غرب (غروب)
ریشه «غرب» (ĠRB)؛ غروب، مغرب، زمان یا مکان پنهان شدن خورشید. این ریشه در این معنا 16 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
غرب: دور شدن. در قاموس گفته: «الْغَرْبُ: الْمَغْرِبُ وَ الذَّهابُ وَ التَّنَحِّي» در اقرب الموارد گفته «غَرَبَتِ النُّجُومُ غُرُوباً: بَعُدَتْ وَ تَوَارَتْ» در مجمع فرموده: اصل غرب بمعنى تباعد و حدّ است «حدّ» را ديگران نيز گفتهاند.
على هذا غروب آفتاب و غيره را بعلت دور شدن از افق و پنهان شدن غروب گفتهاند. وَ إِذا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذاتَ الشِّمالِ كهف: 17. چون آفتاب غروب ميكرد از آنها بطرف شمال ميل ميكرد. وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ ق: 39.
مَغرِب: محل غروب وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ بقره: 115. آيه شامل تمام زمين است زيرا چون زمين را بشرق و غرب تقسيم كنيم جز خطّى موهوم كه فاصل آندو است چيزى نمىماند (قاموس قرآن، ج5، ص91).
ساخت‌های صرفی در قرآن
غَرَبَ (فعل مجرد): 2 بار
غُروب (اسم زمان): 2 بار
مَغرِب (اسم مکان): 10 بار
غَربِیّ (صفت منسوب): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | غَرَبَ | غَرَبَ | غَرَبَ | غرب: دور شدن | قاموس قرآن، ج5، ص: 91 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *ɣarb- | غرب | sunset | غروب آفتاب | ||
| اکدی | ereb- (erb-) | ِرِب- (ِرب-) | 'setting of the sun, west OB on | غروب خورشید، غرب | CAD E 258 | |
| اگاریتی | ʕrb | عرب | 'ocaso, puesta del sol' | غروب آفتاب | DLU 88 | |
| فنیقی | ʕrb | عرب | ||||
| عبری | ʕrb | عرب | 'set (sun)', ʕärä̆b 'evening, sunset' | «غروب (خورشید)»، "عصر، غروب آفتاب" | ||
| سریانی | ʕǝreb | عرِب | ||||
| مندایی | arb | َرب | ||||
| عربی جنوبی | Sab m-ʕrb | م-عرب | 'west' | 'غرب' | ||
| گعز | ʕarab | عَرَب | 'west, sunset', ʕarba 'set (sun), become evening' | «غرب، غروب آفتاب»، «غروب (خورشید)، موقع عصر شدن» | LGz 69 | |
| مهری | ǝɣtǝrōb | غترُب | ' to be abroad', ɣǝrbēt 'strange place, unknown place, abroad', mārēb 'sunset; west' | «خارج بودن»، «مکان غریب، مکان ناشناخته، خارج از کشور»،'غروب; غرب' | ||
| جبالی | oɣórb | ُغُرب | 'to go west', aɣtéréb 'to be abroad, away from home', muɣrúb 'evening, west'; E maʕréb | «به غرب رفتن»، «خارج از کشور بودن، دور از خانه»، 'عصر، غرب' | JJ 88 | |
| حرصوصی | ɣarb | غَرب | ||||
| سقطری | máʕrib | مَعرِب | 'soir' | عصر | LS 326 | |
| عربی | ɣrb | غرب | 'set (sun)', ɣarb- 'coucher du soleil' | غروب (خورشید) | BK 2 450 | |