شیخ (ریشه)
ریشه «شیخ» (ŠYH̬)؛ شیخ، مرد بزرگ، پیرمرد. این واژه 4 بار در قرآن کریم آمده است.
معنای لغوی
شيخ: پير. بقولى از چهل سالگى و بقولى از پنجاه و بقولى از پنجاه و يك تا آخر عمر است و بقولى تا هشتاد است (اقرب) «يا أَيُّهَا الْعَزِيزُ إِنَّ لَهُ أَباً شَيْخاً كَبِيراً» يوسف: 78. جمع آن در قرآن شيوخ آمده «ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً» غافر: 67 (قاموس قرآن، ج4، ص94).
ساخت‌های صرفی در قرآن
شَیخ (اسم): 4 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | شَیخ | شَیخ | شَیخ | شيخ: پير | قاموس قرآن، ج4، ص: 94 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *ŝVyVḫ- | شیخ | 'to grow (in size or age)' | رشد کردن (در اندازه یا سن) | ||
| اکدی | šâḫu (šiāḫum) | شَخُ (شَِخُم) | 'to grow (in size or age)' SB, šīḫu 'tall, high, stately' | رشد کردن (در اندازه یا سن)' «بلند، بلندمرتبه، باشکوه» | CAD š1 106.
š2 418. ibid. š2 418 | |
| مهری | ŝōḫ | شُخ | 'big' (m. only) 'big, old, oldest, senior' (šayḫ 'chief' < Arab.) | "بزرگ" (فقط مذکر) «بزرگ، پیر، مسن‌ترین، ارشد». شیخ: "رئیس" < عربی.) | JM 391 | |
| حرصوصی | ŝōḫ | شُخ | 'big' (m. only) | "بزرگ" | ||
| عربی | šyḫ | شیخ | 'ê. vieillard, devenir vieux', šayḫ- 'vieillard; ancien, sheikh' | پیرمرد، پیر شدن، پیرمرد; قدیم، شیخ | BK 1 1296 | |