید و در میان آنها به احکام نماز، جهاد و شهادت دادن (گواهی دادن) نیز میپردازد.<ref>[https://iqna.ir/00H47h سوره «نساء»؛ فصلی از قرآن برای زنان]</ref> | این سوره با سفارش بر تقوای الهی آغاز شده و با توجه به اینکه در سوره نساء بحثهای فراوانی در مورد احکام زنان آمده، به این عنوان نامیده شده است،در این سوره ۲۰ بار «نساء» به معنی زنان آمده است. اختصاص یک سوره از قرآن به نام زنان اهمیت موضوع زنان در اسلام را نشان میدهد.ممنوعیت تصاحب اجباری اموال زنان(۱۹-۲۱)، اقسام زنان و احکام ازدواج با آنان(۲۲-۲۸)، رعایت حقوق زنان (۱۲۷-۱۳۰) و تفاوتهای حقوقی زن و مرد (۳۲-۳۵) از جمله سرفصلهای اصلی مباحث زنان در این سوره است. سوره نساء همچنین درباره احکام زناشویی و ارث سخن میگوید و در میان آنها به احکام نماز، جهاد و شهادت دادن (گواهی دادن) نیز میپردازد. | ||
در این سوره ضرورت حفظ و نگهداری از مهمترین واحد اجتماعی، یعنی خانواده تأکید شده است و ازدواج عاملی برای حفظ عفت جامعه شناخته شده و بر همچنین حقوق و وظایف متقابل افراد جامعه یادآوری میشود. بر این اساس مفاهیم خانواده و مباحث مربوط به زنان به شکلی درهمتنیده و مرتبط در این سوره قرآن مورد توجه قرار گرفته است. همچنین در این سوره به دو داستان مهم تاریخی اشاره دارد؛ یکی از داستانها مربوط به قسم خوردن شیطان برای گمراه کردن انسان است که در آیههای ۱۱۸ تا ۱۲۰ آمده است. دومین داستان به ماجرای گمراه شدن و انحراف قوم بنیاسرائیل اشاره دارد که شامل موضوعات درخواست از موسی برای نشاندادن خداوند، گوسالهپرستی، قتل انبیاء، تهمت به حضرت مریم(س) و ادعای قتل حضرت عیسی(ع) میشود. از سوی دیگر به مؤمنان در مورد توطئهها و کینهتوزیهای دشمنان هشدار میدهد و آمادگی همهجانبه و مقابله با دشمنان شناخته شده را ضروری میداند. در این مسیر اطاعت از رهبری جامعه امر مهمی است که در یکی از آیات مهم سوره نسا به آن پرداخته شده است.<ref>[https://iqna.ir/00H47h سوره «نساء»؛ فصلی از قرآن برای زنان]</ref> | |||
== محتوای سوره == | == محتوای سوره == | ||
خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
خوف در این تعبیر از روی محبت است و خطاب نیز بیانگر وظیفه اجتماعی است؛ یعنی اجتماع نسبت به سرنوشت تک تک خانوادهها وظیفه دارد و روایاتی نیز وجود دارد و برخی با این نگاه آن را جزء وظایف حاکم و حکومت برشمردهاند و حکم مربوطه نیز واجب کفایی است.واژه شقاق و اینکه این تعبیر نشانه یکی بودن پیکره زن و شوهر است که دچار شقاق شده است، عنوان کرد: امروزه به شقاق، طلاق عاطفی و قهر و ترک خانه و ... گفته میشود؛ قرآن کریم سخن از شقاق را گفته است و نه طلاق؛ یعنی اجازه ندهید کار زوجین به مرحله آخر برسند و به محض اینکه خوف از شقاق یافتید جلوی آن را بگیرید.گاهی اختلاف زوجین در عقیده، رفتار و سلیقه و ... است؛ اختلاف سلیقه معمولا به شقاق نمیانجامد و اختلاف عقیده را نیز اسلام از ابتدا جلوگیری کرده و فرموده که مسلمان با غیرمسلمان حق ازدواج ندارد.ریشه برخی از اختلافات، رفتاری به خصوص در رفتارهای جنسی، برخی ناشی از اختلاف در سن است بر لزوم ارائه آموزشهای قبل از ازدواج تاکید کرد و گفت: البته این آیه ناظر به بعد از شقاق است و نه ازدواج. تعبیر «بینهما» با بیان اینکه این واژه تاکید بر طرفین یعنی زن و شوهر دارد تصریح کرد: گاهی شقاق میان والدین زن و مرد است که باعث ایجاد اختلاف در میان زن و شوهر شده است؛ قرآن فرموده اگر اختلاف میان زن و شوهر است دادگاه خانوادگی تشکیل دهید نه برای شقاقهای مصنوعی؛ البته گاهی همین شقاقهای مصنوعی موجب تلقین به زن و شوهر میشود.<ref>[https://iqna.ir/00FRo6 آیه ۳۵ سوره نساء؛ نسخه کاهش آمار طلاق در جامعه]</ref> | خوف در این تعبیر از روی محبت است و خطاب نیز بیانگر وظیفه اجتماعی است؛ یعنی اجتماع نسبت به سرنوشت تک تک خانوادهها وظیفه دارد و روایاتی نیز وجود دارد و برخی با این نگاه آن را جزء وظایف حاکم و حکومت برشمردهاند و حکم مربوطه نیز واجب کفایی است.واژه شقاق و اینکه این تعبیر نشانه یکی بودن پیکره زن و شوهر است که دچار شقاق شده است، عنوان کرد: امروزه به شقاق، طلاق عاطفی و قهر و ترک خانه و ... گفته میشود؛ قرآن کریم سخن از شقاق را گفته است و نه طلاق؛ یعنی اجازه ندهید کار زوجین به مرحله آخر برسند و به محض اینکه خوف از شقاق یافتید جلوی آن را بگیرید.گاهی اختلاف زوجین در عقیده، رفتار و سلیقه و ... است؛ اختلاف سلیقه معمولا به شقاق نمیانجامد و اختلاف عقیده را نیز اسلام از ابتدا جلوگیری کرده و فرموده که مسلمان با غیرمسلمان حق ازدواج ندارد.ریشه برخی از اختلافات، رفتاری به خصوص در رفتارهای جنسی، برخی ناشی از اختلاف در سن است بر لزوم ارائه آموزشهای قبل از ازدواج تاکید کرد و گفت: البته این آیه ناظر به بعد از شقاق است و نه ازدواج. تعبیر «بینهما» با بیان اینکه این واژه تاکید بر طرفین یعنی زن و شوهر دارد تصریح کرد: گاهی شقاق میان والدین زن و مرد است که باعث ایجاد اختلاف در میان زن و شوهر شده است؛ قرآن فرموده اگر اختلاف میان زن و شوهر است دادگاه خانوادگی تشکیل دهید نه برای شقاقهای مصنوعی؛ البته گاهی همین شقاقهای مصنوعی موجب تلقین به زن و شوهر میشود.<ref>[https://iqna.ir/00FRo6 آیه ۳۵ سوره نساء؛ نسخه کاهش آمار طلاق در جامعه]</ref> | ||
===== آیه | ===== آیه اولی الامر ===== | ||
آيه ۵۹ سوره نساء «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَ أَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَ الرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا، اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را[نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيك فرجامتر است»، اظهار کرد: خداوند در این آیه عدهای را مشمول اطاعت محض قرار داده به طوری كه اطاعت از آنها از همه اهل ايمان خواسته شده و يك اطاعت محض است. اطاعت در این آیه مطلق بوده، به گونهای كه اطاعت از رسول(ص) در كنار اطاعت از خداوند بيان شده است، وقتی در اين آيه بيان میشود، در درگيریهای خود به پيامبر(ص) رجوع كنيد، نشان از شأن تشريع پیامبر(ص) به معنای قانونگذاری است. اين امر زمانی معنا دارد كه شخص علم به ظاهر و باطن و كل خلقت دارد؛ لذا پروردگار عالم يك تصوير مستقل از پيامبر(ص) بيان كرده و از آن جهت كه خداوند علم نامتناهی دارد و قانون گذاری میكند، نبی مكرم اسلام(ص) نيز اينگونه هستند.باتوجه به ادامه آيه بعد از بيان اطاعت از خدا، رسول و اولیالامر، از اين قسمت به بعد سير و بافت آيه سه قسمت میشود كه در بخش اول دستور به اطاعت محض و مطلق از خداوند، رسول و صاحبان امر داده شده است.<ref>[https://iqna.ir/00AQeK آيه ۵۹ سوره نساء، بیانگر شروط ایمان به خدا است]</ref><ref>[https://iqna.ir/00HFSi آیه ۵۸ سوره نساء، میتواند از اصلیترین منابع فقه سیاسی باشد]</ref> | آيه ۵۹ سوره نساء «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَ أَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَ أُوْلِی الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَ الرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا، اى كسانى كه ايمان آوردهايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را[نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيك فرجامتر است»، اظهار کرد: خداوند در این آیه عدهای را مشمول اطاعت محض قرار داده به طوری كه اطاعت از آنها از همه اهل ايمان خواسته شده و يك اطاعت محض است. اطاعت در این آیه مطلق بوده، به گونهای كه اطاعت از رسول(ص) در كنار اطاعت از خداوند بيان شده است، وقتی در اين آيه بيان میشود، در درگيریهای خود به پيامبر(ص) رجوع كنيد، نشان از شأن تشريع پیامبر(ص) به معنای قانونگذاری است. اين امر زمانی معنا دارد كه شخص علم به ظاهر و باطن و كل خلقت دارد؛ لذا پروردگار عالم يك تصوير مستقل از پيامبر(ص) بيان كرده و از آن جهت كه خداوند علم نامتناهی دارد و قانون گذاری میكند، نبی مكرم اسلام(ص) نيز اينگونه هستند.باتوجه به ادامه آيه بعد از بيان اطاعت از خدا، رسول و اولیالامر، از اين قسمت به بعد سير و بافت آيه سه قسمت میشود كه در بخش اول دستور به اطاعت محض و مطلق از خداوند، رسول و صاحبان امر داده شده است.<ref>[https://iqna.ir/00AQeK آيه ۵۹ سوره نساء، بیانگر شروط ایمان به خدا است]</ref><ref>[https://iqna.ir/00HFSi آیه ۵۸ سوره نساء، میتواند از اصلیترین منابع فقه سیاسی باشد]</ref> | ||