نفاق: تفاوت میان نسخه‌ها

نفاق؛ دورویی و ناسازگاری میان ظاهر و باطن. قرآن كريم در ۱۴ سوره به مسئله نفاق پرداخته است و نام یکی از سور قرآن نیز منافقون است که حکایت از مهم و شایع بودن این پدیده در عصر نزول داشته است. وجود نمونه‌های تاریخی متعدد از صدر اسلام و تاثیرات بنیادی اقدامات جریان نفاق در طول تاریخ اسلام گواه قدمت این پدیده است. نفاق مسئله‌ای مقول به تشکیک و دارای مراتب مختلف است و مهم‌ترین منشاء آن ضعف ایمان قلمداد شده است.

معنای لغوی نفاق

معنای اصطلاحی نفاق

در میان انسان‌ها و حتی صف مسلمانان افرادی رشد می‌کنند که گفتارشان با اعمال‌شان هماهنگ نیست و این عمل به‌معنای نفاق است و چنین فردی منافق است.<ref>[https://birjand.iqna.ir/fa/news/2415034/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A1%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%8A%D9%83-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعی سوء‌استفاده از يك استعداد انسانی است]</ref> در اصطلاح قرآن كريم منافق به كسی گفته می‌شود كه ذووجه است و در ظاهر لااله الا الله می‌گويد و اذعان به خدا می‌كند اما در باطن لات و هبل را می‌پرستد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/2175667/%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-14-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%87%D9%85-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D9%BE%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D9%87-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA پرداختن قرآن در ۱۴ سوره به منافقان نشانه مهم بودن پديده نفاق است- نفاق؛ جلوه‌ای از بيماری و اضطراب درونی-  منفعت‌طلبی و مصلحت‌پرستی، زمینه‌ساز نفاق است]</ref> گرچه مراد از نفاق در آيات، داشتن كفر در دل و اعلام ايمان در ظاهر است، ولى در روايات نفاق، داراى معناى گسترده‏‌اى است كه هر كس زبان و عملش هماهنگ نباشد، سهمى از نفاق دارد. در حديثی می‌خوانيم «اگر به امانت خيانت كرديم و در گفتار دروغ گفتيم و به وعده‏‌هاى خود عمل نكرديم، منافق هستيم گرچه اهل نماز و روزه باشيم». <ref>[https://iqna.ir/fa/news/2514611/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%86%D9%88%D8%B9%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%BA-%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%89-%D9%88-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق، نوعى دروغ عملى و اعتقادى است]</ref>

پیشینه نفاق

انواع نفاق

نفاق عملی نیز از انواع دیگر نفاق است که امروزه بین مسلمانان رایج شده است. عده زیادی به لحاظ اعتقادی مسلمان هستند، اما به لحاظ عمل، شیوه‌ها و علایم نفاق در آن‌ها دیده می‌شود؛ دروغ می‌گویند، خیانت می‌کنند و ترسی از خلف وعده و عهدشکنی ندارند.<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3677800/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%81%D8%B1-%D8%AE%D8%B7%D8%B1%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نفاق اعتقادی از کفر خطرناکتر است-  منفعت‌طلبی و مصلحت‌پرستی، زمینه‌ساز نفاق است]</ref> برخی افراد از نفاق عملی و اعتقادی با عنوان نفاق اصغر و اکبر<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> و یا نفاق ساده و پیچیده<ref>[https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3480210/%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%B1-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0-%D8%AA%D8%AD%D8%AC%D8%B1-%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85 آیت‌الله اراکی ابراز کرد: نفاق، بستر نفوذ، تحجر، تشیع انگلیسی و اسلام آمریکایی است/ ضرورت شناخت این علائم]</ref> نام می برند.

مراتب و درجات نفاق

علل و ریشه های نفاق

نظرات متعددی در مورد ریشه¬های نفاق اظهار شده است. برخی از علل نفاق از منظر اندیشمندان اسلامی ریشه در موارد زیر دارد: ضعف ایمان،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3327324/%D8%B6%D8%B9%D9%81-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA نبی‌زاده: ضعف ایمان، مهم‌ترین عامل ایجاد نفاق در جامعه است]</ref> ضعف معرفت به خدا، معاد و پیامبر، <ref>[https://iqna.ir/fa/news/3967414/%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88%DB%8C%DA%98%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%81%D9%82%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86 آیت‌الله رمضانی: جریان نفاق تهدیدی جدی برای جامعه است/ ویژگی‌های منافقان در قرآن]</ref>ضعف نفس،<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3895814/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B1%D8%B0%D8%A7%D8%A6%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آسیب‌های اجتماعی نفاق از دیدگاه امام موسی صدر / نفاق مجمع رذائل است]</ref> عدم استحکام بنیادهای اعتقادی،<ref>[https://khouzestan.iqna.ir/fa/news/3885599/%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%A6%D9%85%D9%87%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B9%DA%A9%D8%A7%D8%B3-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%BA%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%B5-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF در نشست «سیره حضرت رسول اکرم(ص) در مواجهه با نفاق و منافقان» بررسی شد؛ شیوه برخورد با نفاق در قرآن و سیره / ائمه(ع) انعکاس وجودی شخصیت پیغمبر(ص) هستند]</ref> بدفهمی و جاهلیت نسبت به آموزه‌های قرآنی،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3388917/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D9%88-%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D8%B4%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B7-%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%85-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 محمودی: تقابل عقل و دین ناشی از خط فکری نفاق است/ لزوم آگاه‌سازی مردم نسبت به جریان نفاق]</ref> ترس از شمشير حكومت و یا طمع به مقامات حكومتی باعث می‌شود افرادی که ايمان ندارند تظاهر به ايمان و دين ‌كنند،<ref>[https://qazvin.iqna.ir/fa/news/2179130/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%83%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86-%D8%B3%D9%8A%D8%B1%D9%87-%D8%AD%D8%B6%D8%B1%E2%80%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3-%D8%A7%D8%B3%D8%AA راهكار شناخت جريان نفاق، الگو قرار دادن سيره حضر‌ت‌زهرا(س) است]</ref> جبران آرزوهای سرکوب شده،  سودجویی، ترس، فرصت‌طلبی، دوری از تلاوت قرآن و اهل‌بیت(ع)،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3362801/%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9-%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA%D8%B9-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82 حجت‌الاسلام ربانی: وجه اشتراک تمام فرقه‌های انحرافی دوری از اهل بیت(ع) است/قرائت قرآن؛ آبی بر آتش نفاق]</ref> ایمان آوردن ظاهری به خدا (به ظاهر مسلمان بودن) تنها به جهت همرنگ شدن با جامعه،<ref>[https://markazi.iqna.ir/fa/news/3320610/%D8%AA%D9%82%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%AD%DB%8C%D9%87-%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA فیضیان: تقویت ایمان و روحیه شجاعت، بهترین راهکار پیشگیری از ایجاد نفاق است]</ref>  منفعت طلبی و مصلحت‌پرستی.<ref>[https://sb.iqna.ir/fa/news/3596357/%D9%85%D9%86%D9%81%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A7%D8%B3%D8%AA منفعت‌طلبی و مصلحت‌پرستی، زمینه‌ساز نفاق است]</ref>

آسیب ها و پیامدهای نفاق

منابع