عدد (شمردن)
ریشه «عدد» (ˁDD)؛ شمردن. این ریشه 36 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
عدد: عدّ بمعنى شمردن و عدد اسم مصدر است بمعنى شمرده. در قاموس گويد: «الْعَدُّ: الإحصاء و الاسم الْعَدُّ و الْعَدِيدُ».
«لَقَدْ أَحْصاهُمْ وَ عَدَّهُمْ عَدًّا» مريم: 94. يعنى آنها را تا آخر حساب كرده و بطرز مخصوصى شمرده است. «فَلا تَعْجَلْ عَلَيْهِمْ إِنَّما نَعُدُّ لَهُمْ عَدًّا» مريم: 84. يعنى با طرز دقيقى عمرشان و مهلتشان را مىشماريم تا با آخر رسد (قاموس قرآن، ج4، ص299).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عَدَّ (فعل مجرد): 7 بار
عَدَّدَ (فعل باب تفعیل): 1 بار
اِعتَدَّ (فعل باب افتعال): 1 بار
عادّ (اسم فاعل): 1 بار
مَعدود (اسم مفعول): 7 بار
عَدَد (اسم): 8 بار
عِدَّة (اسم): 11 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عَدَّ | عَدَّ | عَدَّ | عدد: عدّ بمعنى شمردن و عدد اسم مصدر است بمعنى شمرده | قاموس قرآن، ج4، ص: 299 | |
| آفروآسیایی | *ʕud- | عد | count | شمردن | ||
| سامی | *ʕud- | عد | 'count' | 'شمردن' | ||
| مهری | ʔed | ءِد | ||||
| حرصوصی | ʔadōd | ءَدُد | ||||
| عربی | ʕdd | عدد | ||||