مقاومت: تفاوت میان نسخه‌ها

مقاومت در لغت به‌معنای عدل و اعتدال و ثبات است، در اصطلاح عبارت از اعتقاد و اقدامی پایدار، ثابت و مستمر در چارچوب مبانی اسلام، جهت تحقق اهداف و مقاصد عالی الهی و انسانی است. مقاومت از دیدگاه قرآن، کوششی برای بازگرداندن چیزی به حالت طبیعی خود است.<ref>[https://fa.imamatpedia.com/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA<nowiki> . 4-1-امامت پدیا ]</nowiki></ref> پایداری و ایستادگی یک ملت بر اساس برنامه‌ها و طرح‌های پیش‌برنده و اقدامات اساسی یک ملت در برابر اقدامات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دشمن؛ ولی در خصوص تعریفی که از مقاومت ارائه می‌شود، مطالب زیادی در قرآن کریم وجود دارد؛ مثلاً آیه شریفه ۲۵۰ سوره بقره می‌فرماید: «رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛ پروردگارا بر [دل‌هاى] ما شكيبايى فرو ريز و گام‌هاى ما را استوار دار و ما را بر گروه كافران پيروز فرما». این آیه بیانگر مفهومی از مقاومت و صبوری و استقامت در مسیر انتخاب‌شده است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3874109/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86<nowiki> .ایکنا. 3-6-ضرورت تبیین اهداف و آداب مقاومت از نظر قرآن ]</nowiki></ref>  

جایگاه استقامت در قرآن، دوام، ثبات و انجام درست فعل است. «فَاسْتَقِمْ کماأُمِرْتَ وَمَنْ تابَ مَعَک وَلاتَطْغَوْا إِنَّهُ بِماتَعْمَلُونَ بَصیرٌ؛ همراه با آنان که با تو رو به خدا کرده‌اند، چنان که مأمور شده‌ای ثابت‌قدم باش و طغیان مکنید که او به هر کاری که می‌کنید بیناست.»(هود/۱۱۲) در دو آیه از آیات قرآن، مقاومت با واژه صبر آمده است: «وَاسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلاة ...؛ از صبر و نماز یاری جویید.»(بقره/ ۴۵ و ۱۵۳). همچنین در قرآن واژه ثبات قدم نیز به مفهوم مقاومت است. این اصطلاح، به مفهوم نیرومندی و پایداری در برابر دشمن و به عنوان یک اصل استوار در میان مؤمنان به خدا در طول روزگاران مطرح شده؛ «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَی الْقَوْمِ الْکافِرینَ؛ و ما را ثابت‌قدم گردان و بر کافران پیروز ساز.»(آل‌عمران/۱۴۷؛ بقره/۲۵۰) و «یاأَیهَاالَّذینَ آمَنُوا إِذالَقیتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُوا وَ اذْکرُوا اللَّهَ کثیراً لَعَلَّکمْ تُفْلِحُون؛‌ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر به گروهی از دشمن برخوردید ثابت‌قدم باشید و خدا را فراوان یاد کنید، باشد که پیروز شوید.»(انفال/۴۵)<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3945691/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA<nowiki> . ایکنا. مقاومت در قرآن فراتر از واژه‌ها، یک فرهنگ است ]</nowiki></ref>  

قرآن در آیات متعددی پذیرش ظلم و ستم را مذموم دانسته و بر مقاومت در برابر ظالمان و یاری‌‌رسانی امت اسلامی به مظلومان و مستضعفان تأکید کرده است. یکی از این آیات که به بیان این مسئله پرداخته آیه ۳۹ سوره «شوری» است که خداوند در آن می‌فرماید: «وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنْتَصِرُونَ؛ و کسانی که هرگاه ستمی بر آنها رسد، تسلیم ظلم نمی‌شوند و یاری می‌طلبند. در حقیقت از یک سو مظلوم و ستمدیده، موظف به مقاومت و ایستادگی در برابر ظالم و فریاد زدن و کمک خواستن از برادران دینی است و از سوی دیگر، مؤمنان که فریاد و استغاثه برادران دینی و ستمدیده خود را می‌شنوند، مسئول هستند به ندای آنان جواب مثبت داده و به یاری آنان بشتابند؛ زیرا مقاومت در برابر ظلم و ستمگری و جلوگیری از رخنه و نفوذ آن، در لایه‌های اجتماع، بر هر کسی که قدرت و توانایی آن را داشته باشد یک واجب عقلی، شرعی و انسانی است وجوب این مقاومت و یاری‌رسانی به مظلوم، به ویژه مسلمانان، از آن جهت است که طبق نص صریح قرآن، نباید به هیچ وجه اجازه داد که کافران در هیچ جنبه‌ و شأنی بر مسلمانان تسلط پیدا کنند و این به خاطر اهمیت حفظ عزت امت اسلامی است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3900307/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%85%D8%B8%D9%84%D9%88%D9%85-%D9%88-%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%AA%D9%85%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86<nowiki> .ایکنا. مقاومت مظلوم و یاری‌رسانی مؤمنان؛ دو اصل قرآنی در مواجهه با ستمگران ]</nowiki></ref>  

بنابراين به دست‌آوردن رستگاری كار ساده‌ای نيست. در اين آيه استقامت تنها به معنای گفتن و تبليغ نيست بلكه به معنای مقاومت و مداومت است. با استقامت و استمرار به رستگاری دست پيدا می‌كنيم. <ref>[https://iqna.ir/fa/news/2130616/%D8%A2%D9%8A%D9%87-112-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%87%D9%88%D8%AF-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF<nowiki> .ایکنا. آيه ۱۱۲ سوره هود مقاومت و استمرار را عامل رستگاری می‌داند ]</nowiki></ref> همچنین مقاومت یکی از راه‌های رسیدن به سعادت تقوا و پرهیزگاری است،<ref>[https://shahrekord.iqna.ir/fa/news/4117560/%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%87-%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%AF .ایکنا. قرآن راه مبارزه و مقاومت را به انسان‌ها می‌آموزد]</ref> در آیه شریفه سوره آل عمران می‌فرماید: «‌يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و مرزها را نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد، اميد است كه رستگار شويد» (آل عمران: ۲۰۰)، همچنین آیه ۳۰ سوره فصلت می‌فرماید: «‌إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛ در حقيقت كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست‏، سپس ايستادگى كردند، فرشتگان بر آنان فرود مى‌‏آيند [و مى‏‌گويند] هان بيم مداريد و غمين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد، شاد باشيد». ذیل این آیه به دستاوردهای مقاومت اشاره دارد که همان آرامش و آسایش ملت است.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3874109/%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81-%D9%88-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 . ایکنا. ضرورت تبیین اهداف و آداب مقاومت از نظر قرآن]</ref>