عصو (ریشه)
ریشه «عصو» (ˁṢW)؛ سفتی، لجاجت، نافرمانی. این ریشه 31 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
عصيان: نافرمانى. خروج از طاعت. «عَصَى عِصْيَاناً: اذا خرج عن الطاعة» اصل آن از تمانع بوسيله عصا است. وَ كَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْيانَ حجرات: 7.
معصيت نيز بمعنى عصيان است وَ يَتَناجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مَعْصِيَةِ الرَّسُولِ مجادله: 8.
فَعَصى فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْناهُ أَخْذاً وَبِيلًا مزمل: 16. عَصِىّ (بر وزن شريف) نافرمان و عاصى. وَ بَرًّا بِوالِدَيْهِ وَ لَمْ يَكُنْ جَبَّاراً عَصِيًّا مريم: 14. ايضا آيه 44 يعنى: يحيى بپدر و مادرش نيكوكار بود و ستمگر و نافرمان نبود (قاموس قرآن، ج5، ص12).
ساختهای صرفی در قرآن
عَصَوَ (فعل مجرد): 27 بار
عَصِیّ (صفت فعیل): 2 بار
عِصیان (مصدر): 1 بار
مَعصِیَة (اسم): 1 بار
ریشهشناسی
زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
قرآن | عَصَوَ | عَصَوَ | عَصَوَ | عصيان: نافرمانى | قاموس قرآن، ج5، ص: 11 | |
آفروآسیایی | *c̣aʕ- | صع | stick | چوب | ||
سامی | *ʕaṣāw/y- | عصو | 'stick' | 'چوب' | ||
عربی | ʕaṣā | عَصَ |