ملک (ریشه)
ریشه «ملک» (MLK)؛ پادشاه، پادشاهی. مالک، مالکیت و دارایی. این ریشه در معانی گوناگون خودش جمعا 118 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
مُلك: (بر وزن قفل) آن در استعمال قرآن بمعنى حكومت و اداره امور است. وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ آل عمران: 189. براى خدا است حكومت آسمانها و زمين. وَ اتَّبَعُوا ما تَتْلُوا الشَّياطِينُ عَلى مُلْكِ سُلَيْمانَ بقره: 102. پيروى كردند از آنچه شياطين در باره پادشاهى و حكومت سليمان ميگفتند. قالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنا وَ نَحْنُ أَحَقُ بِالْمُلْكِ مِنْهُ بقره: 247. ملك (بفتح ميم و كسر لام) پادشاه و آنكه داراى حكومت است وَ قالَ الْمَلِكُ إِنِّي أَرى سَبْعَ بَقَراتٍ سِمانٍ يوسف: 43. پادشاه گفت: من هفت گاو فربه مىبينم فَتَعالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُ طه: 114. هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ حشر: 23.
مِلْك: (بكسر ميم و سكون لام) مالك شدن و صاحب شدن. قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ اسراء: 100. بگو اگر خزائن رحمت خدايم را مالك و دارا بوديد آنوقت از ترس انفاق دست باز ميداشتيد. افعال آن بيشتر بمعنى قدرت و توانائى آيد مثل: لا يَمْلِكُونَ لِأَنْفُسِهِمْ نَفْعاً وَ لا ضَرًّا رعد: 16. براى خويش بنفع و ضررى قادر نيستند.
مَلَكُوتُ: اين لفظ چهار بار در قرآن مجيد آمده است وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ انعام: 75. أَ وَ لَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما خَلَقَ اللَّهُ مِنْ شَيْءٍ اعراف: 185. در اين دو آيه ظاهرا مراد حكومت و تدبيرى و نظمى است كه در آسمانها و زمين است (قاموس قرآن، ج6، ص273-275).
ساخت‌های صرفی در قرآن
مَلِکَ (فعل مجرد): 44 بار
مَلک (اسم): 1 بار
مُلک (اسم): 48 بار
مَلِک (اسم): 15 بار
مالِک (اسم فاعل): 4 بار
مَلَکوت (مصدر: پادشاهی): 4 بار
مَملوک (اسم مفعول): 1 بار
مَلیک (صفت فعیل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | مَلِکَ | مَلِکَ | مَلِکَ | مُلك: آن در استعمال قرآن بمعنى حكومت و اداره امور است | قاموس قرآن، ج6، ص: 273 | |
| آفروآسیایی | *malik- (?) | ملک | stranger, chief | غریبه، رئیس | ||
| سامی | *malik- | ملک | 'king' | 'پادشاه' | ||
| اکدی | malku, maliku | مَلکُ\ مَلِکُ | ||||
| عبری | mäläk | مَلَک | ||||
| عربی | malk-, malik- | مَلک-\ مَلِک- | ||||