طوی (ریشه)

نسخهٔ تاریخ ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۹ توسط Tabasi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ریشه «طوی» (ṬWY)؛ پیچیدن، تا کردن؛ وادی طُوی. این ریشه 5 بار در قرآن کریم به‌کار رفته است.

معنای لغوی

طُوى: (بضمّ ط) «فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ‏ طُوىً‏» طه: 12. «إِذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ‏ طُوىً‏» نازعات: 16. اين كلمه فقط در دو موضع فوق از قرآن آمده است.ظاهرا آن نام همان وادى است و «طُوىً» بيان است از «بِالْوادِ» و چون محل آمدن وحى بموسى است قهرا قسمتى از صحراى سينا ميباشد (قاموس قرآن، ج4، ص256).

طىّ: پيچيدن. «طَوَى‏ الصحيفَةَ طَيّاً: نقيض نشرها». «يَوْمَ‏ نَطْوِي‏ السَّماءَ كَطَيِ‏ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ كَما بَدَأْنا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِيدُهُ وَعْداً عَلَيْنا إِنَّا كُنَّا فاعِلِينَ» انبياء: 104. روزى آسمان را مى‏پيچيم همانطور كه طومار نوشته‏ها را مى‏پيچند و خلقت را مانند اول از سر ميگيريم اين وعده بر ما است و حتما خواهيم كرد.

همچنين است آيه‏ «وَ الْأَرْضُ جَمِيعاً قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ السَّماواتُ‏ مَطْوِيَّاتٌ‏ بِيَمِينِهِ» زمر: 67. زمين بالكليه مقبوض و مسخر خداست در روز قيامت و آسمانها با قدرت او پيچيده خواهد شد (قاموس قرآن، ج4، ص257).

ساخت‌های صرفی در قرآن

طَوَیَ (فعل مجرد): 1 بار

طَیّ (اسم): 1 بار

مَطوِیّ (اسم مفعول): 1 بار

طُوَی (علم مکان): 2 بار

ریشه‌شناسی

زبان لفظ لفظ با آوانویسی عربی معنای انگلیسی معنای فارسی توضیح منبع
قرآن طَوَیَ طَوَیَ طَوَیَ طىّ: پيچيدن. «يَوْمَ‏ نَطْوِي‏ السَّماءَ كَطَيِ‏ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ قاموس قرآن، ج‏4، ص: 257
آفروآسیایی *ṭaʔ/w- طء fold, spin تا کردن، چرخش
آفروآسیایی
آفروآسیایی *ṭawVʔ- طوء go and come رفتن و آمدن
سامی *ṭVwVy- طوی 'spin' 1, 'fold, wrap' 2, 'turn' 3, 'plait,twist' 4 «چرخش» 1، «تا کردن، پیچیدن» 2، «چرخش» 3، «پیچ، پیچیدن» 4
سامی *ṭayy- طیی 'fold' (n.) تا کردن
سامی *ṭVwVʔ- طوء 'go and come' 1, 'come' 2 "رفتن و آمدن" 1، "آمدن" 2
اکدی ṭawû 1 طَوُ
عبری ṭwy 1 طوی
آرامی ṭwy 1 طوی
گعز ṭwy 3 طوی
حرصوصی ṭewō 2 طِوُ
عربی ṭwy طوی 'fold' (n.) تا کردن
عربی ṭayy- طَیی-
عربی ṭwʔ طوء

منابع

طوی (واژگان)

منابع ریشه شناسی 2