عقب (گردنه)
ریشه «عقب» (ˁQB)؛ انحناء، تپه، گردنه. این ریشه در این معنا تنها دو بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
عقبه: فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ. وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ فَكُّ رَقَبَةٍ بلد: 11- 13. عقبه بمعنى گردنه است و راهى در قله كوه.
مجمع در علّت تسميه آن گفته: كه لازم است در آن عقوبت تنگى و خطر را متحمّل شد. و بقولى آن راه تنگى در قلّه كوه است كه بايد با تعاقب از آن گذشت (قاموس قرآن، ج5، ص23).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عَقَبَة (اسم): 2 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عَقَبَة | عَقَبَة | عَقَبَة | عقبه: فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ. وَ ما أَدْراكَ مَا الْعَقَبَةُ فَكُّ رَقَبَةٍ بلد: 11- 13. عقبه بمعنى گردنه است و راهى در قله كوه. | قاموس قرآن، ج5، ص: 23 | |
| آفروآسیایی | ||||||
| سامی | *ʕaḳab- | عقب | 'hill, slope' | "تپه، شیب" | ||
| عربی | ʕaqab-at- | عَقَب-َت- | ||||