بدل (ریشه)

ریشه «بدل» (BDL)؛ تغییر دادن، عوض کردن. این ریشه و مشتقاتش جمعا 44 بار در قرآن کریم آمده است.

معنای لغوی

بدل: عوض گرفتن. «إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ» (نمل:11): مگر آنكه ستم كند بعد خوبى را عوض گيرد (قاموس قرآن، ج1، ص171).

ساخت‌های صرفی در قرآن

بَدَلَ (فعل مجرد): 1 بار

بَدَّلَ (باب تفعیل): 23 بار

         مُبَدِّل (اسم فاعل): 3 بار

         تبدیل (مصدر تفعیل): 7 بار

أبدَلَ (باب افعال): 3 بار

تَبَدَّلَ (باب تفعّل): 3 بار

استَبدَلَ (باب استفعال): 3 بار

         استبدال (مصدر استفعال): 1 بار

ریشه‌شناسی

زبان	واژه	آوانگاری		معنا		توضیحات	ارجاع
		فارسی	بین‌المللی	فارسی	انگلیسی
آفروآسیایی باستان	bad	بَد		جدا بودن	separate	ریشه ثنایی احتمالی	Orel, 43 (no. 171)
سامی باستان	bud	بُد		برداشتن، جدا کردن، پراکنده کردن	take away, separate, disperse
عبری	בָּדַל	بادَل	bādal	تقسیم شدن، جدا شدن	be divided, separate		Gesenius, 95
اوگاریتی	bdl	بدل		جایگزین کردن، پرسنل ذخیره	substitute, reserve personnel		DelOlmo, 217
آرامی	בָּדַל	بادَل	bādal	جدا کردن، تقسیم کردن، متمایز کردن	to separate, divide, distinguish		Jastrow, 140
سریانی	ܒܕܠ	بدَل	bdal	احمقانه صحبت کردن، ابداع احمقانه، داستان های بی معنی	to speak foolishly, invent folly, senseless tales		PayneSmith, 35
مندایی	BDL	بدل		جدا کردن، متمایز کردن، تشخیص دادن، پرهیز کردن، (بدل) تغییر دادن، مبادله کردن	to set apart, distinguish, discern, abstain from, (بدل) to change, exchange		Macuch, 52
فنیقی	-
اکدی/آشوری	-
حبشی	badala	بَدَلَ		مبادله کردن	exchange	وام گرفته از عربی	Leslau, 86
	badala	بَدَلَ		اشتباه کردن، مرتکب بی عدالتی شدن، ایجاد (درد)	do wrong, commit an injustice, inflict (pain)
سبائی	BDL، bdln			مرض، تبدّل حال	sickness		Beeston, 26
	bdlt			پیشکش کفّاره	expiatory offering
عربی	بدل			تغییر دادن، عوض کردن، جایگزین کردن			مشکور، 56 Zammit, 90

منابع

بدل (مشتقات)

منابع ریشه شناسی