عبر (ریشه)
ریشه «عبر» (ˁBR)؛ عبور، گذشتن، گذر کردن. این ریشه جمعا 9 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.
معنای لغوی
عبر: بر وزن فلس «فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ» حشر: 2. اصل عبر گذشتن از حالى بحالى است، اما عبور مخصوص است بگذشتن از آب خواه بوسيله شنا باشد يا كشتى يا پل يا حيوانى (قاموس قرآن، ج4، ص284).
ساخت‌های صرفی در قرآن
عَبَرَ (فعل مجرد): 1 بار
اِعتَبَرَ (فعل باب افتعال): 1 بار
عِبرَة (مصدر): 6 بار
عابِر (اسم فاعل): 1 بار
ریشه‌شناسی
| زبان | لفظ | لفظ با آوانویسی عربی | معنای انگلیسی | معنای فارسی | توضیح | منبع |
| قرآن | عَبَرَ | عَبَرَ | عَبَرَ | عبر: بر وزن فلس «فَاعْتَبِرُوا يا أُولِي الْأَبْصارِ» حشر: 2 | قاموس قرآن، ج4، ص: 283 | |
| آفروآسیایی | *ʕabir- | عبر | traveling (along a road), passing by, crossing (rivers) | سفر (در امتداد جاده)، عبور از کنار (رودخانه ها) | ||
| سامی | *ʕVbur- 1, 2, 3, 4, 6 ~ *ʕa/ibr- 5 | عبر | *ʕVbVr- 'cross' 1, 'extend beyond (something) 2, 'move through, pass over, by, travel (along a road)' 3, 'inundate, invade' 4, '(river) bank' 5, 'go far away' 6 | «عبور کردن» 1، «گسترش یافتن فراتر از (چیزی) 2، «حرکت، عبور، گذر از، سفر کردن (در امتداد جاده)» 3، «غرقاب شدن، هجوم بردن» 4، «کرانه (رودخانه)» 5، « دور شدن» | ||
| اکدی | ebēru 1 (water), 2 | ِبِرُ | ||||
| اگاریتی | ʕbr 1 | عبر | ||||
| عبری | ʕbr 3, ʕäbär 5 | عبر \ عَبَر 5 | ||||
| سریانی | ʕbr 1, 4 | عبر \ | ||||
| عربی جنوبی | ʕbr 1 | عبر | ||||
| مهری | ʔābōr 1 | ءَبُر | ||||
| جبالی | ʕɔ̄r 1, 6 (caus. aʕbér) | عُر (َعبِر) | JJ 6 | |||
| عربی | ʕbr | عبر | ||||