صلی (ریشه)

ریشه «صلی» (ṢLY)؛ پیوستن، یا پرت شدن؟ این ریشه در این معنا، 25 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

صلى: ملازمت. «صَلَى‏ الرَّجُلُ النَّارَ: لَزِمَهَا» (مجمع). بريان كردن نيز گفته‏اند: «صَلَى‏ اللَّحْمَ: شَوَاهُ» دخول، سوختن، چشيدن عذاب آتش نيز گفته‏اند.

ملازمت و دخول بآيات قرآن مناسب است‏ «فَسَوْفَ يَدْعُوا ثُبُوراً. وَ يَصْلى‏ سَعِيراً» انشقاق: 11 و 12. بزودى وا هلاكا گويد و ملازم آتش مشتعل گردد. «سَيَصْلى‏ ناراً ذاتَ لَهَبٍ» مسد: 3. بآتش شعله‏دار ملازم ميشود (قاموس قرآن، ج4، ص150).

ساخت‌های صرفی در قرآن

صَلَیَ (فعل مجرد): 13 بار

صالی (اسم فاعل): 3 بار

صِلِیّ (اسم): 1 بار

اَصلَیَ (فعل باب افعال): 4 بار

صَلَّیَ (فعل باب تفعیل): 1 بار

تَصلِیَة (مصدر باب تفعیل): 1 بار

اِصطَلَیَ (فعل باب افتعال): 2 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن صَلَیَ صَلَیَ صَلَیَ داخل آتش کردن- صلى: ملازمت قاموس قرآن، ج‏4، ص: 150
آفروآسیایی *ʔVc̣al- ءصل rope; attach طناب؛ بستن و ضمیمه کردن
آفروآسیایی *c̣aʔal-/*c̣awal- صءل jump پرش *c̣aʔal-/*c̣awal-
سامی *ʔ/wVṣVl- ءصل 'join' 1, 'attach' 2 'پیوستن' 1، 'پیوست' 2
سامی *ṣVwVl- صول 'rush at, jump at' 1, 'jump in fright' 2 «یورش بر، پرش بر سر» 1، «پرش در وحشت» 2
عبری ʔṣl 2 ءصل
جبالی ṣell 2 صِلل
عربی wṣl 1 وصل
عربی ṣwl صول


دو ریشه مجزا از «صل»: 1- پیوستن. 2- پریدن. کدام یک بن صلی (دخول در آتش) است؟

منابع

صلی (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2