غلظ (ریشه)
ریشه «غلظ» (ĠLẒ)؛ سنگین، ضخیم؛ خشونت و شدت. این ریشه 13 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
غليظ: سخت «غَلُظَ الشَّيءُ: اشتدّ و قوي و صعب» وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً نساء: 21. از شما پيمانى محكم گرفتهاند.
«عذاب غليظ» يعنى عذاب سخت و شديد. وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ آل عمران: 159. اگر خشن و سنگدل ميبودى حتما از دور تو پراكنده ميشدند.
فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ فتح: 29. محكم شد و بر ساقههاى خود ايستاد. وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً توبه: 123. در شما خشونت و تندى احساس كنند.
غلاظ: جمع غليظ عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ تحريم: 6. در آن آتش فرشتگانى است سنگدل (بىرحم) يا تند رفتار و نيرومند «شداد» جمع شديد بمعنى نيرومند است (قاموس قرآن، ج5، ص114).
ساخت‌های صرفی در قرآن
غَلُظَ (فعل مجرد): 2 بار
اِستَغلَظَ (فعل باب استفعال): 1 بار
غَلیظ (صفت فعیل): 9 بار
غِلظَة (مصدر): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | غَلُظَ | غَلُظَ | غَلُظَ | غليظ: سخت «غَلُظَ الشَّيءُ: اشتدّ و قوي و صعب» وَ أَخَذْنَ مِنْكُمْ مِيثاقاً غَلِيظاً نساء: 21 | قاموس قرآن، ج5، ص: 114 | |
| آفروآسیایی | *ɣaluč̣-/*ɣiluč̣- | غلظ | be heavy, be thick | سنگین بودن، ضخیم بودن | ||
| سامی | *ɣaliṭ_-/*ɣaluṭ_- | غلظ | 'be fat, be bulky' | چاق بودن، حجیم بودن | ||
| مهری | ɣelayz | غِلَیز | ||||
| حرصوصی | ɣelez | غِلِز | ||||
| عربی | ɣlẓ | غلظ | ||||