پرش به محتوا

اخلاق کار: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''اخلاق کار'''؛ به مجموعه قواعد اخلاقی در کار گفته می شود که افراد در انجام یا کنترل کار انجام می دهند. در قرآن به مجموعه ای از قواعد اخلاقی کار اشاره شده است که برخی از آنها عبارتند از: تقوا، عدالت داشتن، مسئولیت پذیری، امانت داری، احترام به امو...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
اجرای قاعده اخلاقی عدالت و قسط<ref>. وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا؛ «و چون پيمانه مى‏كنيد، پيمانه را تمام دهيد، و با ترازوى درست بسنجيد كه اين بهتر و خوش فرجام‏تر است». (اسراء/35)</ref> به توسعه تجارت سالم کمک می-کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3619764/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 . آموزه‌های اخلاقی پایه حقوق تجارت در فرهنگ اقتصادی قرآن کریم؛«اخلاق كسب و كار» در علم اقتصاد جديد مسبوق به آموزه‌های اسلامی است؛ بررسی مؤلفه های اخلاق کار در اسلام]</ref> علاوه بر این، افزایش قیمت ناعادلانه و ربا خواری<ref>. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‏؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد، و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد». (آل عمران/130)</ref> نیز از مصادیق بی عدالتی در تجارت است که کاسبان باید از آن دوری جویند.  مسئولیت ‌پذیری<ref>. وَ لَقَدْ كانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا يُوَلُّونَ الْأَدْبارَ وَ كانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْؤُلًا؛ «با آنكه قبلًا با خدا سخت پيمان بسته بودند كه پشت [به دشمن‏] نكنند، و پيمان خدا همواره بازخواست دارد». (احزاب/15)</ref> و توانایی ایجاد ارتباط شفاف، آسان و سازنده با دیگران مقید باشد که هرگونه عدم پایبندی به هر یک از این موارد موجب می‌شود فرد و سازمان نتواند جایگاه خود را در حوزه اخلاق کسب و کار پیدا کند.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/3856088/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF . فعالان اقتصادی مروج اخلاق کسب و کار باشند؛ لزوم فراگيری دانش تجارت در كسب و كار از منظر فقهی]</ref> از این رو، سازمان‌های اخلاقی کسب و کار باید بر استیفای حقوق جامعه خود تأکید کنند و یک شهروند متعهد اخلاقی به همه مسئولیت‌های اقتصادی خود پایبند است؛ اگرچه قانون نیز بر تعهدات کاری و قراردادهای تجاری و کسب و کار حاکم باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4021257/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . توسعه پایدار با کسب و کار اخلاق‌مدارانه محقق می‌شود]</ref> قاعده دیگر، امانت داری<ref>. وَ قالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنا مَكِينٌ أَمِينٌ‏؛و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد، تا وى را خاص خود كنم.» پس چون با او سخن راند، گفت: «تو امروز نزد ما با منزلت و امين هستى.» (یوسف/54)</ref> در کار است که تاجران و کاسبان باید مقید به آن باشند. تاجران و کاسبان با رعایت نظم و برنامه‌‎ریزی صحیح و برقراری نظم و ترتیب امکان وفای به عهد و رعایت تعهدات فراهم می‌آورن و با وفای عقود و تعهدات<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3540505/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%B6%D8%A8%D8%A7%D8%B7-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB . آثار اقتصادی نظم و انضباط از منظر قرآن و حدیث؛ دانشنامه حوزه؛ بررسی مؤلفه های اخلاق کار در اسلام]</ref>، امانت داری آنها در تعهدات شخصی و ملاقات ها و قراردادهای کاری<ref>. قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ؛ يكى از آن دو [دختر] گفت: «اى پدر، او را استخدام كن، چرا كه بهترين كسى است كه استخدام مى‏كنى: هم نيرومند [و هم‏] درخور اعتماد است.» (قصص/26)</ref> تضمین می  شود.<ref>. بَلى‏ مَنْ أَوْفى‏ بِعَهْدِهِ وَ اتَّقى‏ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ‏؛ «آرى، هر كه به پيمان خود وفا كند، و پرهيزگارى نمايد، بى‏ترديد خداوند، پرهيزگاران را دوست دارد». (آل عمران/76)؛ وَ إِنْ كُنْتُمْ عَلى‏ سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُوا كاتِباً فَرِهانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا تَكْتُمُوا الشَّهادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ‏؛ «و اگر در سفر بوديد و نويسنده‏اى نيافتيد وثيقه‏اى بگيريد؛ و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين دانست، پس آن كس كه امين شمرده شده، بايد سپرده وى را بازپس دهد؛ و بايد از خداوند كه پروردگار اوست، پروا كند. و شهادت را كتمان مكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلبش گناهكار است، و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد داناست». (بقره/283)</ref>
اجرای قاعده اخلاقی عدالت و قسط<ref>. وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلًا؛ «و چون پيمانه مى‏كنيد، پيمانه را تمام دهيد، و با ترازوى درست بسنجيد كه اين بهتر و خوش فرجام‏تر است». (اسراء/35)</ref> به توسعه تجارت سالم کمک می-کند.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3619764/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85 . آموزه‌های اخلاقی پایه حقوق تجارت در فرهنگ اقتصادی قرآن کریم؛«اخلاق كسب و كار» در علم اقتصاد جديد مسبوق به آموزه‌های اسلامی است؛ بررسی مؤلفه های اخلاق کار در اسلام]</ref> علاوه بر این، افزایش قیمت ناعادلانه و ربا خواری<ref>. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا الرِّبَوا أَضْعافاً مُضاعَفَةً وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ‏؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، ربا را [با سود] چندين برابر مخوريد، و از خدا پروا كنيد، باشد كه رستگار شويد». (آل عمران/130)</ref> نیز از مصادیق بی عدالتی در تجارت است که کاسبان باید از آن دوری جویند.  مسئولیت ‌پذیری<ref>. وَ لَقَدْ كانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا يُوَلُّونَ الْأَدْبارَ وَ كانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْؤُلًا؛ «با آنكه قبلًا با خدا سخت پيمان بسته بودند كه پشت [به دشمن‏] نكنند، و پيمان خدا همواره بازخواست دارد». (احزاب/15)</ref> و توانایی ایجاد ارتباط شفاف، آسان و سازنده با دیگران مقید باشد که هرگونه عدم پایبندی به هر یک از این موارد موجب می‌شود فرد و سازمان نتواند جایگاه خود را در حوزه اخلاق کسب و کار پیدا کند.<ref>[https://fars.iqna.ir/fa/news/3856088/%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%AC-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%AF . فعالان اقتصادی مروج اخلاق کسب و کار باشند؛ لزوم فراگيری دانش تجارت در كسب و كار از منظر فقهی]</ref> از این رو، سازمان‌های اخلاقی کسب و کار باید بر استیفای حقوق جامعه خود تأکید کنند و یک شهروند متعهد اخلاقی به همه مسئولیت‌های اقتصادی خود پایبند است؛ اگرچه قانون نیز بر تعهدات کاری و قراردادهای تجاری و کسب و کار حاکم باشد.<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4021257/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%B3%D8%A8-%D9%88-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF . توسعه پایدار با کسب و کار اخلاق‌مدارانه محقق می‌شود]</ref> قاعده دیگر، امانت داری<ref>. وَ قالَ الْمَلِكُ ائْتُونِي بِهِ أَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْسِي فَلَمَّا كَلَّمَهُ قالَ إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنا مَكِينٌ أَمِينٌ‏؛و پادشاه گفت: «او را نزد من آوريد، تا وى را خاص خود كنم.» پس چون با او سخن راند، گفت: «تو امروز نزد ما با منزلت و امين هستى.» (یوسف/54)</ref> در کار است که تاجران و کاسبان باید مقید به آن باشند. تاجران و کاسبان با رعایت نظم و برنامه‌‎ریزی صحیح و برقراری نظم و ترتیب امکان وفای به عهد و رعایت تعهدات فراهم می‌آورن و با وفای عقود و تعهدات<ref>[https://iqna.ir/fa/news/3540505/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%86%D8%B8%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%B6%D8%A8%D8%A7%D8%B7-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB . آثار اقتصادی نظم و انضباط از منظر قرآن و حدیث؛ دانشنامه حوزه؛ بررسی مؤلفه های اخلاق کار در اسلام]</ref>، امانت داری آنها در تعهدات شخصی و ملاقات ها و قراردادهای کاری<ref>. قالَتْ إِحْداهُما يا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ؛ يكى از آن دو [دختر] گفت: «اى پدر، او را استخدام كن، چرا كه بهترين كسى است كه استخدام مى‏كنى: هم نيرومند [و هم‏] درخور اعتماد است.» (قصص/26)</ref> تضمین می  شود.<ref>. بَلى‏ مَنْ أَوْفى‏ بِعَهْدِهِ وَ اتَّقى‏ فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ‏؛ «آرى، هر كه به پيمان خود وفا كند، و پرهيزگارى نمايد، بى‏ترديد خداوند، پرهيزگاران را دوست دارد». (آل عمران/76)؛ وَ إِنْ كُنْتُمْ عَلى‏ سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُوا كاتِباً فَرِهانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضاً فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمانَتَهُ وَ لْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا تَكْتُمُوا الشَّهادَةَ وَ مَنْ يَكْتُمْها فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ‏؛ «و اگر در سفر بوديد و نويسنده‏اى نيافتيد وثيقه‏اى بگيريد؛ و اگر برخى از شما برخى ديگر را امين دانست، پس آن كس كه امين شمرده شده، بايد سپرده وى را بازپس دهد؛ و بايد از خداوند كه پروردگار اوست، پروا كند. و شهادت را كتمان مكنيد، و هر كه آن را كتمان كند قلبش گناهكار است، و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد داناست». (بقره/283)</ref>


قاعده دیگر اخلاقی، احترام به اموال دیگران است که سبب می شود افراد حرمت یکدیگر را حفظ کنند و از خوردن اموال یکدیگر خودداری نمایند احترام به اموال مردم، شامل  تصرف مجاز و با رضایت خاطر صاحب مال<ref>.وَ آتُوا الْيَتامى‏ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى‏ أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً؛ «و اموال يتيمان را به آنان [باز] دهيد، و [مالِ‏] پاك و [مرغوب آنان‏] را با [مال‏] ناپاك [خود] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه با اموال خود مخوريد كه اين گناهى بزرگ است». (نساء/2) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيماً؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، اموال همديگر را به ناروا مخوريد- مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر، از شما [انجام گرفته‏] باشد- و خودتان را مكشيد، زيرا خدا همواره با شما مهربان است». (نساء/29)</ref>، پرداخت حقوق مالى و بدهى مردم، حفظ و نگهدارى و مانند آن مى شود. این حریم ها براى آن است که اموال تباه نگردد، انسان ها کشته نشوند، کینه توزى و نزاع در جامعه رواج پیدا نکند، کسب و کار ترک نگردد و مردم با آسودگى خاطر اموالشان را براى دفع نیازهاى یکدیگر به جریان بیندازند.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86<nowiki> . ویکی اهل بیت؛ احترام به دیگران ]</nowiki></ref>
قاعده دیگر اخلاقی، احترام به اموال دیگران است که سبب می شود افراد حرمت یکدیگر را حفظ کنند و از خوردن اموال یکدیگر خودداری نمایند احترام به اموال مردم، شامل  تصرف مجاز و با رضایت خاطر صاحب مال<ref>.وَ آتُوا الْيَتامى‏ أَمْوالَهُمْ وَ لا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَهُمْ إِلى‏ أَمْوالِكُمْ إِنَّهُ كانَ حُوباً كَبِيراً؛ «و اموال يتيمان را به آنان [باز] دهيد، و [مالِ‏] پاك و [مرغوب آنان‏] را با [مال‏] ناپاك [خود] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه با اموال خود مخوريد كه اين گناهى بزرگ است». (نساء/2) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْكُمْ وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِكُمْ رَحِيماً؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، اموال همديگر را به ناروا مخوريد- مگر آنكه داد و ستدى با تراضى يكديگر، از شما [انجام گرفته‏] باشد- و خودتان را مكشيد، زيرا خدا همواره با شما مهربان است». (نساء/29)</ref>، پرداخت حقوق مالى و بدهى مردم، حفظ و نگهدارى و مانند آن مى شود. این حریم ها براى آن است که اموال تباه نگردد، انسان ها کشته نشوند، کینه توزى و نزاع در جامعه رواج پیدا نکند، کسب و کار ترک نگردد و مردم با آسودگى خاطر اموالشان را براى دفع نیازهاى یکدیگر به جریان بیندازند.<ref>[https://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 ویکی اهل بیت] </ref>


== منابع ==
== منابع==
[https://iqna.ir/fa ایکنا]
[https://iqna.ir/fa ایکنا]


خط ۳۰: خط ۳۰:
[http://fa.wikifeqh.ir/ ویکی فقه؛ اخلاق کار]
[http://fa.wikifeqh.ir/ ویکی فقه؛ اخلاق کار]


== ارجاعات ==
==ارجاعات==
 
<references />
ویراستار
۳٬۳۶۱

ویرایش